Hanau’da cevap bekleyen sorular

• Hanau Katliamı’nın üzerinden 2 yıl geçti. Aileler 2 yıldır yanıtsız kalan, savcılığın soruşturma gereği duymadığı sorularına yanıt bekliyor. 
• Katliamdan yaralı kurtulan Said Etris Hashemi, “Arena Bar’ın acil çıkış kapısı açık olsa katledilen 5 kişi kurtulacaktı” derken, vurulmadan önce defalarca polisi arayan Vili Viorel Păun’un’un babası “Neden aramalara yanıt verilmedi” diye sormaya devam ediyor. 

 

 

FEHMİ KATAR/BERLİN

Almanya'nın Hanau kentinde 19 Şubat 2020 gecesi iki kafeye düzenlenen ırkçı saldırısında, 9 kişi hayatını kaybetti, 5 kişi ise yaralandı. Özel harekat timinin düzenlediği operasyonda, katliamı gerçekleştiren 43 yaşındaki Tobias Rathjen ve 72 yaşındaki annesi evlerinde ölü bulunmuştu. Rathjen’in saldırıdan sonra evine dönerek annesini öldürdüğü ve sonra intihar ettiği belirtildi. 

16 Aralık 2021’de ise katliama ilişkin yürütülen soruşturmada takipsizlik kararı verildi. Konuya ilişkin Federal Başsavcılık’tan yapılan yazılı açıklamada, saldırıyla ilgili soruşturma kapsamında başka kişilerin suç ortağı, azmettirici veya yardımcı olduğuna ya da failin bir sırdaşı bulunduğuna dair yeterli emarelerin bulunamadığı savunuldu. Başsavcılık yaptığı basın açıklamasında, 300 kanıtın araştırıldığını 400’den fazla şahidin dinlendiğini ama katil Rathjen dışında katliamdan önceden haberi olan, katliama katılan ya da yardım eden başka birinin olmadığı sonucuna vardıklarını belirti. 

Savcılık kararı mahkemeye taşınacak

Savcılığın vermiş olduğu bu karara katledilenlerin aileleri tepkili. Ailelerin kurduğu 19 Şubat İnisiyatifi, katilin babasının katliamdaki rolünün, polis ve güvenlik kurumlarının sorumsuzluklarının savcılık tarafından yeterince soruşturulmadığını belirterek dava açacaklarını ifade ettiler. Savcılığın kararını mahkemeye taşımaya hazırlanan aileler, aynı zamanda uzun mücadeleler sonucu Hessen Eyaleti Meclisi’nde açtırdıkları Araştırma Komisyonu’nda, savcılığın eksik bıraktığı noktaları açıklığa kavuşturmanın da mücadelesini veriyor. 

Aileler: Sorumlular hesap vermeli

İlki 3 Aralık’ta olmak üzere şimdiye kadar yapılan oturumlarda Araştırma Komisyonu’na konuşan aileler, katliamın öncesinde ve sonrasında güvenlik kurumlarının düştüğü eksiklikleri dile getirerek, sorumluların hesap vermesini talep etti. Ailelerin hepsi de güvenlik kurumlarının kendilerini hiçbir şekilde bilgi vermediklerini, katliamdan sonra bile günlerce muhatap bulamadıklarını ve katledilenlerle ilgili kendilerine yeterince bilgi verilmediğini söylüyor. 

Polis günlerce bilgi vermedi

Ailelerin en çok şikayet ettiği kurumsal eksiklikten biri de polis acil arama numarasının olay anında defalarca kez aranmasına rağmen meşgul olmasaydı. Katledilen 9 kişiden biri olan Vili Viorel Păun’un babası Niculescu Păun da komisyona yaptığı açıklamada diğer aileler gibi, kendisine de oğlunun ölümü ile ilgili katliamdan saatler hatta günler sonrasına kadar hiçbir bilginin verilmediğini söyledi. 

Acil aramaya neden yanıt verilmedi?

