Rehineler için anlaşma tamam

• İsrail ile Hamas arasında Katar-Mısır arabuluculuğunda ulaşılan anlaşma ile ilk rehinelerin cuma günü serbest kalacakları açıklandı. Beklenen ateşkes de Cuma gününe çekildi. 

İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Tzachi Hanegbi, uygulamaya girmesi beklenen esir takası sürecine ilişkin açıklamada bulundu. Esirlerin serbest bırakılmasına yönelik müzakerelerin "sürekli ilerleme kaydettiğini" ifade eden Hanegbi, "Serbest bırakılma, taraflar arasındaki anlaşmanın orijinaline göre başlayacak ve bu cumadan önce olmayacak." ifadesini kullandı. İsrail basını, söz konusu duyuruyu "gecikme" olarak değerlendirdi. İsrail devlet televizyonu KAN'ın haberinde, gecikmeyle ilgili rehine ailelerine bilgi verilmeyişini eleştirdi. İlk rehinelerin perşembe günü serbest bırakılması bekleniyordu. 
İsrail ve Filistinli rehine aileleri yakınlarının dönme ihtimaline sevinirken, İsrail’de rehine takası ve ateşkese itiraz eden bir kesim Yüksek Mahkeme’ye başvurarak anlaşmanın iptalini istedi. İsrail Yüksek Mahkemesi itirazı reddetti. Rehine takasında yaşanan ertelemenin nedenleri henüz bilinmezken konuya aşina bir İsrailli yetkili sebebin "uygulamada yaşanan oldukça küçük pürüzlerde" olduğunu dile getirdi. 
Hafta başında İsrail hükümeti ve Hamas, İsrail'de tutuklu bulunan 150 Filistinliye karşılık Gazze'de tutulan 50 İsrailli rehinenin serbest bırakılması ve kuşatma altındaki bölgeye insani yardım girişine izin verilmesi için çatışmalara dört gün ara verilmesi konusunda anlaşmıştı.

Rehin Filistinliler için de umut
Dört günlük ateşkes ve rehine takası anlaşmasının kamuoyu ile paylaşılan bölümünde İsrail serbest bırakmayı planladığı 300 kişinin adını açıkladı. Listedekiler 14-59 yaş aralığında, çoğunluğu 17 ve 18 yaşlarında ve 274’ü erkek.
Daha önce Perşembe günü başlayacağı açıklanan, Cuma gününe ertelenen ilk aşamada, Hamas'ın toplam 50 kadın ve çocuk rehineyi serbest bırakması bekleniyor. Hamas elindeki rehineleri her gün 12'li gruplar halinde bırakacak. İsrail de daha sonra 150 Filistinliyi serbest bırakacak. İkinci aşamada ise Hamas'ın serbest bırakacağı her 10 rehineye karşılık, çatışmalara verilen ara birer gün uzayacak. Hamas "50'ye kadar" rehineyi serbest bıraktıkça, İsrail de hapishanelerindeki "150'ye kadar" Filistinli rehineyi salıverecek. İsrail hükümeti aşırı sağcı ve milliyetçileşen iç kamuoyunu rahatlatmak için serbest bırakılabilecek 300 Filistinli'nin işlediği iddia edilen suçları da listeledi.

200 çocuk İsrail cezaevlerinde
Filistinli insan hakları kuruluşu Addameer'e göre, İsrail hapishanelerinde yatan Filistinlilerin sayısı arttı ve 6 Kasım itibarıyla 7 bin kişiyi buldu. Bunlar arasında 80 kadın ve 18 yaşın altındaki 200 çocuk var. Sivil toplum kuruluşu ayrıca, Hamas'ın 7 Ekim saldırısından sonra 3 binden fazla Filistinli'nin tutuklandığını bildirdi. İsrail, Addameer ile birlikte başka beş Filistinli hak örgütünü 2021'de "terörist" ilan etmişti.
İsrailli insan hakları kuruluşu B'Tselem'e göre de Eylül sonu itibariyle İsrail hapishanelerinde 146 küçük yaştaki Filistinli ya "güvenlik" gerekçesiyle gözaltında ya da hapiste tutuluyor. Kuruluşa göre küçük yaştaki 34 Filistinli de İsrail'de yasadışı bir şekide bulunmaktan gözetim altında.

Dava yok fiili ceza var
İsrail hukukuna monte edilmiş, "idari gözaltı" adı altındaki sistem ile her hangi bir kişi hakkındaki suçlamaları öğrenmeden ve yargılanmadan gözaltında tutulabiliyor. Buna en çok maruz kalanlar da çok büyük ölçüde Filistinliler.
İsrailli insan hakları örgütü HaMoked'e göre İsrail 2.070 Filistinliyi bu şekilde tutuyor. Hamas'ın saldırısı öncesi ise bu sayısının 1.319 olduğu belirtiliyor. Anlaşmayı memnuniyetle karşıladıklarını açıklayan, HaMoked'in Genel Direktörü Jessica Montel, "İnsanları rehin tutmanın kendisi yasa dışı, bir savaş suçu ve Hamas tüm rehineleri koşulsuz serbset bırakmalı. Ancak İsrail'in de bu amaca ulaşmak için mahkumları ve gözaltında tuttuklarını salıvermesi uygun olur" dedi.
Montel ayrıca, idari gözetim altında tutulan Filistinli kadın ve çocukların da İsrail-Hamas anlaşması uyarınca serbest kalacağını söyledi. "Bu insanlar da koşulsuz serbest kalmalı, dolayısıyla İsrailli rehineler ve idari gözetim altındaki Filistinlilerin serbest kalması, çifte memnuniyet veren bir durum." TEL AVİV