Göçmenler bekliyor, Batı tartışıyor

• AB ile sorun yaşayan Rusya’nın koruması altındaki Belarus’un, bir silaha dönüştürdüğü göçmenler, Belarus ile Polonya sınırında beklemeye devam ediyor. Önceki gece bazıları sınırı aşmayı başardı, ancak yakalanarak geri gönderildi.
• AB, Belarus’u suçluyor; Belarus ve Rusya ise AB’yi. Almanya Başbakanı Merkel, Rusya Devlet Başkanı ile görüştü. Kendi içinde formüller arayan AB üyeleri ise Polonya’nın yanında dururken tartışmayı sürdürüyor.

 

Belarus’un organizasyonuyla Irak, Suriye, Lübnan, İran ve Afganistan’dan Minsk’e tur şirketleri ile Rusya, Belarus ve Türkiye hava yolları aracılığıyla İstanbul, Dubai, Beyrut, Şam ve Tahran üzeri taşınan göçmenler, yine Belarus devlet güçleri kontrolünde sürüklendikleri Polonya sınırında beklemeye devam ediyor. Belarus'un Grodno şehrindeki Bruzgi sınır noktasını geçtikten sonra Polonya sınırına dayanan göçmenler, geceyi sınır boyundaki ormanlık ve bataklık alanda geçiriyor. Göçmenlerden birkaç grup önceki gece Belarus-Polonya sınırındaki çitleri ve bariyerleri yıkarak, Polonya’ya geçmeyi başardı, ancak bir kısmı yeniden geri gönderildi. Avrupa devletlerinin karşılık suçlama ve 'çözüm' arayışı da sürüyor.

Aralarında çocuk, kadın ve yaşlıların da bulunduğu binlerce göçmen, gece hava sıcaklığının sıfır dereceye düştüğü bölgede, ormandan kestikleri ve topladıkları odunları yakarak ısınmaya çalıştı. Su ve yiyecek sıkıntısının baş gösterdiği bölgede, tel örgüleri kesmeye ve odunlarla yıkmaya çalışan göçmenlere polis müdahale etti. Polonya haber ajansı PAP’ın haberine göre; bazı göçmenler, Krynki ve Białowieża köylerinin yakınındaki çitleri yıkmayı ve sınırı geçmeyi başardı. Bir kısmı Belarus'a iade edildi.

Polonya Podlaska Emniyet Müdürlüğü Sözcüsü Tomasz Krupa, Bialowieza köyü yakınlarında ülkeye kaçak giren 50’den fazla göçmenin gözaltına alındığını bildirdi. Benzer bir durumun Krynki kasabası yakınlarında da yaşandığını dile getiren Tomas Krupa, bölgeye sevk edilen 40 kişilik polis ekibinin onlarca kişiden oluşan farklı bir kaçak göçmen grubuna denk geldiğini söyledi. Krupa, söz konusu kişilerden bazılarının gözaltına aldığını aktarırken, buradaki duruma ilişkin ellerinde henüz net bilgi bulunmadığını belirtti. Polonya Sınır Koruma (Straz Graniczna) Sözcüsü Kazarzyna Zdanowicz ise ellerinde çeşitli teçhizat ve ekipmanla sınırı geçmeyi başaran tüm göçmenlerin gözaltına alındığını bildirdi. Zdanowicz, söz konusu kişilerin tamamının sınır hattının diğer tarafına geri gönderildiğini söyledi.

Polonya asker sayısını arttırdı

Polonya Milli Savunma Bakanı Mariusz Blaszczak sınırdaki asker sayısını 15 bine çıkardıklarını açıkladı. Polonya Radyosu 1. Programı’na konuk olan Mairusz Blaszczak, “Bu sakin geçen bir gece değildi, Polonya sınırını aşmak için çok sayıda girişimde bulunuldu. Polonya Ordu Komutanlığı’nın raporlarından duyduğum ve Sınır Koruma’nın açıklamalarından edindiğim bilgilere göre sınırı geçenlerin hepsi gözaltına alındı” diyerek bölgede durumun sakin olmadığını söyledi. İki gün önce Kuznica bölgesinde büyük bir göçmen grubunun sınıra yığıldığını, şimdi ise küçük gruplar halinde eş zamanlı olarak sınırın farklı bölgelerine geldiklerini kaydeden Blaszczak, Polonya-Belarus sınırında görev yapan asker sayısını 12 binden 15 bine çıkardıklarını duyurdu. Blaszczak ihtiyaca göre bu sayının daha da arttırılabileceğini söyledi.

Bu işin beyni Moskova’da

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki salı günü, Belarus üzerinden Polonya’ya geçmeye çalışan büyük sığınmacı akınını Putin’in Avrupa Birliği’nin istikrarını bozmak için organize ettiğini iddia etmişti. Morawiecki, “Lukaşenko’nun yürüttüğü bu saldırının beyni Moskova’da, o beyin Putin” demişti.

