Kongre’den DAİŞ tasarısı

• ABD’de Kongre onay vermeden Pentagon, Suriye’deki ABD askerlerinin sayısını azaltamayacak. Yeni tasarıya göre Kongre, Pentagon’un DAİŞ’i yenme misyonunun hedeflerini karşılamaya devam edeceğini onaylayana kadar bu karar geçerli olacak.
• ABD askerlerinin Suriye’deki varlığının “kritik” olduğunu söyleyen Senatör Jim Risch, “DAİŞ hapishanelerden kaçarsa, dünya genelinde farklı yerlerde onlarla savaşmak zorunda kalırız” dedi. Kongre ayrıca Başûr’da peşmerge fonlarının ödemesini Irak’a devretmeyi planlıyor.

ABD Senatosu, 2026 savunma harcama tasarısına, Suriye'deki ABD askerî varlığını azaltmadan önce Kongre'ye rapor verilmesini zorunlu kılan bir hüküm ekledi. Senato'nun bu hükmü, askerî kararlara Kongre denetimini artırmayı amaçlıyor. Bu da ABD askerlerinin Suriye’de kalıp kalmayacağı kararını Kongre’nin vereceği anlamına geliyor.

Bu adım, Donald Trump yönetiminin, Beşar Esad rejiminin Aralık 2024’te çöküşünden sonra Suriye’nin istikrarsız geçiş döneminde asker çekme olasılığına karşı bir önlem olarak görülüyor. Ahmed El Şara (Colani) liderliğindeki Heyet Tehrir El Şam (HTŞ) çetelerinin Şam’da iktidarı ele geçirmesinden bu yana Suriye’deki mevcut kaos ve belirsizlik daha da derinleşti.

Temmuz 2025'te Senato Silahlı Hizmetler Komitesi tarafından onaylanan hüküm, Pentagon'un Suriye'deki ABD askeri üslerini birleştirmesini veya azaltmasını engelliyor. Kongre, Pentagon’un DAİŞ’i yenme misyonunun hedeflerini karşılamaya devam edeceğini onaylayana kadar bu karar geçerli olacak. Böylece Savunma Bakanı, olası bir çekilmenin yaratacağı “boşlukları” ve Suriyeli gruplara sağlanan yardım, eğitim veya yetkilendirme süreçlerindeki etkileri detaylı bir şekilde rapor etmek zorunda.

Şam uzlaşmıyor

Bu yasal kısıtlama, Demokratik Suriye Güçleri (QSD) ve Şam’daki geçici yönetim arasındaki görüşmelerin devam ettiği bu süreçte daha da önem kazanıyor. Kuzey ve Doğu Suriye’de Kürt, Arap, Ermeni ve Süryani halkların güvenliğini sağlayan, demokratik ulus paradigması çerçevesinde özerk bir yönetimi sürdüren QSD, Şam’dan halkların güvenliğini ve haklarının garantiye aldığı bir yönetim sitemi istiyor. Ulus devlet yerine ademi merkeziyetçiliğin Suriye’deki krizin tek çözümü olduğunu vurguluyor. Buna karşın HTŞ rejimi ise kimlikleri reddeden ulus devlet sisteminde ısrarcı. Taraflar arasında görüşmeler devam ederken 10 Mart’ta QSD Genel Komutanı Mazlum Ebdî ve El Şara arasında imzalanan mutabakat tam olarak uygulanmıyor.

Mayıs ayında HTŞ’ye bağlı ve Türk devleti destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) çeteleri ile QSD arasında Tişrîn Barajı’nda ateşkes sağlanmıştı. Ancak geçtiğimiz hafta Tişrîn’e, bu hafta ise Dêr Hafir’a iki kez saldırdı. Sahada sessiz gerilim devam ederken, ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, QSD’ye özerklik taleplerinden vazgeçmesi için baskı yaparak, Suriye ordusuna entegrasyonu oldu bittiye getirmeye çalışıyor. Ancak, taraflar arasındaki görüş ayrılıkları devam ediyor.

Kongre daha sıkı denetleyecek

HTŞ’nin Şam’da iktidarı ele geçirmesiyle ABD Merkez Komutanlığı’nın (CENTCOM) Suriye’de asker sayısını azaltacağı veya geri çekeceği tartışmalar da alevlendi. Beyaz Saray, bu yılın başında Suriye’deki asker sayısını yılsonuna kadar 1.000’in altına düşürme ve Hesekê’de bir üsse konuşlanma planını onaylamıştı. Ancak bu yeni tasarıyla birlikte, Senato’nun yeni maddesiyle daha sıkı bir Kongre denetimine tabi tutulacak. Mevcut Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA), QSD’nin DAİŞ’i “tek başına kontrol edebileceği” onaylanmadan asker sayısının 400’ün altına düşürülmesini zaten yasaklıyor.

DAİŞ kaçarsa durduramayız

Senato Dış İlişkiler Komitesi’nin kıdemli üyesi Senatör Jim Risch, Al-Monitor’a yaptığı açıklamada, ABD askerlerinin Suriye’deki varlığının “kritik” olduğunu vurguladı ve şu uyarıyı yaptı: “DAİŞ hapishanelerden kaçarsa, dünya genelinde farklı yerlerde onlarla savaşmak zorunda kalırız.”

Irak’ta fonlama tartışmaları

Öte yandan, Pentagon’un 2026 bütçesi, Irak Savunma Bakanlığı için fonlamayı 189,1 milyon dolardan 48,42 milyon dolara düşürürken, ABD tarafından eğitilen Irak Terörle Mücadele Servisi’ne (CTS) ayrılan bütçeyi 9,3 milyon dolardan 63,6 milyon dolara yükseltiyor. CTS, İran bağlantılı milislerin Irak’taki etkisine karşı bir denge unsuru olarak görülüyor.

Peşmerge fonlarının kesilmesi planlanıyor

Ayrıca, peşmerge maaşları için ABD fonlamasının kaldırılarak Irak Savunma Bakanlığı’na devredilmesi planlanıyor. Senato, 853 milyar dolarlık savunma bütçesini Eylül tatilinden sonra oylamaya sunacak. Suriye’deki askerî varlığın geleceği hem bölgesel dinamikler hem de ABD iç politikası açısından kritik öneme sahip. HABER MERKEZİ