• İHD'nin 2022 yılı hak ihlalleri raporuna göre; 7 bin 731 kişi gözaltına alındı, 365 kişi tutuklandı. 4 bin 399 kişi işkence ve kötü muamele gördü. 312 kişiye ajanlık dayatıldı. 4 bin 553 kişi toplumsal gösterilerde dövüldü ve yaralandı.

İnsan Hakları Derneği (İHD) 2022 yılı hak ihlalleri izleme raporunu İHD Genel Merkezi’nde basın toplantısı düzenleyerek açıkladı. Önceki günkü toplantıya, İHD Eş Genel Başkanı Eren Keskin katıldı. Toplantıda raporu İHD Genel Sekreteri Hüseyin Küçükbalaban okudu. Kürt sorunu demokratik yollarla çözülmediği için bir çok alanın etkilendiğini söyleyen Küçükbalaban, Devletin Kürt sorununa inkar, asimilasyon ve güvenlikçi politikalarla yaklaştığını vurguladı. Balaban, “İnsan hakları savunucuları olarak Kürt sorununa yönelik barış çağrılarını devam ettirmekteyiz. Şunu çok iyi biliyoruz ki; uygulanan savaş politikası soframızdaki ekmeği çalmaktadır. Savaş ve çatışmalı ortam, on binlerce can kaybının yanı sıra toplumsal barışı ve halkların bir arada yaşama arzusuna da zarar vermektedir. Ret, inkâr ve asimilasyona dayalı güvenlikçi politikalar terk edilerek barışçıl politikalar yoluyla toplumsal barışa olanak sağlanmalıdır. Savaşa harcanan bütçenin barışçıl politikalara, eğitime, sağlığa, ekonomiye ayrılması son derece önemli olacaktır ve bütün coğrafyayı rahatlatacaktır” dedi.

İHD’nin 2022 yılında yaşanan hak ihlalleri bilançosu şöyle:

Yargısız infaz

Dur ihtarına uymadığı gerekçesiyle biri çocuk 20 yurttaş katledildi, 27 kişi de yaralandı. Korucular tarafından iki kişi katledildi, 12 kişi yaralandı. Sınır bölgesinde ikisi çocuk 6 kişi katledildi, biri çocuk üç kişi yaralandı. Gözaltında bir kişi kaybedildi, iki kişi katledildi. Toplamda 30 kişi katledildi, 43 kişi de yaralandı. Cezaevlerinde 81 kişi yaşamını yitirdi. Faili meçhullerde 10 kişi yaşamını yitirdi, dört kişi yaralandı.

Çatışmalar

Asker, polis ve korucular tarafından 122 kişi katledildi, 67 kişi yaralandı. Toplamda 407 kişi yaşamını yitirdi, 114 kişi yaralandı.

Patlamalar

Mayın ve sahipsiz bomba patlaması sonucu ölen ve yaralanan siviller başlığında; 5’i yetişkin üçü çocuk olmak üzere toplamda 8 kişi yaralandı. Kuşkulu ölü ve yaralanmada ise 26 erkek 331 kadın ve 29 çocuk toplamda 286 kişi yaşamını yitirdi.

387 kadın

Kadınların yaşam haklarına yönelik hak ihlalleri başlığında; kadın intiharında 17 kişi yaşamını yitirdi, üç kişi yaralandı. ‘Namus’ adı altında işlenen cinayetlerde bir kişi yaşamını yitirdi 20 kişi yaralandı. Nefret cinayetlerinde iki kişi yaşamını yitirdi, üç kişi yaralandı. Toplumsal alanda kadına yönelik şiddet, tecavüz ve taciz, ev içi şiddetinde 367’i kişi yaşamın yitirdi, 761 kişi yaralandı. Fuhuşa zorlanan kadın sayısı ise 435 olarak açıklandı.

87 çocuk

Çocukların yaşam haklarına yönelik ihlaller başlığında; çocuk intiharlarında 15 çocuk yaşamını yitirdi, üç çocuk yaralandı. Ev içi okul ve toplumsal alanda şiddete uğrayan çocuklar taciz ve tecavüz olaylarında 72 çocuk (anne, baba, kardeş, amca ve dedesi, eşi ve tanıdıkları tarafından) katledildi, 288 çocuk ise yaralanmaya maruz kaldı. Okulda dört çocuk yaralandı. Toplamda 87 çocuk yaşamını yitirdi, 292 çocuk yaralandı.

312 kişiye ajanlık

İşkence, kötü muamele onur kırıcı ve küçük düşürücü davranış ve cezalandırma başlığında; bin 452 kişi gözaltında işkence ve kötü muamele gördü. Gözaltı dışında işkence ve kötü muamelede 42’si çocuk olmak üzere toplamda 2 bin 947 kişi zarar gördü. 11 kişi köy korucuları tarafından işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. 277 kişi cezaevlerinde işkence ve kötü muamele gördü. 312 kişi devlet güçleri tarafından tehdit edildi ve ajanlık dayatıldı. 4 bin 553 kişi toplumsal gösterilerde güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu dövüldü ve yaralandı.

İnsan Hakları Derneği yönetici ve üyelerine yönelik basıklar başlığında; 25 hak savunucusu gözaltına alındı, biri tutuklandı biri ev hapsiyle serbest bırakıldı. 

