Devlet 4 kez boşalttı, Keldaniler yeniden kurdu

• Devletin 4 kez boşalttığı Geznex köyünü yeniden inşa ettiklerini söyleyen Xemo Yaramış: Devlet köyümüzü 4 defa boşalttı, ama her seferinde tekrar inşa ettik. Benim çocukluğum ve bütün ömrüm bu köyde geçti. Bu dağlar dünyadır. İnsan bırakır mı hiç? Ömrüm yettiği kadar topraklarımı terk etmeyeceğim. 

Kuzey Kürdistan’da “güvenlik” adı altında 1990’lı yıllarda köy boşaltma ve koruculuk dayatmalarına maruz kalan Keldaniler de yerlerinden edildi, inançlarından ötürü sistematik olarak devletin baskısına maruz kaldılar. 

Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesinde bulunan Geznex köyünde yaşayan Keldaniler, 1990’lı yıllarda köyleri yakılması sonucunda Avrupa’ya göç etmek zorunda kaldı. 

Baskılara rağmen 2003 yılında yeniden köylerine dönen Keldaniler, köylerini yeniden inşa ettiler. Yaşamı boyunca devlet baskılarından dolayı 4 kez göç etmek zorunda kalan 75 yaşındaki Xemo Yaramış, her defasında geri döndüğü köyünü yeniden inşa etti.

Köyümüzü 4 defa boşaltılar

Toprağın anlamlı ve kutsal olduğuna vurgu yapan Yaramış, çocukluğun geçtiği köyünü şu sözlerle anlattı: “Köyümüzü 4 defa boşaltılar ama her seferinde tekrar inşa ettik. Köy kadim bir köydür. Benim çocukluğum ve bütün ömrüm bu köyde geçti. Çocukluğumdan beridir bu köyden hiç kopmadım. Ama 1989 yılında köyümüzü boşalttıklarında, göç etmek zorunda kaldık. Göçler yoğunluklu olarak Avrupa’ya oldu. Ama ben 21 yıl aradan sonra tekrar köyüme döndüm. Bizim köy cennettir. 

İnsan ne kendi topraklarında aç kalabiliyor ne de susuz kalabiliyor. Her şeye rağmen biz köyümüzü tekrar inşa ettik ve şimdi tekrar buradayız. Şimdi yerleşmeyen aileler var ama gelip gidiyorlar. Birçoğu korktuğu için gelmiyor. Zaten bizler de korktuğumuz için gitmiştik. Avrupa da nefes alamıyordum. Biz köyümüzü, topraklarımızı özledik ve döndük. Buranın havası, suyu, kokusu ayrıdır.”

Şimdi bir aile gibiyiz

Yaramış, Keldanilerin her dönem ötekileştirildiğini ancak bu durumun zamanla aşıldığını belirtti ve ekledi: “Eskiden herkesin bize karşı çok önyargıları vardı. Burada Kürtler olduğu için o zaman bizleri pek hoşgörü ile karşılamıyorlardı. Bize karşı kafalarında çelişkiler vardı. Ama bu çelişkiler zamanla yok oldu. Şimdi bir aile gibiyiz. Kardeşlerinden ayırt etmiyorlar. Köyümüzü boşaltmadan önce biz ekimle uğraşıyorduk. Herkes ekmeğini buradan çıkartıyordu. Her şeyimiz vardı. İnsanlara biz veriyorduk. Ama şimdi yokluk var. Eskiden insanlar ekecek tarla bulamıyordu ama şimdi öyle mi? Kimse yok. Yokluk var ve biz şimdi ne yiyeceğiz?”

Bu dağlar dünyadır

Topraklarını terk etmeyeceğini söyleyen Yaramış, “Ömrüm yettiği kadar topraklarını terk etmeyeceğim. Benim buradan çıkmam için ölmem gerekir. İnsanda akıl varsa, dünyanın bütün mal mülkü onun olsa da topraklarını terk etmez. Eğer akıları varsa bu toprakları terk etmezler. Bu dağlar dünyadır. İnsan bırakır mı hiç? Paranın bu kadar bile bir değeri yok benim gözümde. Bizim topraklarımız her şeyden daha kutsal. Bana şimdi bütün Avrupa’yı verseler de ben sadece bir tarlamı bile vermem” diye konuştu.

MA/ŞIRNAK