Haziran da devlet zorbalığıyla geçti

• Haziran’da da ifade, toplanma ve örgütlenme özgürlüklerine yönelik yasaklar, kısıtlama ve saldırılar devam etti.

TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin tespitlerine göre; 2021’in ilk 5 ayında devlet güçlerinin saldırısı sonucu en az 2 bin 153 kişinin işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldı, 23 kişi ise yaralandı.

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Düşünce Suçu?!na Karşı Girişim, ortaklaşa hazırladığı ”Haziran 2021 İfade, örgütlenme ve gösteri özgürlükleri ihlal raporu”nu çevrimiçi bir toplantıyla paylaştı. Toplantıya Coşkun Üsterci (TİHV Genel Sekreteri), Ahmet Çiçek (İzmir İHD), Osman İşçi (Ankara İHD), Leman Yurtsever (İstanbul İHD), Ezgi İpek Demir (Diyarbakır İHD) ve Şanar Yurdatapan (Düşünce Suçu?!na Karşı Girişim) katıldı.

İktidar teşvik ediyor

Raportörler kendi bölgelerindeki ihlalleri anlattı. TİHV Genel Sekreteri Coşkun Üsterci ise genel bir değerlendirme yaptı. Üsterci, Haziran’da da ifade, toplanma ve örgütlenme özgürlüklerine yönelik yasaklar, kısıtlama ve müdahalelerin devam ettiğini belirterek, şunları söyledi: “Toplanma ve gösteri yapma hakkı, ifade özgürlüğü ile birlikte, demokratik bir toplumun temelini oluşturmaktadır. Maalesef son yıllarda ülkemizde bu hakkın kullanımı bir istisna, müdahale ve yasaklamalar ise kural haline gelmiştir. Bu durumun oluşmasında mülki idare amirlerinin yasakları ile birlikte kolluk güçlerinin, evrensel hukukta ve ülke yasalarında tanımlanan zor kullanma yetkisinin çok ötesine geçen kural dışı, denetlenmeyen, cezalandırılmayan, siyasal iktidar tarafından görmezden gelinen hatta teşvik edilen şiddeti temel etkendir.”

Devlet güçlerinin şiddetinin sıradanlaştığını, adeta gündelik yaşamın bir parçası haline geldiğini belirten Üsterci, TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin tespitlerine göre; 2021’in ilk 5 ayında devlet güçlerinin saldırısı sonucu en az 2 bin 153 kişinin işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığını, 23 kişinin ise yaralandığını aktardı.

Üsterci, Haziran’da Onur Haftası kutlamaları, bu kapsamda yapılacak etkinlik ve yürüyüşlerin yasaklandığını, yapılmak istenen yürüyüşlere saldırıldığını belirterek, ”2 etkinlik kolluk kuvvetleri tarafından engellendi. 2 ilçede etkinlikler yasaklandı, 1 ilde Onur Yürüyüşü için yapılan başvuru ‘halkın huzur ve güvenliğinin, genel sağlığın ve genel ahlakın korunması ve olası şiddet ve terör olaylarının engellenmesi’ gerekçesiyle reddedildi. 3 ilde Onur Yürüyüşü’ne fiziksel şiddet kullanılarak müdahale edildi, 93 kişi işkence ve kötü muameleyle gözaltına alındı, en az 1 kişi yaralandı” dedi.

Kadın eylemlerine saldırı

Haziran’da kadınların, devlet güçlerinin saldırı ve şiddetinin doğrudan hedef olduğunu kaydeden Üsterci, ”İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasını protesto amacıyla yapılan çeşitli barışçıl toplantı ve gösterilere müdahale edildi. Sedat Peker’in sosyal medya üzerinden paylaştığı videolarında gündeme gelen iddialarla ilgili yapılan basın açıklamalarına müdahale edildi. Çevre eylemlerine müdahale edildi” diye konuştu.

HDP’ye saldırılar

 Üsterci, Haziran’da yine en dikkat çekici olanın HDP’lilerin yaptığı barışçıl toplantı ve gösterilere yönelik saldırılar olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti: ”Özellikle 17 Haziran’da HDP İzmir İl binasına yönelik yapılan silahlı saldırı sonucunda Deniz Poyraz’ın katledilmesini protesto etmek için yapılan barışçıl toplantı ve gösterilere bir çok yerde sert müdahaleler oldu. Çok sayıda kişi gözaltına alındı.

Eylem ve etkinlik yasağı

Hakkari, Rize, Osmaniye, Van, Diyarbakır ve Ağrı Valilikleri, Haziran ayı içinde değişen sürelerde tüm eylem ve etkinlikleri yasakladılar. Bu yasaklar silsilesinde Hakkari ve Van, her zamanki gibi yine öne çıkıyor. Her iki ilde yaşamakta olan yurttaşlar Haziran’ın tamamında Anayasa’da güvence altına alınan toplantı ve gösteri yapma özgürlüklerini kullanamadılar.

Van açık arayla birinci!

Bu konuda Van açık arayla birinciliği yine kimseye kaptırmadı. Van Valiliği, il genelinde gösteri yürüyüşü ve açık hava toplantılarını 3 ve 18 Haziran 2021 tarihlerinde 2 kez 15 gün süreyle yasakladı. Bu karar ile Van’da 21 Kasım 2016’dan bu yana uygulanan eylem ve etkinlik yasağı kesintisiz bin 684 güne uzatılmış oldu.”

 İSTANBUL