• Türkiye ekonomisinde cari açık, Şubat'ta beklentileri aşarak 8,78 milyar dolar oldu.

Cari denge Şubat'ta 8,78 milyar dolar açık verdi. 12 aylık cari açık ise 55,4 milyar dolar oldu. Böylelikle 12 aylık cari açık Ağustos 2012'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi Şubat'ta cari açığın 8,45 milyar dolar gerçekleşmesi yönündeydi. Ocak ayında 9,85 milyar dolar olarak açıklanan cari açık ise 10,02 milyar dolara revize edildi. Bu rakam Türkiye tarihindeki en yüksek cari açık oldu.

Şubat'ta Türkiye'de dış ticaret açığı bir önceki yıla göre yüzde 51,4 artışla 12,1 milyar dolar olmuştu.

Şubat'ta altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 834 milyon dolar fazla verdi. TCMB verilerine göre ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 10,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Hizmetler dengesi kaynaklı girişler 2,3 milyar dolar olurken bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler 1,65 milyar dolar oldu.

Resmi rezervlerde düşüş

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 505 milyon dolar olarak kaydedilirken portföy yatırımları 240 milyon dolar tutarında net giriş gösterdi. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 185 milyon dolar net satış ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 14 milyon dolar net alış yaptığı görüldü.

Resmi rezervlerde bu ay 4,7 milyar dolar net düşüş oldu. Net hata noksan kaleminde ise Şubat'ta 1 milyar dolarlık giriş yaşandı.

 

*****

Yüksek faize rağmen borçlanma

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) ihtiyaç kredisi için belirlediği faiz sınırı, vatandaşın borçlanmasında hız kesmedi. Düşen alım gücü karşısında borçlanarak geçinmeye çalışan vatandaşın, 31 Mart haftasında ihtiyaç kredi borcu bir haftada 9.7 milyar lira artarak 815 milyar lirayı aştı.

TCMB'nin 10 Mart'ta ihtiyaç kredisinde yüzde 18.56 olarak belirlediği örtülü faiz sınırı, bankalarda oluşan ortalama faizin bir haftada 3.8 puan artışla yüzde 30.35'e yükselmesine yol açmış, bu faiz oranı ihtiyaç kredisi kullanımını ise durma noktasına getirmişti. Takip eden haftalarda faizler yükselmeye devam ederek 31 Mart haftasında yüzde 32.26'ya ulaşsa da ihtiyaç kredisi kullanımında artış sürdü. Alım gücü düşen vatandaş, yüksek faize rağmen kredi kullanımına devam etti. TCMB'nin örtülü faiz sınırının devreye girdiği hafta 2 milyar lira ihtiyaç kredisi kullanılırken takip eden 24 Mart haftasında 10.9 milyar lira ihtiyaç kredisi kullanıldı.

31 Mart haftasında 9.7 milyar liralık ihtiyaç kredisi kullanımı gerçekleşti. Vatandaşın ihtiyaç kredisi borcu toplamda ise 815.8 milyar liraya ulaştı. Toplam tüketici kredileri borcu, 1.3 trilyon liraya dayanırken buna bireysel kredi kartı borçları eklendiğinde ise vatandaşın toplam borcu 1.8 trilyon lirayı aştı.

 

*****

Kapalıçarşı’dan dolar topluyor

Döviz ihtiyacını İstanbul’daki Kapalıçarşı’dan karşılayan kurumlara Merkez Bankası da katıldı. Banka, ‘tekerlekli demir sandıklarla’ her gün buradan dolar topluyor.

Döviz arzında yaşanan sorun ve uygulanan sıkı gözetim uygulamaları, Kapalıçarşı’yı yeniden gündeme taşıdı. Özel şirketlerden döviz borcu olan vatandaşa ve kamuya kadar birçok alanda talep, Kapalıçarşı’ya yöneldi. Ekonomi gazetesinden Yener Karadeniz’in haberine göre; sadece Merkez Bankası, demir sandıklar ile çarşıya her gün 5 milyar TL getiriyor ve karşılığında 260 milyon dolar topluyor. Benzer şekilde bankalar ve döviz bürolarının uyguladığı sıkı kurallardan kaçan şirketler de Kapalıçarşı’ya yöneliyor.

Çarşı tarihinde ilk kez Merkez Bankası’nın bu şekilde döviz topladığını kaydeden Kapalıçarşı kaynakları, yine bu nedenle ilk kez çarşıda döviz fiyatının piyasanın üstüne çıktığını söylüyor.

Bu işlemin dört-beş döviz bürosu ile gerçekleştiğini belirten uzmanlar, uygulamayı ‘seçim sonrasına hazırlık’ olarak nitelendiriyorlar. Çarşıda işlemler tekerlekli demir sandıklarla gerçekleştiriliyor ve İçişleri Bakanlığına ait olduğu belirtilen kamu hizmet araçlarıyla taşınıyor.