Irak bütçesi Kurdistan’ı böldü

• Irak’ın ekonomik ve siyasi geleceğine önemli etkisi olacak olan 3 yıllık bütçe tartışmalarını sonuçlandırdı. 5 günlük yoğun tartışmalar ile 2023, 2024 ve 2025 yılı içeren bütçe yasası onaylandı. Irak’ın üç yıllık bütçesi 153 milyar dolar olarak kesinleşti. 

Irak Federal Parlamentosunun 153 milyar dolarlık bütçeyi onaylaması ile Federe Kurdistan’ın bütçedeki payı 12. maddeye göre, 12.67 olarak belirlendi. Hewlêr’i doğrudan ilgilendiren 2, 9, 10, 11, 12, 13 ve 14'üncü maddeler yoğun tartışmalar ardından Kurdistan aleyhine sonuçlanmadı. 

Parçalı siyaset, özerkliğe darbe
En hararetli tartışmalara konu olan 14. Maddenin Irak Parlamentosunda kabulü, Federe Kurdistan’daki parçalı siyasi durumun kazanımları bir nevi ipotek anlamına geldi.
Parlamentoda, bütçe tasarısının 14. maddesinin yedi fıkrası 241 parlamenterin katılımı ile onaylandı. Bütçe yasa tasarısının 14. maddesinin 1. fıkrası Federe Kurdistan’ın petrol satışlarından elde edilecek tüm gelirlerin bir banka hesabında toplanacağı, gelirlerin harcanmasından Federe Kurdistan Bölgesi Başbakanı’nın sorumlu olacağı ve Bağdat hükümeti tarafından izleneceği belirtiliyor.
14’üncü maddeye göre; Hewlêr, her ay petrol gelirlerini merkezi yönetime teslim edecek. Ayrıca Federe Kurdistan vilayetleri, Hewlêr hükümeti ile bütçe anlaşmazlığı yaşadığı durumunda Irak Başbakanı direkt inisiyatif alabilecek ve vilayetler bütçe tahsisi için direkt Bağdat ile temasa geçebilecek. Maddenin bu şekli ile kabulü Bağdat’taki başbakana Federe Kurdistan’ın iç işlerine müdahale imkanı da vermiş oluyor. 

48 milyar açık bekleniyor
Oylamada kesinleşen bütçe yasasının 12. maddesine göre, 2023 Irak Bütçesi 197 trilyon dinar (153 milyar dolar) olarak belirlendi. Bu çerçevede Kürdistan Bölgesi'nin payı 24 trilyon dinardan fazla, yani 19 milyar dolar olarak kesinlik kazanmış oldu.
Irak hükümeti, 13 Mart'ta 2023, 2024 ve 2025 bütçelerini hazırlayarak Parlamento’ya  göndermişti. Yaklaşık 153 milyar dolarlık bütçede, 48 milyar dolar civarında açık öngörülüyor. BAĞDAT