Hiquqeha kadınların kılavuzu

• Irak’ta 12 yılı aşkın bir süredir avukatlık yapan Kadın Hakları Aktivisti Elya Hüseyin, kadınlara haklarını tanımları ve yasalara ilişkin bilgilendirmek için ‘Hiquqeha’ (Kadın Hakları) isimli kitap yazdı.

Kitabın kadınlar için kılavuz niteliğinde olduğunu ve herkesin rahatlıkla okuyabileceğini belirten Elya Hüseyin, kadınların öncelikle hakları ve yasa hakkında bilgi sahibi olabileceğini ekledi.

Rojnews’e konuşan Elya Hüseyin, mahkemelerde edindiği tecrübeler ve ilgilendiği davalardan hareketle kadınların hakları konusunda yeterince bilgi sahibi olmadığını fark ettiğini söyledi.

“Örneğin, yüksek lisans diplomasına sahip bir kadın müvekkilim, boşanma sürecinde boşanma talebinin erkekten gelmesi halinde yasaların kadınlara bazı haklar tanıdığını bilmiyordu.”

Elya Hüseyin 8 bölümden oluşan kitabını anlattı:

“İlk bölümde, aydın kadınlar ve siyasi konularını ele aldım. Örneğin Irak anayasasında ilk kez ‘kadın’ kelimesinin ne zaman yazıldığına değindim. İki kararname var ancak sadece 2005 yılındaki kararnamede kadınlara yer veriliyor. Ayrıca Irak’taki kadınların kazanımları ve siyasi haklarına ilişkin bazı bilgiler paylaştım.

Miras hakkından eğitim ve çalışmaya

İkinci bölümde kadınların miras, eğitim ve çalışma hakları konusunda maruz kaldıkları ayrımcılığa değindim. Benim için mülkiyet, sosyal ve aile hakları çok önemliydi.  Bu nedenle bunları üçüncü bölümde ele aldım. Dördüncü bölümde, kadınların boşanmaları dahilinde sahip oldukları haklara değindim. Beşinci bölümde, ayrılık sonrası kadınların sahip olduğu haklara vurgu yaptım. Altıncı bölümde, çocuk sahibi olma haklarını işledim. Yedinci bölümde, Irak hukukundaki kadınlara yönelik gelişen hak ihlali ve istismar yasalarını dikkat çektim. Sekizinci bölümde ise kadına yönelik şiddetin hukuken sonlandırılması için bazı çözüm önerileri sundum.”

Yasa erkeği koruyor

Elya Hüseyin’in “Kadın haklarını ihlal eden yasalar hangileridir?” sorusuna cevabı ise şöyle:

“Bireyin statüsüne ilişkin olanlar ve Irak ceza yasası gibi yasalardan bazları kadın haklarını ihlal ederek insanları kadına şiddet konusunda teşvik edebiliyor. Ayrıca 413’üncü maddede ‘namusu temizlemek için öldürme’ hükmü yer alıyor. Yine 380’inci maddede ‘bir erkeğin eşini başka bir erkekle cinsel ilişkiye zorlaması ve bu ilişkinin gerçekleşmesi halinde erkeğin hapisle cezalandırılması’ ibaresi yer alıyor. Ancak burada yalnızca bu eylemin teşvik edilmesi suç olarak görülüp erkeğe sadece bu yasadan ceza veriliyor. Oysa burada kadına yönelik psikolojik ve fiziksel şiddet söz konusu.

Tecavüzcü erkekle yaşamak zorunda bırakılıyorlar

Kadına yönelik şiddetin diğer biçimlerinden biri de cinsel şiddet mağduru kadın ile fail erkeğin birlikte yaşama koşullarının yaratılmasıdır. Aynı yasaya göre fail erkeğin cinsel istismarda bulunduğu bir kadınla evlenmesi halinde cezası ertelenebiliyor. Eğer evlilikleri iki yıl devam ederse bu dava tamamen kapanıyor. Bu yasayla kadınlar iki kez mağdur ediliyor ve kadına karşı şiddet  en yoğun biçimde uygulanıyor.” BAĞDAT