Direnişin kahramanları

• Efrîn Kendal içimde bir yara. Rojen arkadaşı Kobanê direnişinde tanıdım. Komünist Nefer gerçekten komünizme inanan bir insandı. Urya çok birikimli bir arkadaştı. Ebu Leyla mücadeleye bağlı, fedakar ve dayanışmacı bir ruhu vardı. Diyar Bagok ucunda ölüm olsa bile bir adım geri atmazdı.
• Zehra Penaber Kobanê’in özgürleştirme sürecinde başından sonuna kadar mücadele etti. Şêx Mihemed yaşlı olduğu için geri hizmete vermek istedik. Ama asla kabul etmedi. Şevger Kobanê PKK’nin direniş ruhunu taşıyordu. Dicle Rojhilat direngen ve haksızlığı kabul etmeyen bir Kürt kadının bütün özelliklerini taşıyordu. Gîvara Helepçe kendisini Apocu ruhla donatmıştı.

ERKAN GÜLBAHÇE / Kobanê Destanı-3

Kobanê'de 2014 yılında başlayan ve 134 gün süren destansı direnişin binlerce kahramanı var. Kürt halkının evlatları 7'den 70'e herkes Kobanê için canı pahasına direnişe geçmiş onuru için insanlık düşmanı DAİŞ'e karşı mücadele saflarında yerini aldı. Ve ne olursa olsun Kobanê özgürleştirecekti, öyle de oldu. Bu süreçte yüzlerce savaşçı tarih yaza yaza direnerek şehit düştü. Onlar bu destanın kahramları oldu. Direniş destanında yer alanlardan biri olan Kobanêli Heqî Kobanê ile yaptığımız söyleşinin son bölümünde o kahramlardan bazılarının hikayelerini dinledik.

Kobanê sürecinde seni etkileyen bazı savaşçılardan bahseder misin?

Her dakika bir anıdır. Şüphesiz çok güzel ve trajik anılarım var. Birini anlatsam öbürü gönül koyar. Yani beni etkileyen o kadar çok anı var. Kobanê’de öyle olaylar yaşandı ki diyorsun tamam bundan sonra bundan daha büyük bir etki bırakan olay olamaz. Ama her gün, yeni bir anı ve yeni bir etki ile daha büyük şeyler yaşıyorsun. Her an, farklı bir anlam ve önem ifade ediyordu. Yani beni etkileyen o kadar büyük olaylar oldu ki hangisini anlatacağımı bilemiyorum. Kobanê bir destandı ve yaşandı.

Efrîn Kendal

Kobanê direnişinden önce tanıyordum. Çok nazik ve gözleri iyi görmeyen bir arkadaştı. Fedakar ve direngen bir arkadaştı. Çevresi tarafına çok sevilen ve sayılan bir insandı. Kendisini çok seviyordum. Daha önce dediğim gibi arkadaşlar DAİŞ çetelerini arkadan vurmamız için beni bir grupla göreve göndermişti. Tabii gerilla tarzıyla hareket ediyorduk. Gittiğimiz yerde, eski arkadaşlarla birlikte toplandık. Sağdaki ve soldaki mevzilerdeki gruplarla Telsiz üzeri konuştuk. Sağ tarafımda Kendal ve sol tarafımdaki mevzi ile kouştuğumda Amedlî Cûdî arkadaş olduğunu anladım. DAİŞ’in arkasına sarkmış gerilla tarzı hareket ediyorduk. O gece fazla konuşamadık. Neler yapabileceğimizi ve hasret gidermek için Kendal arkadaşla ertesi gün saat 10’da buluşmak için sözleştik. Ancak akşam çatışmaya girince arkadaş şehit düştü. Arkadaşla hasret gidermeden şehit düşmesi beni çok etkiledi. Hiçbir zaman aklımdan çıkmıyor. İçimde bir yara olarak kaldı.