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki’ye göre; Putin, AB’nin istikrarını bozmak için sığınmacı akınını organize ediyor. Lukaşenko’nun yürüttüğü bu saldırının beyni Moskova’da, o beyin Putin. Lukaşenko, Putin'in talimatlarını yerine getiriyor.

Türkiye de senkronize

Morawiecki, Türk hükümetinin de rolüne işaret etti. Türkiye’nin, İstanbul ve Minsk arasında bir koridor oluşturduğunu ve Polonya sınırına binlerce mülteci gönderilmesine yardımcı olduğunu söyledi. Morawiecki, şunları vurguladı: ”Türkiye’nin hamlelerinin Belarus ve Rusya ile senkronize olduğunu görüyoruz. Bu durum bizi rahatsız ediyor ve bundan memnun değiliz. Bir ya da iki ay önce Türkiye bizimle yakından çalışmak istiyor gibi görünüyordu. Biz yangını söndürmelerine yardım ettik, Türkiye turizminin tanıtımını yapmalarına yardım ettik. Fakat maalesef bunun tek taraflı bir iyilik olduğunu görüyoruz. Bu hoşumuza gitmiyor ve bu durumu Türk dostlarımıza gösteriyoruz.”

AB önlemleri tartışıyor

AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in dün Polonya'yı ziyaret etmesi ve Başbakan Morawiecki ile görüşmesi bekleniyordu.

AB, NATO ve diğer Batılı devletler, Belarus'u göçmenleri Polonya sınırına taşıyarak krizi bilinçli olarak tırmandırdığını savunuyor. Belarus Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko'nun yaptırımlar ve ülkedeki insan hakkı ihlallerine gelen eleştirilere böyle karşılık verdiğini belirtiyor. AB üyesi Polonya, sınırı kapattı, OHAL ilan ederek göçmenlere yardım ulaşmasını da engelledi. Hızla parlamentodan geçirilen kanunlarla polise iltica taleplerini yok sayarak Belarus'a geri gönderme yetkisi verildi. Hükümet, sınır boyuna duvar çekilmesi planını onayladı. Varşova yönetimine göre yıl başından bu yana 30 bine yakın sınırı geçme girişimi oldu ve bunun 17 bini sadece Ekim’de gerçekleşti.

AB dışişleri bakanları toplanıyor

Diplomatlara göre; AB üyelerinin daimi temsilcileri dün yaptırımların genişletilmesini başlatmak için tartışacaktı. Pazartesi günü yapılacak AB Dışişleri Bakanlarının toplantısında kararlaştırılması bekleniyor.

Lukashenko: Almanya'ya gitmek istiyorlar

Belarus Devlet Başkanı Alexandr Lukashenko, önceki gün yaptığı açıklamada, göçmenlerin geçişine izin verilmesini istedi.  Göçmenlerin Polonya'ya yerleşmek istemediğini, Almanya'ya gitmek istediğini söyleyen Lukashenko, suçlamaları reddetti. Uluslararası insan kaçakçılık ağlarını sorumlu tutan Lukashenko, AB'ye giden göçmenleri artık durduramayacağını tekrarladı.

Almanya’nın tavrı

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, göçmenlerin Belarus'a taşınmasına dahil olan herkese yönelik yaptırımlardan yana. SPD'li politikacı "Lukashenko'nun insanlık dışı faaliyetlerine katılan hiç kimse cezasız kalmamalı" dedi. Bunun, sadece kaynak ve transit ülkeler için değil, aynı zamanda insanların Belarus'a taşınmasını sağlayan havayolları için de geçerli olduğunu kaydeden Maas, “Bay Lukashenko, kendisi için de çıkış yolu olmayan yüksel gerilimi sarmalını tehlikeli boyutlara vardırıyor. Göçmenleri, kendi güç oyunu için rehin olarak kullanıyor, ancak AB şantaja boyun eğmez" diye kaydetti. Maas, Belarus'a karşı daha fazla doğrudan AB yaptırımı gerektiğini vurguladı.

Bir sonraki adım Avusturya

Avusturya da AB Komisyonu'ndan Polonya hükümetine sınırlarını koruma konusunda daha fazla destek vermesini istedi. “AB Komisyonu, Polonya'yı AB'nin dış sınırını güvence altına alma konusunda desteklemeli ve sağlam bir sınır çitinin inşası için gerekli fonları sağlamalıdır" diyen Avusturya İçişleri Bakanı Karl Nehammer (ÖVP), göçmenlerin kaydı için yardım önermenin ise tamamen yanlış bir sinyal olduğunu ileri sürdü. Nehammer, ülkesinin Polonya'nın yanında olduğunu belirterek, “AB'nin Yunanistan ve Litvanya'daki dış sınırını güvence altına aldığımız gibi, Polonya'ya da desteğimizi sunuyoruz.”

