İklim krizinin maliyeti 43 milyar euro

• Avrupa’yı bu yaz vuran sıcak hava dalgaları, kuraklık ve sellerin ekonomik faturası en az 43 milyar Euro oldu. Ayrıca iklim krizi, İspanya ve Portekiz’deki yangın riskini 40 kat, Yunanistan ve Türkiye’de ise 10 kat artırdı.

Avrupa’yı bu yaz kasıp kavuran şiddetli hava olayları, kısa vadede en az 43 milyar euro ekonomik kayba yol açtı. Avrupa genelindeki tahminlere göre, bu rakamın 2029’a kadar 126 milyar euroya ulaşması bekleniyor. 2024 yazındaki sıcak hava dalgaları, kuraklık ve sellerin Avrupa Birliği (AB) ekonomisine verdiği ani darbe, toplam ekonomik çıktının yüzde 0,26’sına denk geliyor.

The Guardian'ın paylaştığı verilere göre en büyük zarar Kıbrıs, Yunanistan, Malta ve Bulgaristan’da yaşandı. Bu ülkeler, 2024 “brüt katma değerleri”nin (GVA) yüzde 1’inden fazlasını kaybetti. Onları İspanya, İtalya ve Portekiz gibi diğer Akdeniz ülkeleri takip etti.

Çalışmayı yürüten Mannheim Üniversitesi ve Avrupa Merkez Bankası’ndan ekonomistler, bulguların “ihtiyatlı” olduğunu belirtiyor. Zira analiz, geçen ay Güney Avrupa’yı kavuran rekor yangınları ve aynı anda gerçekleşen felaketlerin birbirini artıran etkilerini içermiyor.

Mannheim Üniversitesi’nden ekonomist Sehrish Usman, araştırmanın “zamanında yapılan bir tahmin” olduğunu söyleyerek, “Aşırı hava olaylarının gerçek maliyetleri yavaş yavaş ortaya çıkıyor çünkü bu olaylar, ilk etkilerinin ötesinde hayatları ve geçim kaynaklarını birçok kanaldan etkiliyor” dedi.

 

 

İspanya ve Poretekiz risk altında

Bilim insanları ise küresel ısınmanın yaz boyunca yaşanan aşırı hava olaylarını ne kadar şiddetlendirdiğini araştırıyor. Çalışmalara göre iklim krizi, İspanya ve Portekiz’deki yangın riskini 40 kat, Yunanistan ve Türkiye’de ise 10 kat artırdı. Haziran’daki “sessiz ama yıkıcı” sıcak hava dalgasının, 12 büyük şehirde ölüm oranlarını üçe katladığı tahmin ediliyor.

Dünya Bankası’nın baş iklim ekonomisti Stéphane Hallegatte, çalışmaya dâhil olmasa da bulguları “önemli” bulduğunu söyledi: “Uzun zamandır, felaketlerin sadece doğrudan zararlarına değil, daha geniş ekonomik etkilere de odaklanmamız gerektiğini savunuyorum.”

Ancak Hallegatte, gerçek maliyetlerin muhtemelen hafife alındığını da vurguladı: “Özellikle yoksul topluluklar etkilendiğinde, GVA üzerindeki etki küçük görünebilir. Ama bu, insanların acı çekmediği anlamına gelmez.”

Etkiler doğrudan yıkıcı

Belçika Merkez Bankası’ndan ekonomist Gert Bijnens de 2021’deki Belçika sellerini inceleyen çalışmasına atıfta bulunarak, tedarik zinciri bozulmalarının genellikle göz ardı edilen en büyük “gizli maliyetlerden” biri olduğunu söyledi. O araştırmaya göre, sel bölgelerinden uzaktaki fabrikalar bile, oradaki tedarikçileri zarar gördüğü için ciddi satış kayıpları yaşamıştı.

Bijnens’e göre bu tür dolaylı etkiler göz ardı edildiğinde, hasarlar yüzde 30’a kadar eksik hesaplanabiliyor. “Bütün tahminler belirsizlik içeriyor” diyen Bijnens, yine de ana mesajın net olduğunu belirtti: “Aşırı hava olayları şimdiden ciddi bir ekonomik yük bırakıyor ve dolaylı etkiler en az doğrudan yıkım kadar yıkıcı olabiliyor.”  MANNHEIM