23 başkan tutuklandı

Kişi güvenliği ve özgürlüğüne yönelik hak ihlalleri başlığında; 7 bin 731 kişi gözaltına alındı. 365 kişi tutuklandı. Dicle Fırat Gazeteciler Derneğinin (DFG) 2022 yılı gazetecilere yönelik hak ihlalleri raporun da 39 gazetecinin tutuklandığı belirtildi. Dört milletvekili (Figen Yüksekdağ, Selahattin Demirtaş, Leyla Güven, Semra Güzel) ve 23 yeni ve eski belediye başkanı tutukludur. 

Gülistan Doku, Yusuf Bilge Tunç, Mehmet Bal ve Hürmüz Diril’den haber alınamıyor. 

İfade özgürlüğü

İfade özgürlüğü yönelik hak ihlalleri başlığında; 2022’de açılan soruşturma sayısı 76. Soruşturma açılan kişi sayısı 308’dir. 

Bir broşüre toplatma, 19 kitap ve gazeteye el koyma, bir gazeteye ilan durdurma, dört gazeteye 17 gün ilan kesme cezası verildi. Dört haber ajansı ve bir dergi bürosu basıldı. İHD’nin tespit edebildiği kadarıyla 2022’de 2 bin 391 haber ajansı ve çeşitli sitelere erişim yasağı getirildi.

571 gösteriye saldırı

Devlet güçleri, 571 gösteriye saldırdı. Bin 195 kişiye toplam 59 dava açıldı; 42 kişiye 47 bin 945 TL para cezası verildi. 13 davadan 197 kişinin beraat etti.

Kapatma ve baskın

16 parti binası, dört dernek binası, dört kültür merkezi polis tarafından basıldı. 13 parti binası, üç cemevi, üç dernek ve bir gençlik evine saldırı düzenlendi. HDP’ye 2021’de açılan kapatma davası, DİAYDER’e açılan kapatma davası, MEBYA-DER’e açılan kapatma davaları devam etti. Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği’ne kapatma davası açıldı. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’na açılan kapatma davasına devam edildi. GÖÇİZDER hakkında kapatılma talebiyle açılan davanın görülmesine başlandı.

Cezaevleri

Tespit edilebildiği kadarıyla Türk cezaevlerinde halen 651’i ağır hasta olmak üzere toplam bin 517 hasta tutsak bulunuyor. 377 kişi cezaevlerinde haberleşme hakkı ihlali yaşandı. 324 kişiye cezaevlerinde soruşturma açıldı. 515 tutsak sürgün edildi. ANKARA

 

*****

Mersin ve Qoser’de gözaltı

Mersin’de yapılan ev baskınlarında 12, Qoser’de ise en az ik kişi gözaltına alındı.

Mersin Cumhuriyet Başsavcılığının “Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla yürüttüğü soruşturma kapsamında birçok eve dün sabah saatlerinde eşzamanlı baskın düzenlendi. Baskınlarda 12 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların İl Emniyet Müdürlüğüne götürüldüğü öğrenildi. 

Mêrdîn’in Qoser (Kızıltepe) ilçesinde de sabah saatlerinde polisler birçok eve baskın düzenledi. Baskınlarında en az iki genç gözaltına alındı. Gençler, İl Emniyet Müdürlüğüne götürüldü. Stewrê (Savur) ilçesinde önceki yapılan baskınlarda jandarma tarafından gözaltına alınan üç kişi ise karakoldaki işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. MERSİN

 

*****

Trendyol işçilerine saldırı

Maslak'ta bulunan Trendyol Genel Merkez önünde basın açıklaması gerçekleştiren Trendyol depo işçileri, oturma eylemi yaptıkları sırada gözaltına alındı.

İstanbul’un Esenyurt ilçesindeki Trendyol Express Dağıtım Merkezi’nde çalışırken sendikal faaliyetler nedeniyle işten çıkarılan Posta, Telefon ve Telekomünikasyon İşçileri Sendikası (PTT Sen) ile Depo, Liman, Tersane ve Deniz İşçileri Sendikası (DGD Sen) üyesi işçiler, eylemlerinin 30. gününde Maslak’ta bulunan Trendyol Genel Merkezi önünde açıklama yaptıktan sonra oturma eylemi gerçekleştirmek istedi. Açıklama sonrası Trendyol Genel Merkezi önünde oturan işçileri ablukaya alan polis, DGD Sen Genel Başkanı Neslihan Acar, PTT Sen Genel Başkanı Süleyman Şen ve 15 işçiyi gözaltına aldı.

İşçiler, gece saatlerinde sağlık kontrollerinin ardından serbest bırakıldı. Hastane önünde açıklama yapan PTT Sen Genel Başkanı Süleyman Şen, işçilerin darp edildiğini belirtti. Şen, “Ellerimiz ters kelepçeliyken vurmaya devam ettiler. Bu kamuoyunun sessizliğinden gelen güçtür. Basını uzaklaştırıyor, ondan sonra içeride yapacağını yapıyorlar. Polis gözdağı vermek için bu kadar sert müdahalede bulunmuştur. Ancak biz buradayız, yılmadık, yıkılmadık. Haklı talebimizi sürdürmeye, direnmeye devam edeceğiz” dedi. İSTANBUL