Yadê isyandı

Kadın Haberleri —

Samiya Doğan (Yadê)

Samiya Doğan (Yadê)

  • Almanya’da yurtseverliği, duruşu, mücadelesiyle her eylemde görülen ve tanınan Yadê  ya da diğer bir değişle Yadê Samiya Doğan, yaşadığı organ yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti.  6 Ekim’de doğduğu Kürdistan’da toprağa verilen Yadê için Cumartesi günü taziyeler kabul edilecek.

FİRAZ BARAN/DÜREN

Kızları Gülçin Doğan ve Rahime Doğan’ı Kürdistan Özgürlük Hareketi saflarında şehit veren Yadê Samiya Doğan yaşamını yitirdi. O, haksızlığa, eşitsizliğe ve sömürgeciliğe karşı direnişçi kişiliği ile tanınıyordu. Kürdistan yurtseverliğinin simge isimlerinden biri olan Yadê 82 yaşındaydı. Yadê'nin taziyesi Cumartesi günü Almanya’nın Kerpen, anması ise Pazar günü Düren kentinde yapılacak.

Ömürü direnişle geçit

Yadê'nin öyküsü o doğmadan önce başladı. Mawan sıradağlarının yamaçlarında yaşayan ailesi 20. yüzyılın başında Türk sömürgeci devletine karşı Haco Ayaklanması'na katıldı. Askeri komutan olan babası aranır duruma düşünce Rojava'ya geçti ve Qamişlo'nun Tenûrê kasabasına yerleşti. O yıllarda Aile Rojava-Bakûrê Kurdistan  arasında mekik dokudu. Yadê resmi kayıtlara göre 1940 yılında Bakûre Kürdistan’da dünyaya geldi. Nihayetinde ailenin bir kısmı 1950 yılında Kuzey'e, Gercüş'e bağlı Hermês köyüne yerleşti. 

Yadê gençliğinden itibaren saygın kişiliği ve cesareti ile toplum içinde sivrildi. Mala Segwan aşiretinden olan Yadê’nin babası ve aile fertleri Dêrsalîb isimli Süryani köyünün uğradığı baskıya karşı çıktığı için aranır duruma düştü. Yadê dağlara sığınmak zorunda kalan baba ve diğer aile fertleriyle birlikte daha 14 yaşında iken ‘’eşkiya’’ oldu. Çıkan bir çatışmada ayağından yaralandı. Tedavi amacıyla Rojavaya gitti ve birkaç yıl sonra geri döndü.

Yadê, döndükten sonra silah kaçakçısı olan Xelîlê Sidqî ile evlendirildi. Dargeçit'in Gundikê Aliyo mezrasından olan eşi aynı zamanda bir seyitti. Midyat şehir merkezine yerleşen Yadê ve eşinin beş kız, iki oğlan yedi çocukları oldu. Küçük oğlu Abdurrahim daha 8 yaşında iken talihsiz bir şekilde yaşamını yitirdi. Evlilik içinde şiddete maruz kaldı. Bu şiddete direndi. Değim yerindeyse başkaldırdı. 1984 yılında Yadê, eşinden boşandı. Çocuklarını yanına aldı. Birçok kez ailenin geçimini sağlamak ve çocuklarını okutmak için Türkiye’nin farklı şehirlerine fındık, pamuk veya mercimek tarlalarında mevsimlik işçi olarak çalıştı.

PKK ile tanışması

Yadê Samiya Doğan, PKK önderliğinde başlayan Kürdistan Ulusal Kurtuluş Mücadelesi ile ayrıldığı eşinin harekete katılan yeğeni ve daha sonra şehit düşen Koçere (İsmail Doğan) sayesinde tanıştı. Giderek evi Midyat’ta PKK gerillalarının, sempatizanlarının sürekli uğradığı küçük bir ‘’karargâha’’ dönüştü.

