• 14. Dersim Kültür Festivali, Almanya’nın Frankfurt kentinde yapıldı. Dersim’e yönelik soykırım saldırılarına dikkat çekilen festivalde, "Dersim’e, dilimize, kültürümüze sahip çıkalım" çağrısı yapıldı.

ARJÎN NÛJÎN/FRANKFURT

Demokratik Alevi Federasyonu (FEDA), Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF), Dersim İnşa Kongresi (DİK) tarafından organize edilen 14. Dersim Kültür Festivali geçmiş yıllarda olduğu gibi Rebstockpark’ta düzenlendi. Dersim önderlerinin ve şehitlerinin fotoğraflarının yer aldığı sahnede Kürtçe "Yolumuz hak yoludur. Kararımız katliam ve jenoside karşı direniştir. Kültürümüzün, inancımızın ve dilimizin talanına, inkarına karşı diren" yazılı pankart yer aldı. Pir Hüseyin Bildik’in okuduğu gulbang ile başlayan festivalde yapılan konuşmalarda Dersim’e yönelik soykırımcı politikalara, ekolojik, kültürel kıyıma, doğa katliamı, göçertme ve demografiyi değiştirme çabalarına dikkat çekildi. Dersim Belediye Eşbaşkanı Birsen Orhan vize engeli nedeniyle festivale katılamazken, şalvarıyla festivaldeki yerini alan DEM Parti Dersim Milletvekili Ayten Kordu yaptığı konuşmada Dersim’e yönelik inkar ve insansızlaştırma politikalarına dikkat çekti.

 

 

Coğrafyamız delik deşik ediliyor

Kordu, "Özel savaş politikaları ile Dersim’de bir insansızlaştırma politikası yürütülüyor. İnsansızlaştırma politikasından sonraki adım demografisini değiştirmektir. O nedenle dışarıdan insan taşıyorlar. Kadim coğrafyamız ekolojik bir coğrafyadır. Dersim coğrafyası madenlerle delik deşik ediliyor. Hem ekonomik, hem insani değerleri sömürülüyor. Turizm yapıyoruz diyerek, o coğrafyanın değerleri ile oynuyorlar" dedi.

Yüzümüzü topraklarımıza dönelim

"Faşizm yükseliyor ama biz de mücadelemize devam ediyoruz" diyen Kordu şöyle devam etti: "Elbette ki bu tarihsel mücadele bize büyük sorumluluk yüklüyor. Sürgündeki halkımız kendi değerlerine daha fazla sahip çıkmalı. Buradaki halkımızın kalbi biliyoruz ki Hardê Derweş topraklarında atıyor. Dersim’i Dersim yapan itikati, inancı ve dilidir. Avrupa’da yaşayan halkımız canlarımız kültürlerine sahip çıkmalıdır. Coğrafyamız ağır bir saldırı altındadır. Daha çok örgütlü olmalıyız. Yüzümüzü topraklarıma dönmeliyiz."

Talana karşı duruş

Demokratik Alevi Federasyonu Eşbaşkanı Huri Kabayel, Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu Başkanı Muharrem Erdoğan ve  Dersim İnşa Kongresi Eşbaşkanı Erol Aydın yaptıkları konuşmalarda "HES projeleri, barajlar, maden aramaları ve farklı isimler altında coğrafyamız talan ediliyor. Festivalimiz faşist Türk devletinin inkar, imha ve talan politikalarına karşı bir duruştur" dedi.

DEDEF Genel Başkanı Ali Rıza Bilir, Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu (AABF) Temsilcisi Togay Işıklı, Sol Parti Milletvekili Gökay Akbulut da yaptıkları konuşmalarda "köklerimize sahip çıkalım" vurgusunda bulundu.

 

* * *

Neden Kirmanckî değil?

Geleneksel kıyafetleriyle festivale gelenlerin çokluğu dikkat çekerken, Kirmanckî’nin hem sahne programında yapılan konuşmalarda, hem standlarda tercih edilmemesi eleştiri konusu oldu. 

Dersim düğününe büyük ilgi

Festivalin en coşkulu programlarından biri kültürel geleneklere göre düzenlenen Dersim düğünü oldu. Gelin ve damat, halkın coşkulu alkışlarıyla karşılanırken, Pir Hüseyin Bildik de gulbang okudu.

 

 

Cumartesi Anneleri unutulmadı

Festivalde Cumartesi Anneleri’nin 1000. hafta eylemine de destek verildi. Festival alanında mumlarla 1000. hafta yazılı, kayıpların fotoğraflarının ve sembolik eşyalarının bulunduğu pankart etrafına karanfiller bırakıldı. Annelerle dayanışma için oturma eylemi yapıldı.

 

* * *

Davul-zurna coşturdu

Folklor ekibinin ilgi gördüğü festivalde sanatçılar Burhan Karakaş, Gule Meyara, Veysel Aydın, Diyar, Grup La Zaman ve Koma Raê Haq sahne aldı. Güneşli bir havada, yeşiller içinde yapılan festivalde müzik programının ağır olması da eleştiri konusu olurken, davul-zurnanın eksikliği hissedildi. Programın sonunda davul-zurna eşliğinde çekilen halaylarla bu eksiklik bir nebze de olsa giderildi.

 

* * *

Standlar çeşit çeşit

Festivalde yöresel kıyafetlerden yemeklere, kitaptan takıya çok sayıda stand açıldı. Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF) Dersim’e ait yöresel yemekleri getirirken, Maraş Demokratik Dernekler Federasyonu (MARDEF) Maraş yöresine ait yemekler satıldı. Dersim’den getirilen organik bal, reçel, dut pekmezi de standdaki yerini alırken, Hochtaunus Alevi Kültür Merkezi’nin kuruyemişleri de ilgi gördü.

 

* * *

Paneller

Dersim Festivali’nin ilk günü 24 Mayıs Cuma akşamı aynı alanda "Dersim’de soykırım ve özel savaş politikaları" konulu panele Sevda Beri Can, Erdal Yıldırım ve Hüseyin Çatal katıldı. Ardından deyişler okundu. Festivalin ikinci günü ise "Dersim’de Kadın ve Ekoloji" başlıklı bir panel yapıldı. Hülya Yer’in moderatörlüğünü yaptığı panelde Elif Akgül Ateş, Hatice Tosun ve Leyla Binici konuşmalarıyla kültürel ve ekolojik katliama işaret ederek, asimilasyona karşı mücadelenin önemine vurgu yaptı.