İyi insan, iyi arkadaş, iyi dost

Geçtiğimiz haftalarda kalp krizi sonucu yaşamını yitiren insan hakları savunucusu Hüsnü Öndül’ü yoldaşı İHD Onursal Başkanı Akın Birdal ile konuştuk:

• Hüsnü Öndül iyi bir Kürt dostu, iyi bir baba ve iyi bir eşti. Kürt sorununa neden olan olaylar silsilesinin çoğunda bizzat hem belgeleyen hem dile getiren hem de bunun yürütücüsü olan önemli şahsiyetlerden biriydi. Hüsnü iyi bir hukukçuydu. İHD’de ve mücadele sürecinde kararlı, cesur bir hak savunucusuydu. Hüsnü Öndül’ü özleyeceğiz ve unutmayacağız.
• Entelektüel mücadelemiz için de büyük bir kayıptır. Eksikliğini duyacağız. İnsan Hakları Okulu’nda, İnsan Hakları Akademisi'ndeki yol göstericiliği hep bilimsel ve hukuk çerçevesindeydi. Hukuk penceresinden bakardı her şeye. Ve tabii edebi yanı da vardı. Ayrıca Evrensel gazetesinde yazılarıyla da insan hakları mücadelesinde önemli yol gösterici oluyordu.
• Yaşanan hak ihlallerine ilişkin yaptığımız basın açıklamaları, etkinliklerde düşüncelerimizi dile getirdiğimiz için benim ve Hüsnü hakkında birçok soruşturma ve dava açıldı. Hüsnü Öndül de hiçbir zaman geri adım atmadan bu mücadeleyi yürüttü. Hüsnü Öndül ve arkadaşların mücadelesini yarıda bırakmamak boynumuzun borcudur.

SELİM SONTAY

İnsan hakları bilinci ve kültürünün oluşması için büyük emekler verir. Kürdistan ve Türkiye'de 90’lı yıllarda yaşanan hak ihlallerini raporlamak için de çok önemli çalışmalara imza atar. 90'ların korkunç karanlığında her yere koşturur. Kimden mi bahsediyoruz? Ömrünü insan hakları mücadelesine adayan avukat Hüsnü Öndül'den bahsediyoruz. Giresun’un Görele ilçesinde 2 Şubat 1952 yılında doğan Öndül, geçirdiği kalp krizi nedeniyle kaldırıldığı Ankara İbni Sina Hastanesi’nde 17 Aralık 2024’te yaşamını yitirdi. Sayısız kuruluşta yer alan Öndül, İnsan Hakları Derneği (İHD), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), İnsan Hakları Ortak Platformu (İHOP), Barış Vakfı ve Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) başta olmak üzere birçok insan hakları örgütünün kuruculuğunu yapar veya kuruluşuna destek verir. İHD’de Genel Sekreterlik ve Genel Başkanlık görevlerini de üstlenir. 2008’de kurulan İHD Akademisi’nin de kurucu başkanı olur ve bu görevi 2021’e kadar yürütür. Yıllarca Evrensel gazetesinde insan hakları ve toplumsal konularda yazılar yazar.

Ankara Karşıyaka Mezarlığı’nda 18 Aralık’ta son yolculuğuna uğurlanırken Selda Öndül, eşi için şu cümleleri kurar: "Ne olursa olsun akşam evine gelir, çocuklar uyuyunca derneğe geri dönerdi. Hep şöyle derdi: 'Ben iflah olmaz bir iyimserim.’ Gerçekten öyleydi; hem bir devrimci hem de kişisel olarak romantikti.”

Hüsnü Öndül’ü yakından tanıyan ve onunla 14 yıl boyunca insan hakları mücadelesi yürüten İHD Onursal Başkanı Akın Birdal’la Öndül’ün mücadele dolu hayatını konuştuk.

 

 

Cesur bir savunucuydu

Hüsnü Öndül’ü 1986 yılında İHD’nin kuruluş sürecinin başlangıcında tanıdığını ve sonrasında 14 yıl kesintisiz bir dostluk ve yol arkadaşlığı yaptıklarını belirten Birdal, Öndül’ün İHD’nin kuruluş sürecindeki katkılarını şu sözlerle anlatıyor: “İnsan hakları ve özgürlüklerin güvencesi hukuktur. Hüsnü iyi bir hukukçuydu. Hukukun güvenliğinin oluşturulması yolunda Hüsnü’nün çok önemli katkıları oldu. İnsan hakları fikrinin ve kültürünün gelişmesinde rolü vardı. İHD’de ve mücadele sürecinde kararlı, cesur bir hak savunucusuydu. Tabii o sosyalist dünya görüşünün insan hakları mücadelesinde daha rasyonel, daha somut karşılıkları oluyordu.”