Buna paralel olarak sömürgecilerin tutuklama, baskı ve işkenceleri ise günlük yaşamın bir parçası haline geldi. Ailede dağın yolunu ilk tutan kızı Gülçin Doğan (Mizgîn Hêvî) oldu. Gülçin İdil'in Serêgir köyünde 1993 Temmuz ayında şehit düştü. Yadê ve ailesi üzerinde baskının dozu daha da arttı. Midyat’ı terk etmesi için kendisine bir hafta zaman tanındı. Ailesi ile birlikte 1993 yılının Eylül ayında Midyat’tan ayrıldı. İlk önce İstanbul daha sonra Romanya’nın başkenti Bükreş ve en son Almanya’ya geldi. İltica etti. Çok geçmeden 1995 yılında diğer kızı Rahime Doğan (Agirî Jînê) Avrupa’dan yönünü Kürdistan dağlarına verdi. Rahime 1998 Mayıs ayında Cudi dağında şehit düştü.

Yadê bedel vermiş bir ailedendi

Yadê'nin çok sayıda yeğeni ve kuzeni de özgürlük mücadelesi içinde şehit düştü. 1988 Bagok direnişinde yakın akrabası Cevat Yavuz (Şiyar) ve kayınının oğlu Mehmet Vahaç Doğan (Delîl) şehit oldu. Kayınının diğer oğlu İsmail Doğan (Koçer) Garzan'da 1995 yılında bölge komutanı olarak şehit düştü. Amcasının torunları Ferzende, Sait ve Welat Dargeçit'te şehit düştüler. Welat gerilla, Ferzende ve Sait milisti.

Yadê Samiya Doğan'ın birçok yakın akrabası da 90’lı yılların başında yurtsever oldukları için JİTEM tarafından katledildiler. Yeğeni Ali Uçar (Aliyê Segvan) Gercüş’te JİTEM tarafından kaçırıldı. Cesedi bir ay sonra yakılmış halde bulundu. Amca kızının eşi Selim Oğuz 50 yaşlarındaydı. Uzun yıllar milislik yapan Oğuz, Midyat  merkezde JİTEM tarafından katledildi. Yine Yadê'nin amcasının torunları olan Hamit ve Mecit Uçar da Nusaybin merkezde katledildiler. 

Her zaman ve her yerde eylemdeydi

Yurtsever, asi ve saygın bir kadın olarak öne çıkan Yadê Samiye Doğan ağır hasta oluncaya kadar Avrupa'da sürekli çeşitli eylemlerin içinde yer aldı. Açlık grevleri, yürüyüş, miting, özgürlük nöbetleri, anma toplantıları, gücünün yettiği her yerde onu görmek mümkündü.

Örneğin, Almanya'da PKK yasağının kaldırılması için her Kasım ayında yapılan yürüyüşlere ve basın açıklamalarına katıldı. Kürt Halk Önderi Roma’ya geldiği zaman Celio meydanına ilk ulaşan grubun içindeydi. 9 Ekim ve 15 Şubat Uluslararası Komplo sürecinde halkın direnişe geçmesi için aktif çabasıyla örnek oldu.

Şengal Soykırımı, Kobanê Direnişi ve Efrîn işgali döneminde aylarca sokaklarda yer alarak Kürdistan halkının ve Alman kamuoyunun duyarlı olması için çaba gösterdi. Yadê, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın tanıtılması için yapılan otobüs turlarına ve Strasbourg'ta Avrupa Konseyi ve CPT önünde yapılan hemen hemen bütün eylemlere de katılım sağladı.

Onu en çok üzen olaylardan biri de PKK kurucularından Sakine Cansız ile Fidan Doğan ve Leyla Şaylemez’in Türk kontrgerillası tarafından Paris'te katledilmesi oldu. Paris’e ilk yola çıkanlardan biri yine Yadê'ydi.

Kendi direngenliği ile çevresine esin kaynağı ve umut olan Yadê Samiya, emeğiyle Avrupa'da yurtseverliğin sembollerinden biri oldu.

Yadê Samiya Doğan, 2 Ekim 2022 günü Almanya'nın Düren kentinde organ yetmezliği nedeniyle yaşamını yitirdi. Yadê'nin cenazesi, uğruna ağır bedeller ödediği Kürdistan'a götürüldü ve 6 Ekim 2022 Perşembe günü sonsuzluğa uğurlandı.

Yadê'nin Taziye ve anmasının yapılacağı Yerler:

15 Ekim 2022: Alevi Kültür Merkezi, Daimler Str. 10, 50170 Kerpen

16 Ekim 2022:  Schäfersgraben 3, 52372 Kreuzau/Düren

 

paylaş

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2024 Yeni Özgür Politika | Tüm Hakları Saklıdır.