Rojen

Rojhilat’ın Maku kentinde gelen Rojen arkadaşı Kobanê direnişinde tanıdım. Düşman ile aramızda bir duvar vardı. Düşman o duvarı kırarak bizim tarafa geçmek istiyordu. Rojen de bunu fark edince benden izin alarak duvarın yanına gitti. Duvar kırılır kırılmaz düşmanı imha edecek ve duvarın öbür tarafına geçecekti. Aynen düşündüğü gibi düşman duvarı kırar kırmaz ateş ederek duvarı açan düşmanı imha etti ve duvarın öbür tarafına geçti. Birkaç dakika sonra telefon ederek istenen noktayı ele geçirdiğini söyledi. Ancak bu coşkuyla tedbirli davranmadığı için açılan ateş ile bir arkadaşla birlikte orada şehit düştü.

Komünist Nefer

Arkadaşların mevzilerini dolaşıyor hal hatır soruyorduk. Mevzide sohbet esnasında adının Nefer olduğunu ve kendisine Komünist Nefer dediklerini söyledi. Dersimli olduğunu söyleyince, ben de yedi yıl Dersim’de kaldığımı söyledim ve kendisine hemşerim diye hitap ettim. Gerçekten komünizme inanan bir insandı ve bundan dolayı Kobanê’ye gelmişti. Onlardan ayrıldıktan sonra başka bir yere geçerken çok sesli bir patlama duydum. Geriye döndüğümde Komünist Nefer’in bulunduğu noktaya patlayıcı dolu kamyonla intihar saldırısı düzenlenmişti. Arkadaşların anlattığına göre kamyonu fark ettiklerinde herkes geri çekilirken Komünist Nefer bixiyi alarak ateş etmiş. Kamyonun daha fazla ilerlemesine izin vermediğini ve orada patlatılan kamyonun etkisi ile şehit düştüğünü belirttiler. Kendisini feda ederek diğer arkadaşların sağ kalmasını sağlamıştı. Çok kısa konuşmamıza rağmen konuşması, bilgi birikimi, duruşu ve kahramanlığıyla beni çok etkiledi.

Urya

1999 katılımlı Urya arkadaş Erzurum’dan gelmişti. Kendisini uzun zamandan beri tanıyordum. Düşman, Türkiye topraklarından Mürşitpınar kapısına saldırdığı gün bizim bulunduğumuz noktaya üç yerden saldırı gerçekleştirdiler. Burada ölümüne bir direniş gerçekleşti. Eğer tuttuğumuz üç nokta düşmüş olsaydı Kobanê’nin tamamı tehlikeye girecekti. Urya arkadaş bu bilinçle direndi ve orada şehit düştü. Çok deneyimli, bilgili ve birikimli bir arkadaştı. Onun şehadeti benim üzerimde çok ciddi bir etki bıraktı.

Ebu Leyla

Ebu Leyla ile uzun süre pratik çalışmalar yürüttüm. Kendisi evli ve kız çocukları vardı. Yani hiç erkek çocuğu olmamıştı. Bundan dolayı zaten Leyla’nın babası diye hitap edilirdi. Konuşmasında hep iki pişmanlıktan bahsederdi. Birincisi evlendiğine pişmandı. İkincisi de Kurdistan Özgürlük Mücadelesine katılmadığına pişmandı. Geçmişinde de iyi bir yurtseverdi. Minbic’te Cephet el-Ekrad komutanlığı yapıyordu. Sonradan Şems el-Şemal olarak isim değiştirdikleri grubun başına geçti. Refah adındaki kızının gözlerinde sorun vardı. Tedavi edilmesi gerekiyordu. Ancak Ebu Leyla, örgütsel işlerini ailesinin önüne koyduğu için Refah tedavi edilmedi ve bugün hala gözlerinde sorun var. Cephet el-Ekrad çalışmalarını birlikte yürütüyorduk. Yaralanmıştı bağırsakları dışarı çıkmasına rağmen bizim bütün uyarılarımızı dinlemeden cepheye gelmişti. Son zamanlarda en büyük hayali Kobanê’nin özgürlüğünü görmekti. Bu hayali gerçekleşti. Kobanê özgürleştiğinde üzerinde çok büyük bir yük kalkmış gibi adeta içindeki stres bitmişti. Çok direngen, gönülden mücadeleye bağlı, fedakar ve dayanışmacı bir ruhu vardı. Sirîn’in özgürleşmesinde görev aldı. En son Minbic’in özgürleşme hamlesini koordine ederken arkadaşlarla birlikte kapı ve pencereleri açık bir evde kalıyorlar. Arkadaşların uyarılarına rağmen çıkıp dışarıda düşmanın durumuna bakmak isterken atılan bir el bombasıyla şehit düştü.

