Her kitap güneşten bir ışıktır

• Meyman Yayınevi, sadece bir yayınevi değil, aynı zamanda yurt dışındaki kitlemizin ihtiyaçlarına cevap olabilecek nitelikte her türlü kitabın bulunabileceği bir kitabevidir de.

REWŞAN DENİZ

 

Son dönemlerde yapılan bilimsel araştırmalar, internet dünyasının tetiklediği hız ve hep bir şeylere yetişme telaşı nedeniyle insanların derinlikli okumalar yapmak yerine zamanını okunacak şeylere bakmakla geçirdiğini belgeliyor. Yapılan pek çok sosyal medya araştırması, paylaşılan birçok makalenin paylaşılan kişilerce tamamen okunmadığını, uzun bir yazının okunan kısmı arttıkça yazının paylaşma oranının da o ölçüde düştüğü sonucuna varıyor.

Bir yılı geride bırakan Covid-19 salgını sebebiyle eve kapanan insanlar okumaya biraz daha zaman ayırsa da, bu durum, her geçen gün daha da azalan okuma oranını pek etkilemiş gibi görünmüyor.

Bugüne kadar anı, roman, öykü, şiir ve günce başta olmak üzere, Türkçe ve Kürtçe dilinde birçok kitap basan Meyman Yayınevi'ni ve son çıkan kitapları yayınevi çalışanı Engin Botan ile konuştuk.

Meyman Yayınevi ne zaman ve nerede kuruldu? Yayınevinin misyonu nedir?

Meyman Yayınevi, 2018 yılında Hollanda'da kuruldu. "Her kitap, güneşten bir ışıktır" şiarından hareketle başladığımız yayıncılık serüveninde toplumun aydınlanması, bilinçlenmesi ve doğru temelde bir tarih anlayışına kavuşturulması yönünde bir misyonumuz olduğuna inanıyor ve bu doğrultuda bir yayıncılık yapmaya çalışıyoruz. Bununla birlikte, bir toplumsal hafızanın oluşmasına bir nebze de olsa bir katkımız olsun istiyoruz. Kürt toplumunun en büyük dezavantajı yazılı bir tarihinin olmaması, olanın da yabancılar tarafından yazılmasıdır. Kürt toplumu, daha çok sözlü kültür geleneği ve dengbêjlik ile nesiller boyunca Kürdistan coğrafyasında yaşananları dile getirmiş. Bu, Kürt toplumunun asimilasyonunun önünü almıştır, ama Kürt tarihinin farklı toplumlara objektif aktarılması boyutunu eksik bırakmıştır. Biz, her şeyden önce bu çarpık tarih anlayışını düzeltmek, Kürdistan'da son 45 yıldır yaşanan savaşı bütün çıplaklığı ve doğruluğu ile topluma mal etmek, bu anlamda bir hafıza oluşturmak istiyoruz. 


Kuruluşundan bu yana hangi türlerde kaç kitap bastı yayıneviniz?

Bugüne kadar roman, anı, şiir, öykü ve günce türünde olmak üzere, yaklaşık on dört kitap basıldı.

 

Son dönemde çıkan kitaplara bakınca, bu sayının artacağı görülüyor. Ayda kaç kitap basmayı hedefliyorsunuz?

Teknik bazı sıkıntılar veya birlikte çalıştığımız matbaaların yoğunluğu yönünde bir aksilik olmadığı müddetçe, hedefimiz, ayda minimum iki veya üç kitap basmak. Dönem dönem bu hedefimizi yerine getirmekte sıkıntılar yaşansa da, bunu asgari düzeyde yerine getirmek gibi bir hedefimiz var.

Son çıkan kitaplardan bahseder misiniz biraz?

Son çıkan kitaplar; Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın yaşamı ve Özgürlük Hareketi'nin mücadelesini konu alan “Güneş ülkesinde diriliş” romanı serisi, Kasım Engin'in “Tarih şimdidir”, Sefkan Kobanê'nin “Kobanê direniş güncesi” ve Eylem Kahraman'ın “Tendürek Dağı'nda mis kokulu sabunlar” adlı kitaplarıdır. Bunlar, en fazla talep edilen kitaplarımızdır.

“Tendürek Dağı'nda mis kokulu sabunlar” ve “Kobanê direniş güncesi” kitaplarının yoğun ilgiden dolayı geçtiğimiz ay ikinci baskısı yapıldı.

