Komite yasal değişiklikte net

• ÖHD Eşbaşkanı Serhat Çakmak, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin 'umut hakkı' ile ilgili yasa değişikliğinin yapılması gerektiğini net olarak ifade ettiğini söyledi.
• Komite'nin Meclis'te kurulan Komisyon'u işaret etttiğini hatırlatan HDK Eşsözcüsü Meral Danış Beştaş ise "Komisyon, 'umut hakkı'nı da ivedilikle gündemine almalı" dedi. 

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin 'umut hakkı' gündemli toplantısındaki kararları değerlendiren ÖHD Eşbaşkanı Serhat Çakmak ve HDK Eşsözcüsü Meral Danış Beştaş, Komite'nin tespit ve önerilerine katılırken, yaptırım gücünden feragat etmesini eleştirdi.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 15-17 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirdiği toplantısında, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan ile tutsaklar Emin Gurban, Civan Boltan ve Hayati Kaytan hakkında verdiği ihlal kararlarını ele aldı. Komite, 18 Eylül'de yaptığı açıklamada, müebbet hapis cezalarına ilişkin inceleme mekanizması sağlayan yeni bir eylem planı çerçevesinde yasal değişikliklerin yapılmasını istedi. Komite, Türkiye’nin ayrıca Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun gerekli yasal düzenlemeleri hayata geçirmesi için kullanılabileceğini kaydetti. Komite, Türkiye’ye Haziran 2026’ya kadar süre tanıdı.

Eksik olan uygulamadır

MA'ya konuşan Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) Eşbaşkanı Serhat Çakmak, “Komite yasa değişikliğinin yapılması gerektiğini net bir şekilde dile getirmekte. Burada eksik olan şey yasa değişikliğinin gerekli olup olmadığı noktasında değil, kararın uygulanması için gerekli mekanizmaları yerine getirip getirmediğinde. Bir kararın uygulanması gerektiğini belirtmek önemli ama bu kararın uygulanması için gerekli girişimlerde bulunmak da bir o kadar önemlidir. Kararı gündemlerine almak doğru ama sonrasında yeterince basınç uygulamamaları eksik" dedi.

 

 

Türkiye ile dengeleri gözetti

Komite'nin verdiği kararı sadece hukuki argümanlarla değerlendirmenin yeterli olmayacağını belirten Çakmak, şunları söyledi: "Eğer yeterli olsaydı kararın uygulanması için daha sert tedbirlere başvurabilirdi ama bunu tercih etmeyip Meclis’te kurulan komisyondan adımlar atmasını bekledi. Yasal düzenlemeler için aslında yetkili olmayan bir makama bunu havale etmesi siyaseten değerlendirilebilecek bir durum. Komite, Türkiye ile dengeleri gözeten bir yerden yaklaştı. Verilecek en ağır yaptırım, Avrupa Konseyi üyeliğinden çıkarılmaktır. Konsey'den çıkarma kararı uygulanacağı yönünde ara karar kurulması üzerine Azerbaycan, AHİM kararını uygulamak zorunda kalmıştır. Komite, Türkiye için bunu yerine süreci uzattı."

Süreye odaklanmayalım

DEM Parti'nin Meclis'teki Komisyon üyelerinden Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eşsözcüsü Meral Danış Beştaş ise süreden ziyade kararın içeriğine odaklanılması gerektiğini söyledi. Meral Danış Beştaş, "Her şeyden önce kararda, tahliye olma olasılığı olmadan insanların cezaevinde tutulmasının bir işkence olduğu tespiti var. Diğer yandan 'bir an önce yapılması' yönünde bir telkin de var. Bu nedenle süreye takılmadan bizim buraya yoğunlaşmamız gerekir” dedi.

 

 

'Umut hakkı' yetmez

Rêber Apo'nun pozisyonunun özgün olduğuna işaret eden Meral Danış Beştaş, bu pozisyonun sadece 'umut hakkı' kapsamında değerlendirilemeyeceğini belirtti. Beştaş, Rêber Apo'nun özgür çalışabilecek bir pozisyonda olması gerektiğini vurgulayarak, "Çünkü kendisi bu sürecin temel yürütücüsü, temel aktörü ve neticede bir asırdır devam eden bir problemde sonuç almamız gerekiyor. Şimdi bu pozisyon nasıl ilerleyecek? Tabii ki ilgili yasal zeminlerle yürüyecek. Liderlik pozisyonundaki bir siyasi aktörün rahat çalışması ve özgür çalışması gerekir. İstediği herkesle görüşebilmeli, temas edebilmeli. Komisyon'un en temel gündemlerinden biri budur" şeklinde konuştu. 

Bilmezlikten gelemeyiz

Komite'nin aslında Türkiye'ye ‘Siz bir süreç yürütüyorsunuz. Muhatabınız Abdullah Öcalan ve bu komisyon bu meseleyi çözmeli’ dediğini savunan Beştaş, şöyle devam etti: "Şimdi bunu bilmezlikten gelemeyiz. Komisyon üyeleri bunu duymazlıktan gelemez. Bunu zamana yaymak ya da ileri bir tarihe yönlendirmeyi kesinlikle doğru bulmuyoruz. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan binlerce insan var. Komisyon, ara dönem yasalarıyla mutlaka bunu (umut hakkı) da ivedilik ve öncelikle gündemine alarak çıkarmalıdır. Biz bunun için çabalayacağız."

Komisyon, İmralı'ya gitmeli

Komisyon'un Rêber Apo ile görüşmemek gibi gibi bir yaklaşımının olamayacağını söyleyen Beştaş, şunları ifade etti: "Komisyon, İmralı Adası'na mutlaka gitmeli. Kendimi de dışında görmüyorum tabii ki. Komisyon olarak gitmeliyiz. DEM Parti adına Komisyon'da bulunan milletvekilleri olarak da kesinlikle bunun geciktiğini, geciktiğimizi düşünüyoruz. İlk dinlenmesi gerekenlerden biri tabii ki Sayın Abdullah Öcalan'dır ve bence daha fazla gecikmeden bir an önce oraya gitmeli, kendisinin görüşlerini almalı, önerilerini dinlemeli." İSTANBUL