TÜİK işsizlik verilerini yine sakladı

•  TÜİK, yine işsizlik rakamlarıyla oynayabildiği kadar oynadı. TÜİK ve İŞKUR’un işsizlik verileri arasındaki uçurum devam etti. 

 

TÜİK’e göre 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) Kasım 2021’de bir önceki aya göre 39 bin kişi artarak 3 milyon 777 bin kişi oldu. DİSK-AR tarafından hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Kasım 2021’de 8 milyon 45 bin kişi olarak gerçekleşti.

TÜİK Kasım 2021 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları dün yayımlandı. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 11,2, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 22,1 seviyesinde gerçekleşti. TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) Kasım 2021’de bir önceki aya göre 39 bin kişi artarak 3 milyon 777 bin kişi oldu. DİSK-AR tarafından hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Kasım 2021’de 8 milyon 45 bin kişi olarak gerçekleşti.

TÜİK ve İŞKUR arasındaki fark

DİSK-AR, İŞKUR tarafından Aylık İstatistik Bültenlerinde açıklanan kayıtlı işsiz sayılarını içeren tablolar işsizlik için önemli bir veri; İŞKUR’un önemli bir iş arama kanalı olduğunu hatırlatarak, kayıtlı işsiz sayılarının TÜİK işsiz sayılarına yansıması beklenirken eğilimin farklı seyrettiğine dikkat çekti. İŞKUR verilerine göre kayıtlı işsiz sayısı Kasım 2020 ve Kasım 2021 arası bir yıllık dönemde 3 milyon 4 binden 3 milyon 182 bine yükselerek 178 bin kişi arttı. TÜİK’e göre ise son bir yılda dar tanımlı işsiz sayısı bu dönemler arası 284 bin azaldı. Ancak TÜİK yıllık işsizlik verilerinde bu eğilim yer almıyor. DİSK-AR, TÜİK’in yıllık işsizlik verilerinin salgın dönemindeki işten çıkarma yasağı nedeniyle karşılaştırılabilir olmadığını ve yıllık karşılaştırmada ciddi sorunlar olduğunu düşünüyor.

Geniş tanımlı işsizlik

Kasım 2021 döneminde MEA dar tanımlı işsizlik yüzde 11,2, zamana bağlı eksik istihdam ile işsizlerin bütünleşik oranı  yüzde 15,4; işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı  yüzde 18,2 ve atıl işgücü oranı ise yüzde 22,1 olarak açıklandı. Kasım 2019’da 335 bin olan zamana bağlı eksik istihdam (MEA) sayısı, Kasım 2020’de 1 milyon 246 bin kişiye, Kasım 2021’de ise 1 milyon 402 bine yükseldi. Zamana bağlı eksik istihdam Kasım 2021’de 1 milyon 402 bin olarak hesaplandı. DİSK-AR’ın, TÜİK’in atıl işgücü oranından hareketle yaptığımız hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı Kasım 2021’de 8 milyon 45 bin olarak gerçekleşti. Kasım 2019’da 6 milyon 326 bin mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı Kasım 2021’de 8 milyon 45 bine yükseldi.

Geniş tanımlı kadın işsizliği

Kasım 2021 HİA verilerine göre mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı toplamda 3 milyon 777 bin kişi iken, DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre geniş tanımlı işsiz sayısı 8 milyon 45 bin olarak gerçekleşti. Cinsiyete göre işsizlik oranlarında kadın işsizliğinin tüm işsizlik türlerinde en yüksek kategori olarak görülmeye devam ediyor. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 9,6 iken kadınlarda yüzde 14,5’tir. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 13,7 iken kadınlarda yüzde 18,9’dur. İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 14,1 iken kadınlarda yüzde 26 seviyesindedir. Geniş tanımlı işsizlik (atıl işgücü) ise erkeklerde yüzde 17,9 ve kadınlarda yüzde 29,8 düzeyindedir. Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark 11,9 puandır. Kasım 2021 itibarıyla kadınlarda mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 597 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 805 bindir. Erkeklerde ise dar tanımlı işsiz sayısı 2 milyon 179 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı ise 4 milyon 268 bindir.

Kasım 2021 HİA verilerine göre işsizlik türlerinin en yüksek olduğu kategori bu ayda yüzde 30,7 ile genç kadın (15-24) işsizliği oldu. Yüzde 29,8 olan geniş tanımlı kadın işsizliği ise ikinci sırada yer aldı. Bilindiği gibi salgın döneminde diğer işsizlik kategorilerine göre kadın işsizlik türleri genele göre çok daha yüksek gerçekleşti ve bu eğilim devam ediyor. Kasım 2021’de kadınlarda dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 14,5 iken kentsel (tarım dışı) kadın işsizliği oranı yüzde 18 oldu. Tarım dışı işsizlik genelde de dar tanımlı işsizlikten daha yüksek görülüyor. Kasım 2021’de dar tanımlı işsizlik yüzde 11,2 iken tarım dışı işsizlik yüzde 13,1 olarak gerçekleşti.

İki tanım arasındaki fark

Eylül 2018’de başlayan ekonomik kriz ve Mart 2020’den bu yana yaşanan salgınının da etkisiyle işgücü piyasası dışına çıkış eğilimi artıyor. Zamana bağlı eksik istihdamda artış ve iş bulma ümidinin kaybedilmesine paralel olarak dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki fark giderek açılıyor. Örneğin, Kasım 2019’da dar tanımlı işsizlik yüzde 13,4 iken geniş tanımlı işsizlik yüzde 18,5 olarak gerçekleşmişti. Bu dönemde geniş tanımlı işsizlik dar tanımlı işsizlikten 5,1 puan yüksekti. Kasım 2021’de ise dar tanımlı işsizlik yüzde 11,2 iken geniş tanımlı işsizlik yüzde 22,1 olarak gerçekleşti . Dar ve geniş işsizlik arasındaki fark bu dönemde 10,9 puan oldu. Dar ve geniş işsizlik arasındaki makasın bu denli açılmasının en önemli nedeni salgın dönemindeki işten çıkarma yasağının dar tanımlı işsizliği sınırlı düzeyde tutmuş olması ve işbaşında olunan sürenin azalmasıdır. Böylece dar tanımlı işsizlik sınırlı kalırken geniş tanımlı işsizlik fırladı.