Diyar Bagok

1989’da özgürlük mücadelesine katılmıştı. Genelde Zagros bölgesinde çalışmalar yürütmüştü. Düztabandı. Fiziki soruları vardı. Vücudun her yerinde şarapnel, mermi ve bomba parçaları vardı. Hatta dikkatli bakıldığında başının bile atılan bombalarla yamulduğunu fark etmek mümkündü. Yani her yeri yaralanmıştı. Ancak gerek fiziki durumu ve gerekse yararlanmaları kendisine sorun etmiyordu. Düztaban olmasına rağmen yürüyünce gençlerden daha iyi yürüyordu. 1989’da katılmasına rağmen çok mütevazıydı. Kendisiyle konuştuğumda sanki daha yeni mücadeleye katılmış gibi davranıyordu. Yurtseverliğin cevheri bir bütün Diyar’da toplanmıştı. Hiçbir zaman pişmanlık ve çözülme yaşamadı. Dersim’de uzun süre beraber kaldık. Güney’e gelirken üç ay birlikte yol yürüdük. Efrin ve Kobanê’de birlikteydik. Kendisini sürekli yeniliyordu. Yeniledikçe de güçleniyordu, moral alıyordu. İnsanlara eleştirel yaklaşıyordu. Eleştirileri sürekli yapıcıydı ve ön açıcıydı. Çevresine çok moral verirdi. Arkadaşları tarafından çok sevilirdi. Diyar Bagok, Ömer Muhtar’ı özünde barındırıyordu. Çok hırslı ve direngendi. Geri çekilmeyi asla kabul etmiyordu. Şehadet haberini aldığımda çok etkilendim. Çok acı hissettim. Şehadetinden sonra çok düşündüm, gerçekten de Ömer Muhtar’ı temsil ediyordu. Ucunda ölüm olsa bile bir adım geri atmazdı.

Zehra Penaber

Mexmûr’dan katılmıştı. Türk devletinin zulmünü yaşamış, topraklarından sürülmüş ve bu sürgünün izlerini taşıyan bir arkadaştı. Önder Apo’nun tutsak düşmesine tepki olarak örgüte katılmıştı. Botan’ın eski ve yeni direniş tarihini çok iyi analiz etmişti. Kendisini bu anlamda çok geliştirmiş, sürekli geçmişte yapılan hatalardan ders çıkarmak gerektiğini belirtirdi. Yurtsever bir ailede büyümüştü. Botan’ın direngen yurtseverlik duygularının tamamını özünde barındırıyordu. Mekteba Reş’i alma hamlesi başlatmıştık. Takımlar koordineli yavaş yavaş ilerleyecekti. Koordine takımların nerelere gitmesi gerektiğini bildiriyordu. Ancak telsiz üzeri Zehra Penaber’e konumunu sorduğumuzda, Mekteba Reş’in yakınında olduğunu belirtmişti. Oysa gittiği alan DAİŞ’lilerin tam ortasıydı. Kendisinden güvenli alana çekilmesi söylendiğimde çok kızmıştı. Bir an önce düşmanı etkisiz hale getirmenin hesaplarını yapıyordu. Nûman adında bir mayıncı arkadaşımız vardı. Kobanê köylerini özgürleştirme sırasında bir mayını fark ediyor. Nûman arkadaş mayını imha etmek için giderken Zehra ısrarla kendisiyle gitmek istiyor. Arkadaşların ısrarına rağmen Zehra, Nûman’la birlikte gidiyor. Mayının etkisiz hale getirilmesi sırasında mayın patlıyor ve iki arkadaş şehit düşüyorlar. Zehra arkadaşın şehadeti Kobanê’de çok büyük bir etki yarattı. Kobanê’in özgürleştirme sürecinde başından sonuna kadar mücadele etti. Pratiğiyle çok büyük bir iz bırakmıştı. Şehadeti bu anlamda çok insanı etkiledi.