“Kobanê Çepera Rumetê”, “Savaş Duvakları” ve “Zamanı doğuran dağ” isimli kitaplara da, daha yeni basıldığı halde yoğun bir ilgi var.

 

Şu anda basıma hazırladığınız kitaplar varsa bunun müjdesini de verelim okurlarımıza…

“Güneş ülkesinde diriliş” roman serisinin diğer kitapları, Mam Zeki Şengali'nin mücadele arkadaşlarının tanıklığıyla onun yaşamı ve mücadelesini konu alan “Güneş'in yoldaşı Mam Zeki Şengali”, Medya Doz'un Geliye Teyare'de kimyasal silahla katledilen otuz beş gerillanın direnişini konu alan anı-romanı ve Kirmanckî bir öykü kitabını kısa zamanda basmayı hedefliyoruz.

 

Kirmanckî öykü demişken, Kürtçe kitaplara yönelik çalışmalarınız hakkında da bilgi verebilir misiniz?

Yakın zamanda Meryem Kobanê'nin “Kobanê Çepera Rumetê” ve Diyar Xerîb'in Kürtçenin Sorani lehçesindeki “Kürdistan tarihi” adlı kitabını yayınladık. Kürt Enstitüsü ile Kürt dilini öğrenmeye dönük kimi kitap çalışmalarımız var ayrıca. Onları da biter bitmez yayınlayacağız.

Her ay yayınlamayı hedeflediğimiz kitaplardan en az bir tanesinin Kürtçenin bir lehçesinde olmasına özen gösteriyoruz. Bu konuda arada aksaklıklar olsa da, ayda en az bir Kürtçe kitap çıkarmayı esas alıyoruz.

Peki ya şiir? Şiir kitaplarının diğer kitaplar gibi ilgi görmediği varsayımıyla pek çok yayınevi şiirden uzak duruyor. Meyman Yayınevi bu konuya nasıl bakıyor?

Doğrudur, yayınevleri okuyucunun şiire olan ilgisizliği nedeniyle şiir kitapları basmaktan kaçınıyor. İlgi olmadığı için, kitaplar genelde depolarda bekletilmek durumunda kalıyor. Bu kaygılardan dolayı her ne kadar az olsa da, şiire de yer veriyoruz. Nisan ayında ikinci baskısını yaptığımız “Aşksız Doğmasın Çocuklar” isimli kitabımızı örnek verebiliriz buna.

 

Bastığınız bazı kitapların çok kısa denilebilecek bir sürede ikinci baskı yapmasıyla ilgili ne söylemek istersiniz?

Bazı kitaplar gerek içerik bakımından, gerek yazarın çabalarıyla, gerekse de yayınevimizin reklam ve tanıtım kampanyaları sayesinde daha fazla ilgi görüp hızlıca baskıları tükeniyor. Diğer kitapların da aynı şekilde hızlı bir biçimde tükenip yeni baskılarının yapılmaması söz konusu faktörleri yerine getirememizden dolayıdır. Bir diğer faktör ise elimizde basılmaya hazır çok fazla kitap çalışması olduğu için, bazı kitapların ikinci baskısını yapmak yerine, yayınlanmayı bekleyen diğer kitapların yayınlanması yönündeki önceliğimizdir.

 

İnsanların eve kapanmak zorunda kaldığı bu dönemde Kürtçe ve Türkçe bastığınız kitaplara ilgi nasıldı?

Covid-19 salgını diğer tüm iş kolları gibi yayıncılık sektörünü de olumsuz anlamda ciddi bir şekilde etkiledi elbette. Özellikle bastığı kitapları daha çok Avrupa ülkelerinde gerçekleşen gece, festival ve benzeri etkinlikler vasıtasıyla okuyucuya ulaştırmaya çalışan bir yayınevi için bu çok daha zorlayıcı oluyor.

Eve kapanma süreci ile birlikte kitap okuma oranında bir artış var kuşkusuz, fakat bunun istediğimiz düzeyde olduğunu söylemek biraz zor. İnsanlar kitap okumak yerine, daha çok popüler kültür dizileri izleyerek veya sosyal medyada amaçsızca gezinerek zaman geçiriyor artık.