Păun, oğlu Vili’nin defalarca polis acil arama numarasını aradığını ancak ulaşamadığını, bunu dile getirdiklerin de ise güvenlik kurumu yöneticilerinin bunu önce sümen altı etmek istediklerini, sonra kabul ettiklerini ama buna rağmen savcılığın bu sorumsuzluğu araştırmaya gerek görmediğini vurguladı.

Yaralı halde mahkemeye gönderildi

Hessen Meclisi Araştırma Komisyonu’nun 2021’deki son oturumunda ifade veren, Arena Bar’dan yaralı olarak kurtulan Said Etris Hashemi, yaralı olmasına rağmen polislerin ona kimlik sorduğunu ve kimlik bilgilerini aldıktan sonra mahkemeye gönderildiğini aktardı. Said, ölenlerin yakınlarının en çok söylediği barın acil çıkış kapısının kilitli olduğu, bundan kaynaklı kurbanların kaçamadığı iddiasını, orada olan biri olarak onayladı ve o kapının açık olması durumunda bugün o barda olan 5 kişinin katledilmemiş olacağını belirtti.

Kapı açık olsaydı kurtulacaklardı

Hashemi, komisyona, ailelerin tuttuğu bağımsız araştırma ajansı, Forensic Architecture’nun (FA) araştırma sonuçlarını da verdi. Aileler bu ajans olay sırasında Arena Bar’da ve çevresinde bulunan dükkanların kamera kayıtlarına ve kendi yaptıkları simülasyonda, katledilenlerin barın arka tarafı yerine acil çıkış kapasına gitmiş olmaları durumunda, hepsinin de saldırgan silahını ateşlemeden barı terk etmiş olmuş olacakları sonucuna vardılar. Bu sonuca göre; savcılığın iddiasının aksine, eğer acil çıkış kapısı açık olsaydı, katledilen 5 kişinin de kaçmak için yeterince vakti olmuş olacaktı.

 

Kaçamak açıklamalara son verin

21 Ocak’ta Araştırma Komisyonu’nda yapılan 9’uncu oturumda konuşan Ferhat Unvar’ın annesi Serpil Temiz Unvar konuşmasına şu soruları sorarak başladı: “Cinayetler önlenebilir miydi? Hangi ırkçı ve sağcı akımlar böyle bir eylemi mümkün kılıyor? Gelecekte bu tür saldırıları önlemek için gerçekten bir şey yapılacak mı? Olay tam olarak aydınlatılacak mı?” Unvar, komisyondan, kurumların bahaneler ve kaçamak açıklamalara bir son vermelerini, eksikliklerini ortaya çıkarıp, kabul etmelerini istedi. 

Sistem katillerini yaratıyor

Komisyona yazdığı mektupta Temiz Unvar, devamlı olarak “tek tabanca katil”den bahsedildiğini ve kimsenin bunun sorumluluğunu almadığını vurguladı. Mektupta, ayrıca “Kanunlarınızda boşluklar var. Ve siz bu boşluklarla bu gibi ırkçı ‘tek tabanca katilere’ büyük alan yaratıyorsunuz. Bu ‘tek tabanca katil(ler)in’ ardı arkası kesilmedi. Bu da sizin sisteminizde sorunlar olduğunu gösteriyor, bu sorunlar artık çözülmeli” dedi. Olayın üstünün kapatılmasına izin vermeyeceklerini belirten Unvar, bu tür ırkçı katliamların bir daha yaşanmaması için, toplumsam mücadele isteyen herksin kendileri ile beraber yürümelerini istedi.

Komisyon 17 oturum daha yapacak

Hessen Eyaleti Parlementosu Araştırma Komisyonu, halli hazırda 2022 yılı için aileleri, yakınları, güvenlik ve diğer kurumlarının yöneticilerinin de dinleneceği 17 oturum daha planladı. 

Bugün onlarca merkezde anma

Ailelerin kurduğu 19 Şubat İnisiyatifi ve yerel anti ırkı inisiyatiflerin ortak koordinasyonları ile katliamın ikinci yıl dönümünde birçok irili ufaklı anma etkinliklerin yanında Almanya’nın onlarca şehrinde sokak eylemleri ile anma ve protesto etkinlikleri olacak.