Çarşema Sor heyecanı

• Êzîdî Kürtler, ilkbaharın başlangıcı, yeni yılın ilk günü olarak kabul ettikleri Çarşema Sor bayramını kutluyor. 

Çarşema Sor, diğer adıyla Çarşema Serê Nîsanê, Êzîdîlerin yaradılış mitolojisine göre hem evrenin hem de dünyanın maya tuttuğu gündür.

Çarşema Sor, her yıl tekrarlanan bu kutsal doğumla beraber yeryüzünde mutlak iyinin egemen olduğu, Tanrı’nın bütün kötülükleri bitirip yerine güzelliği inşa ettiği güne tekabül etmektedir. Nisan ayı Ezîdîlerin toplumsal hafızasında bütün ‘ayların gelini’ olarak kabul edilir ve mevsimlerin en ihtişamlısı olarak betimlenir. Çarşema Sor bayramı, iyiliğin, sevginin ve güzelliğin gücünün mutlak zaferi; karanlığın, kötülüğün ve şerrin mağlubiyeti olarak kutsanır. Bu yönüyle de toplumsal hayatı, ortak, kardeşçe ve barış içinde yaşam bağlamıyla ayrıca önem taşır.

 

Yeni yıl yeni yaşam

Tanrının ve insanların, yeryüzü ve göğün birleştiği gün olduğuna inanılan ve yeni umutlarla kutlanan Çarşema Sor’da birçok etkinlik ve ritüel gerçekleştirilir. Bu kutsal günde güneş doğar doğmaz, güneşin kutsal ışınlarının vurması için avuç açmak, o ışınları yakaladığı avuçlarını yüzüne süren kişi için yeni bir yaşam başladığına inanılır. Yine yeni yıl ve yaşamda yeni umutların yeşereceğine ve insanların bu umutları, hayallerini gerçekleştirmek için çaba içinde olacağına işaret edilir.

 

Kırmızıya boyanan yumurtular

Yumurta günü olarak da bilinir. Kırmızıya boyanan yumurtalar (hêkesor) bereket olup evleri-tarlaları dolaşır. Yumurta dünyanın kendisidir aslında. Dünyadaki tüm canlıların ilk oluşumunu temsil eder. Êzîdî mitolojisine göre kainat bir yumurtadan, daha doğrusu büyük bir inciden meydana gelmiş.

 

Bereketin simgesi bileklikler

Bu kutsal günde kırmızı, yeşil ve sarı renklerden oluşan bileklikler yapılır ve bu bilekler bereket için süt kovasına, ittifak ve mutluluk için evin kapısına, iyi meyve versin ağacın dalına, ikiz doğursunlar, hastalanmasınlar ve iyi süt versinler diye koyunlara, keçilere, ineklere bağlanır. Hazırlanan bileklikler ailenin tüm fertlerine, arkadaş ve akrabalara dağıtılır ve onu bileğine bağlayan kişinin bir dileğinin kabul olacağına inanılır. Kırmızı, yeşil ve sarı iplerden örülen bilekliği kişinin bileğine bir yakını tarafından bağlanır ve kişi ona dokunmaz. Ne zaman o bileklik kendi kendine düşerse o kişinin dileğinin kabul olduğu ya da olacağı anlamına gelir.

 

Tek gelin Nisan’ın kendisidir

Çarşema Sor’da gelinler beyaz keten üstüne siyah şal bağlarlar, sarı pullara bezenmiş el dokuması kemerleri şalın üstüne geçirirler. Genç kızlar mor çizgilere bezenmiş siyah şalları başlarına geçirirler ve Nisan’da açan çiçeklerden yapılan taçları şalın üzerine koyarlar.

Kürt Êzîdîlerin inancına göre Nisan ayında evlilik ve düğün yapılmaz. Çünkü yılın gelini Nisan’dır ve adeta o ihtişamlı gelini gündemden düşürecek, ona gölge getirecek hiçbir şey yapılmaz.

 

Çocukların heyecanı

Çarşema Sor bayram olarak kabul edilir ve bugünün güzel geçmesi gerektiğine inanılır. Def ve enstrümanların sesi gökkuşağını selamlayarak arşa yükselir. Bayram heyecanı, sevincini belki de en çok hissedenler ise çocuklar. Şengal’de çocuklar Gülistan Bahçesi’nde (Baxçeyê Gulistana) Çarşema Sor bayramını kutladı. Şarkılar söyleyip oyunlar oynayan çocuklar, öğretmenleri ve arkadaşları ile güzel bir güne başladı.

HABER MERKEZİ