 

Yayınevinizin bastığı kitaplar, verdiğiniz reklam ilanları dışında medyada pek yer almadı. Yazılı basının televizyon dizilerine kitaplardan daha fazla yer vermesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Açıkçası bu, bizim de muzdarip olduğumuz bir durum. Bu konuda size katılmamak mümkün değil. Yani bakıyorsunuz Netflix'teki popüler diziler üzerine onlarca köşe yazısı, makale kaleme alınıp reklamı yapılıyor, çok daha yararlı ve önemli olan kitaplar hakkında ise iki satır yazmaktan imtina ediliyor. Bu, bizim de bu konuda yeterli çabayı göstermememizle ilgili bir durum biraz da.

 

Okurlarınız en çok hangi tür kitaplara ilgi duyuyor? Yayınevi olarak bu ilgiden memnun musunuz?

Bizim okur kitlemiz, daha çok gerilla anıları, savaş romanları ve Kürdistan tarihi temalı kitaplara ilgi duyuyor. Bastığımız her kitaba belli düzeyde bir ilgi olduğunu söylemek mümkün, fakat bu ilgi yurt dışında yaşayan Kürt ve demokrat insanların nüfus oranına bakıldığında, beklentimizin çok çok altında.

 

Meyman Yayınevi sadece kendi bastığı kitapları mı sunuyor okura? Yayınevinden başka yazarların kitaplarını edinmek de mümkün mü?

Meyman Yayınevi, sadece bir yayınevi değil, aynı zamanda yurt dışındaki kitlemizin ihtiyaçlarına cevap olabilecek nitelikte her türlü kitabın bulunabileceği bir kitabevidir de.

 

Baskısını yaptığınız kitaplara başta Bakur olmak üzere, ülkeden ve Türkiye'den de ilgi olduğunu biliyoruz. Oradaki okurların kitap talebini karşılayabiliyor musunuz?

Yoğun baskılara rağmen, Bakur ve Türkiye metropollerinden yurt dışındaki okur kitlesinin ilgisini katbekat aşan bir ilgi var. Bu ilgi, bizim için çok sevindirici. Bu, her şeye rağmen insanların güçlü bir umudu, inancı ve arayışı olduğu anlamına geliyor çünkü. AKP-MHP iktidarının bütün zor aygıtlarına rağmen toplumun buna karşı bir çıkış arayışı olduğuna işaret ediyor, ancak hem gümrükte olası el koyma ihtimali nedeniyle hem de TL-Euro arasındaki fahiş farktan ötürü kitaplarımızı Bakur ve Türkiye'ye gönderemiyoruz maalesef. Bu da bizi üzüyor.

 

Bahsettiğiniz bu nedenlerden dolayı kitapları ülkede basma planınız var mı?

Her gün daha da artan baskılar nedeniyle Türkiye ve Kürdistan'da yayıncılık yapmak çok daha zor bir hal alıyor. Daha önce bir kitaptan üç bin beş bin adet basan yayınevleri Doların yükselmesi ve TL'nin giderek değer kaybetmesi yüzünden beş yüz kitap basabiliyor en fazla. Söz konusu Kürt yayınevleri, özellikle politik bir duruşu olan yayınevleri olunca, bu durum daha da berbat bir hal alıyor. Ekonomik krizin dışında Kürt yayınevlerine karşı özel bir politika izlenerek, çalışamaz hale getiriliyorlar. Bastıkları kitapların kitapevlerine ve dağıtım firmalarına satışı tehditlerle engelleniyor, her kitap soruşturma konusu yapılarak dava açılıyor, fuarlara katılımları engelleniyor. Bunlara benzer bir çok yöntemle özgür basın geleneğinin diğer kurumları gibi yayınevleri de işlevsiz kılınmak isteniyor. Bütün bu baskı yöntemlerine rağmen, Bakur'daki yayınevleri çok kıt ve sınırlı imkânlarla özverili bir biçimde özgür basın çizgisinde çalışmalarına devam ediyor.

Kısa bir süre sonra, muhtemelen Haziran ayında, “Güneş ülkesinde diriliş” roman serisinin ilk kitabı olan AMARA 1-2 ve 3'üncü ciltlerini basmayı planlıyoruz ilk etapta. Ek olarak, “Kobanê direniş güncesi”nin basılması konusunda girişimlerimiz var, fakat daha netleşmiş değil.

 

Kitap sipariş etmek isteyen okurlar yayınevinize nasıl ulaşabilir?

Okurlarımız, kitaplarımızı pirtukxane.net sitemizden, meyman2018@gmail.com mail adresimizden, 0031 685 242 353 nolu telefon numaramızdan ve Wesanen_Meyman twitter sayfamızdan DM'ye yazarak bize ulaşabilir, kitap sipariş edebilirler.