Şêx Mihemed

Daha önce de bahsetmiştim insanın kendi babasının yaşındaki insanlarla yan yana savaşması çok zor bir durum. Şêx Mihemed’i çocukluğumdan beri tanıyordum. Komşumuzdu. İyi bir yurtseverdi. Yardımseverdi. Komşularla asla tartışmazdı. Çevresindekilere sürekli doğru yolu gösterirdi. Ben onun yanında büyüdüm. Bir gün savaş cephesinde iken yeni savaşçılar gelmişti. Baktım Şêx Mihemed de içlerinde. O anda kendimden utandım. Silahı al ve şu mevziye git demek benim çok zoruma gitti. Hiçbir zaman kabul etmeyeceğim bir durumdu. Kendisini cepheye göndermek istemedik. Yaşlı olduğu için geri hizmete vermek istedik. Ama asla kabul etmedi. Ön cepheye gitmeyi diretti. “Hiçbir şey yapamasam bile arkadaşların nöbetini tutacağım” diyordu. Filistin-İsrail savaşı döneminde askerlik yapmıştı. Kendisi o zaman fedai bölümünde yer alıyormuş. Yani askeri tecrübesi de vardı. Gelen yiyeceği, içeceği önce arkadaşlara verirdi. Arkadaşlar doymayıncaya kadar kendisi kesinlikle yemiyordu. Nûda arkadaşın takımındaydı. Mekteba Reş’e kadar hep ön cephede savaştı. Nûda arkadaşların şehadete ulaştığı noktada kendisi de yaralanmıştı. Nûda arkadaşın şehadetinde günlerce ağladı. Çok bağlanmıştı. Kendi kızı gibi seviyordu. Bu şehadeti asla kabul etmeyeceğini söylüyordu. Kobanê özgürleştikten sonra da silahını bırakmadı. Askeri çalışmalarında ayrılmadı. Yine askeri bölüğün korumalığını yapıyordu. 2019’da yakalandığı hastalıktan dolayı hayata gözlerini yumdu.

Şevger Kobanê

Şevger’in ailesinin evi evimizin yukarısındaydı. Ben mücadeleye atıldığımda daha çocuktu. Aileyi iyi tanıyorum. Yurtseverlik duyguları ön plandaydı. Kültürüne sahip çıkmada ve örgüte yaklaşımda çok dürüsttüler. Kobanê saldırısından da ailece çıkmadılar. Sadece bir süre arkadaşların isteği doğrultusunda sınıra gittiler. Şevger, Kobanê’nin özgürleştirilmesi için yapılan seferberlik çağrısı üzerine katılım sağlamıştı. PKK’nin ruhunu biz sadece PKK gerillasından arıyoruz. Oysa PKK’nin ruhu yurtseverlik duygularını taşıyan sivil insanlarda da bulunabiliyor. Şevger de aynen tarif ettiğim gibi PKK’nin direniş ruhunu taşıyordu.

Benim ile Cûdî arkadaşın koordine ettiği yerler arasında çok ciddi DAİŞ saldırıları gerçekleşiyordu. Her gün arabaları getirip patlatıyor, bireysel intihar eylemleri gerçekleştiriyorlardı. Kominist Nefer de bu noktada şehit düşmüştü. Ben Şevger’in atikliğini ve gözü pekliğini fark ettim. Mahmut adında bir genci Şevger’in yanına vererek, bu nokta sizindir, siz militan değilsiniz yurtseversiniz, buraya gelen saldırılarda hem kendinizi koruyacaksınız hem de arkadaşları koruyacaksınız dedim. Gerçekten de dediğim gibi bütün saldırılara rağmen 2 gencin bulunduğu nokta düşürülemedi. Tecrübesizliğe rağmen çok etkileyici bir savunma yaptılar. Bulundukları nokta bir daha düşmedi. Şevger uzun bir süre sonra Kobanê’ye geri döndü. DAİŞ’in Kobanê’ye attığı havanın bulunduğu yere isabet etmesiyle şehit düştü. Duruşu ve cesaretiyle örnek bir insandı. Şevger şehit düştükten sonra küçük kardeşi onun silahını almıştı. Arkadaşların tüm esrarlarına rağmen eve dönmüyordu. En sonunda o da Minbic’te bir mayına basarak şehit düştü.

