İşçi ücretleri eriyor

• Yılın 9 ayında ortalama ücretin yaklaşık yüzde 41’i vergi, kesinti ve enflasyon nedeniyle eridi.

Enflasyonun işçi ücretlerine birikimli faturası, ilk 9 ayda 789 milyar TL; vergilerin birikimli faturası ise 539 milyar TL oldu. Vergi ve enflasyonun ücretlerde yarattığı toplam kayıp 1 trilyon 328 milyar TL'yi buldu. Asgari ücrete ara zam yapılmaması kayıpları büyüttü. Eylül 2025’te asgari ücretin enflasyon karşısındaki kaybı 5 bin 621 TL oldu. Ortalama işçi ücretinin 9 ayda birikimli kaybı 79 bin 353 TL'yi buldu.

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) dün Ücret Kayıpları İzleme Raporu'nu paylaştı. Enflasyon ve gelir vergisi artışları işçilerin net harcanabilir ücretlerinde ciddi erimelere yol açıyor. İşçi ücretlerindeki kayıplar tekil, bireysel bazda olduğu gibi toplam ve birikimli olarak da devasa boyutlara ulaştı. Sadece SGK kapsamındaki işçileri (yaklaşık 17 milyon) kapsayan araştırmaya göre bir yandan enflasyon öte yandan artan gelir vergisi yükü nedeniyle harcanabilir gerçek (reel) ücretler büyük bir erozyonla karşı karşıya. Ücretlerin yaşadığı erimenin en büyük sebeplerinden biri hızla artan gelir vergisi yüküdür. Örneğin yılın ilk yarısı 47 bin 500 TL ve ikinci yarısı 49 bin 290 TL brüt ücreti olduğu kabul edilen bir işçi (sigortalılar için SGK verilerine göre ortalama ücret) Ocak 2025’te 2 bin 904 TL gelir vergisi öderken Ağustos ve Eylül ayı itibarıyla bu miktar 3 bin 238 TL oldu. İşçi başına gelir ile damga vergisi ve kesinti (sosyal güvenlik ve işsizlik sigortası primleri) toplamı Ocak 2025’te 10 bin 29 TL iken Ağustos ve Eylül 2025’te 10 bin 825 TL olarak gerçekleşti.

Ortalama işçi ücretinde Ocak 2025 tarihinde enflasyon nedeniyle yaşanan kayıp bin 885 TL iken Eylül 2025’te bu miktar 9 bin 529 TL’ye yükseldi. Gelir ile damga vergisi ve enflasyon nedeniyle ocak ayındaki erime 4 bin 789 TL iken bu miktar Eylül'de 12 bin 767 TL oldu. Ortalama işçi ücretinin 9 aylık birikimli bireysel enflasyon erimesi ise 47 bin 64 TL oldu.

Toplam kayıplar ise çok daha ürkütücü boyutlarda. Sadece sigortalı işçilerin aylık enflasyon kaybı, Eylül 2025’te toplam (tüm işçiler için) 161,8 milyar TL’ye ulaşırken enflasyon ve vergi kaynaklı toplam erime 216,8 milyar TL oldu.

9 aylık birikimli erime (9 ayın toplamı) ise akıllara durgunluk verecek düzeye yükseldi ve 1,3 trilyon TL’yi aştı. Özellikle asgari ücrete Temmuz 2025’te ara zam yapılmaması kayıpları daha da büyüttü. Artan gelir vergisi yükü nedeniyle tüm işçiler için yaşanan 9 aylık birikimli toplam ücret erimesi (kesintiler hariç) 539,4 milyar TL olurken enflasyonun yarattığı kayıp ise 789 milyar TL’yi aştı. Böylece artan gelir vergisi yükü ve enflasyonun yaklaşık 17 milyon işçinin ücretlerinde yarattığı 9 aylık kayıp en az 1 trilyon 328 milyar TL oldu. Vergi yüküne dolaylı vergiler (tüketim vergileri) dahil değildir. Tüketimden alınan vergiler alım gücünü eriten ve enflasyonu artıran bir diğer faktördür.

1 trilyon 328 milyar TL’yi aşan bu erime işçilerden varlıklı kesimlere ciddi bir gelir transferi anlamına geliyor. Enflasyon ve gelir vergisi adaletsizliği nedeniyle işçi sınıfının 1,3 trilyon TL’yi aşkın ücreti eridi.

Asgari ücret örneği

İşçilerin ezici bölümü asgari ücret civarında bir ücretle çalışıyor. Bu nedenle asgari ücretin enflasyon karşısındaki kaybı, milyonlarca işçinin kaybı anlamına geliyor. Kesintiler sonrası asgari ücret net 22 bin 105 TL'dir.  TÜİK verilerine göre Ocak-Eylül 2025 arası 9 aylık resmi enflasyon oranı yüzde 25,43 olarak gerçekleşti. Böylece net asgari ücretin enflasyona göre kaybı 9 ayda toplam 5.621 TL oldu. Asgari ücret, Eylül 2025’te reel net 16.483 TL’ye geriledi. Ocak- Eylül 2025 arasındaki 9 aylık dönemde asgari ücrette vergi, kesinti ve enflasyon nedeniyle yaşanan toplam kayıp 64 bin 652 TL’dir. Böylece asgari ücret, yılın ilk 9 ayında enflasyon ile vergi ve prim kesintisi sebebiyle yüzde 27,6 eridi. HABER MERKEZİ