Varşova'dan gelen taleplere rağmen, AB şimdiye kadar Belarus ile Polonya arasındaki 400 kilometreden fazla sınırda bir çitin finansmanını üstlenmeyi reddetti.

Putin, Lukaşenko ile görüştü

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Belarus lideri Aleksandır Lukaşenko ile görüştü. Minsk’ten yapılan açıklamaya göre görüşmede, Polonya tarafının barışçıl insanlara yönelik sert hamleleri tartışıldı. İkisi de 20 yıldan uzun süredir iktidarda olan liderlerin durumu etraflıca ele aldığı belirtildi.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da yaptığı açıklamada, Belarus-Polonya sınırındaki durumdan derin endişe duyduklarını belirterek, "Avrupalıların, kendi Avrupai değerlerine bağlılık gösterme konusundaki isteksizliklerinin karşısında yaklaşan insani bir felaket var" dedi. Peskov, başkent Moskova’da gazetecilere yaptığı açıklamada, Kremlin’in Belarus sınırındaki durumla alakalı Rusya açısından herhangi bir risk görmediğini anlattı. Peskov, "Şu anda herhangi bir risk yok. Elbette gerekli önlemler alınıyor, ancak Belarus göç yetkililerinin bu konuda çok sorumlu bir tavır sergilediğini belirtmek isterim" şeklinde konuştu. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, sınır krizinden Moskova’yı sorumlu tutan Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki’nin yorumlarının kabul edilemez olduğunu söyledi.

Rusya’dan bombardıman uçağı

Rusya ise Belarus lideri Aleksandır Lukaşenko’ya destek geldi. Rusya merkezli RIA haber ajansının aktardığına göre, Rusya Savunma Bakanlığı, göçmen krizi nedeniyle Minsk ve Varşova arasında artan gerilime müdahale etmek için harekete geçti. RIA’ya göre; Rusya’ya ait iki bombardıman uçağı dün Belarus üzerinde uçuşlar gerçekleştirdi. Bakanlık, Tu-22M3 bombardıman uçaklarının hava sahasında devriye gezdiğini ve Belarus ile Rusya’nın ortak hava savunma sisteminin test edilmesine yardımcı olduğunu söyledi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, 4 Kasım’da ekonomik ve sosyal alanlarda iki ülkenin entegrasyonuna yönelik “Birlik Devleti programını” onaylayan kararnameyi imzalamıştı. Putin ve Lukaşenko, söz konusu kararname kapsamında iki ülke arasında “Birlik Devleti Savaş Doktrini”ni de onaylamışlardı.

Merkel, Putin ile görüştü

Almanya Şansölyesi Angela Merkel de göçmen krizi hakkında Putin ile telefonla görüştü. Alman Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, Twitter’dan yaptığı açıklamada, görüşmede iki liderin Belarus-Polonya sınırındaki durumu ele aldığını aktararak, "Merkel, Belarus rejiminin göçmenleri araç olarak kullanmasının insanlık dışı ve kabul edilmez olduğunun altını çizdi ve Putin'den Minsk rejimi üzerinde etkili olmasını istedi" diye yazdı.

Belarus zaten açıklamıştı

Hatırlanacağı gibi Lukaşenko, 6 Temmuz’da yaptığı konuşmada, Belarus’un AB ile Geri Kabul Anlaşması’nı askıya alma sürecini hatırlatarak, Rusya ve Belarus’a yönelik Batı’nın tutumundan sonra artık savaştan kaçan insanları kendilerinin alamayacağını ifade etmişti.Avrupa’ya gitmek üzere Belarus’a gelen mültecileri ülkede tutmayacaklarını söyleyen Lukaşenko, "Polonya, Litvanya, Letonya, Ukrayna ile sınırlarımızı kapatacağımızı ve Afganistan, İran, Irak, Libya, Suriye, Tunus’tan gelen mülteciler için ‘yerleşim yeri’ haline geleceğimizi düşünenler yanılıyorlar. Biz, hiç kimseyi tutmayacağız. Onlar bize gelmiyorlar, aydınlanmış, sıcak, rahat Avrupa’ya gidiyorlar" demişti.

AB, Belarus yönetimini Irak gibi ülkelerden gelen sığınmacıları AB ülkeleri Polonya, Litvanya ve Letonya sınırlarına göndererek, düzensiz göçü araç olarak kullanmak ve AB’yi bu yolla istikrarsızlaştırmaya çalışmakla suçluyor.

İki ülke arasında sıkışan sığınmacıların soğuk hava koşulları ve yetersiz beslenme nedeniyle zor şartlar altında yaşam mücadelesi verdiği son 2 ayda bu sebeplerle yaklaşık 10 kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor.

MİNSK