Dicle Rojhilat

Rojhılat Kurdistan’ından gelmişti. Bizim bulunduğumuz alana gelmişti. Ön cephede bir takımda zorlanma yaşanıyordu. Kendisi o takımı koordine etmek için görevlendirildi. Birkaç kadın arkadaşla birlikte belirlenen takıma ulaşmak için yola çıktı. Noktaya varır varmaz mesaj geldi ve Dicle arkadaş yaralandı dediler. Takım iki katlı bir evde kalıyordu. Düşmana görüntü vermemek için üst kattan aşağı inmek için dışarıdaki merdiveni kullanmadan geldikleri tavandan inip çıkıyorlardı. Dicle de yeni olduğu için bunu fark etmeyince oradan aşağı düşüyor. Kendisini bayağı incitmişti.

Mekteba Reş’in özgürleştirme hamlesinde bizimleydi. İntihar bombacısı fark edilmeyince gelip arkadaşların yakınında kendisini patlatıyor. Patlatma sonucu Dicle arkadaş devrilen evin kolonunun altında kalarak şehadete ulaştı.

Çok sıcakkanlıydı. Yaralı olmasına rağmen cepheden ayrılmadı. Fedakar bir ruhla mücadeleye katılmıştı. Büyük şanssızlıklar yaşamasına rağmen Kobanê’nin savunmasında çok önemli bir görev üstlendi. Gerek tartışmalarda ve gerek çatışmada Apocu bir ruhla hareket ediyordu. Direngen ve haksızlığı kabul etmeyen bir Kürt kadının bütün özelliklerini taşıyordu.

Gîvara Helepçe

Çok genç yaşta mücadeleye katılmıştı. Kendisini PKK’nin kültürü ve Apocu ruhla donatmıştı. Duruşu, yürüyüşü, arkadaşlara yaklaşımı, konuşması, hareketleri ve tartışma üslubu tam PKK kültürünü yansıtıyordu. Tam bir PKK kadrosuydu. Günlük yaşamında ve askeri hayatında asla ikircilik yaşanmayan bir arkadaştı. Cephede çok netti. Hedefi belirler ve hedefini ortadan kaldırmak için hareket geçerdi. Görevi neyi gerektiriyorsa onu yapardı. Asla görevden kaçmazdı. Çok coşkulu ve moralli bir arkadaştı. Cephedeyken sürekli arkadaşları uyarırdı. “Biji serok Apo” sloganını çok atardı. Bu ruh hali her zaman arkadaşlara yansırdı. Bundan dolayı arkadaşlar tarafından çok sevilirdi. Ailesi Halepçe katliamını yaşamıştı. Bundan dolayı düşmana büyük bir kin besliyordu. Gîvara arkadaş hareketli taburdaydı. Hareketli tabur, bölüklere ve takımlara ayrılarak nerede ihtiyaç varsa oraya giderdi. Kobanê’nin özgürleşme sürecinde çok önem affettiğimiz belli noktalar vardı. Örneğin şehir merkezindeki Navenda Çand û Huner’in olduğu yer. Buranın önemini bildiğimiz için Gîvara arkadaşın koordine ettiği takımı oraya gönderdik. Şehit düşmeden önce yaralanmıştı. Ama bunu sorun olarak görmüyordu, savaşmaya devam ediyordu. Gîvara’nın takımı çok iyi savaşarak bulunduğu alanı temizledi. Ardından Dicle arkadaşın yardımına gitti. Gece bir eve girerek bizim arkadaşları evden çıkarmaya çalışıyor, o evde ölü taklidi yapan bir kişinin kendini patlatmasıyla şehit düştü.

BİTTİ