Neden bu kadar çok sayıda 'çevre dostu' tedbir kadınların yükünü arttırmayı içeriyor?*

• Gezegeni korumak hepimiz için önemli, ancak karbon üretimini düşürmeye yönelik kestirme çözümler bulma arzusu uğruna insan yaşamının kalitesini feda etme hamlelerine direnmeliyiz.

Ella WHELAN

Whitehall (İngiltere’de bakanlıkların olduğu cadde) fısıltılarına her zaman inanılmamalı. Ama son 18 aylık gelişigüzel hükümet politikası deneyiminden öğrendiğimiz bir şey varsa, o da politika fikirlerinin, genellikle sızıntılar ve dedikodular yoluyla stres testinden geçirildiğidir.

Tek kullanımlık bebek bezlerinin vergilendirilmesine ilişkin son söylentiler 31 Ağustos'ta Downing Street (Başbakanlık konutunun bulunduğu sokak) tarafından yalanlanmış olsa da, birbiriyle çatışan Westminster (hükümet) kaynaklarının tümü, ebeveynleri çevre dostu seçeneklere yönlendirme niyetinin çok gerçek olduğu konusunda hemfikir.

2018'de Michael Gove'un Muhafazakar Parti Konferansı'ndaki yorumları, tek kullanımlık bebek bezleri konusunda benzer bir “yaparlar, yapmazlar” tartışmasına yol açmıştı.

Tory’lerin pipet ve poşet gibi tek kullanımlık plastikleri yasaklama planına bebek bezlerinin de dahil olup olmadığı sorulduğunda, Gove şöyle yanıt verdi: Başbakanın söyleyebileceği herhangi bir şey öncesinde bağlayıcı sözler etmek istemem ama evet, gidişat o yönde. (Çevre koruma tedbirleri kapsamında) farklı bir yaklaşım geliştirmemiz gereken alanları kalem kalem değil de sektör sektör belirleyeceğiz.

Ardından gelen tepkiler sonrasında Gove şu korkunç tweet’i paylaşmak (“tek kullanımlık bebek bezlerini yasaklamayı düşünmüyoruz”) zorunda kaldı. Ancak tek kullanımlık bebek bezlerini yasaklama, vergilendirme veya başka bir şekilde devre dışı bırakma teklifi hala Westminster'ın gündeminde.

Aralık 2018'de SNP'den David Linden, Bebek Bezleri (Çevre Standartları) Yasasını Avam Kamarası'na sundu. Yasa, çevre dostu olduğunu iddia eden bebek bezi şirketlerinin “yaydığı yanlış bilgilerle mücadele etmek” için bebek bezlerinin reklamının nasıl yapılabileceğinin denetlenmesini öneriyordu.

Linden’ın önerisi, ebeveynlerin (çoğunlukla annelerin, kabul edelim) doğru seçimleri yapmalarına yardımcı olmak için devlet müdahalesine ihtiyaç duymasıydı. Bazı politikacılara göre, kadınlar tek kullanımlık bebek bezlerinin kötülükleri konusunda rehberlik almadıkça, gezegenimiz ve kendimiz için bir tehdit arz ediyordu.

Kadınların, gecelerini gündüzlerine katarak tüm vakitlerini sadece emzirerek ve bebek bezi yıkayarak geçirdikten sonra çevreci kimlikleriyle böbürlenecek zamanı ne zaman bulacakları ise ayrı mesele. Bebek bezini yasaklama heveslisi çevre aktivistleri, gezegeni kurtarmaya dahil olan insan emeğinin maliyeti ile pek ilgilenmiyor gibi görünüyorlar.

Linden ve diğerleri şu anda, meclisten geçecek olan Çevre Yasasına, yeniden kullanılabilir bebek bezlerini teşvik edecek ve reklam yasakları ve yerel konsey planları yoluyla tek kullanımı aşamalı olarak kaldıracak önlemleri içeren değişiklikler eklemeye çalışıyorlar.

Lordlar Kamarası'nda konuşan Yeşiller Partisi'nden Barones Bennett, bu bariz musibet hakkında bir şeyler yapılması gerektiğini kanıtlamak için Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın tek kullanımlık bebek bezleri hakkındaki 2021 raporu da dahil olmak üzere çeşitli araştırmalara atıfta bulundu.

Ama pek çok ailenin tek kullanımlık ürünleri kullanma nedeni gezegeni umursamamaları değil, bunların ucuz, etkili ve kullanışlı olması. Bu çevre savaşçıları bu basit gerçeği elbette biliyorlar ama kabul etmek işlerine gelmez. Sızıntılardan ve çamaşır yığınlarından endişelenmeye daha az, bebeğinizle oynamaya daha fazla zaman ayırmanızı sağlar bu bezler.

Yeniden kullanılabilir bebek bezlerinin maliyetleri - zaman ve çaba açısından - marjinal faydalardan çok çok daha ağır basmaktadır.

BM'nin de kabul ettiği üzere, yeniden kullanılabilir bebek bezlerinin tek kullanımlık muadillerinden daha çevre dostu olmasının tek yolu, ebeveynlerin (aslında elbette ezici çoğunlukla kadınların ve kız çocuklarının) kaynatarak yıkaması veya kurutma makinesinden kaçınması, yani asarak kurutmasıdır.

2021 raporu şunları şüphe uyandıracak şekilde söylüyor: "Yeniden kullanılabilir bebek bezleri, su kullanımını en aza indirecek şekilde (örneğin, tam dolu, modern bir çamaşır makinesinde) ve enerji açısından verimli bir şekilde yıkandığında, tek kullanımlık bebek bezlerine göre daha düşük çevresel etkilere sahiptir."

Özellikle hijyen nedenleriyle kirli bebek bezlerinin genellikle diğer çamaşırlardan ayrı olarak yüksek ısıda yıkandığı düşünüldüğünde, pek güçlü bir çevre onayı yok bu cümlede.

Bu arada 2008 Çevre Ajansı raporu, Birleşik Krallık'taki ortalama bir ailenin günde 4,16 bebek bezi harcadığını ortaya koydu. Birleşik Krallık'ın her yıl tadını çıkarabilme şansına iki hafta sahip olduğu güneş ışığında haftada yaklaşık 30 bebek bezini havada kurutmak mümkün olabilir, ancak çevre bilincine sahip ebeveynler, zamanın geri kalanında kaçınılmaz olarak çamaşır kurutma makinesine başvurmak zorunda kalacaklardır.

Buna yeni doğan bebeklerin ve iki yaşındakilerin boyutlarının çok farklı olduğu gerçeğini ekleyin... Birkaç ayda bir yeniden kullanılabilir bebek bezleri almanın mantığı çevre dostu parlaklığını aniden kaybetmeye başlar.

Gerçek şu ki, çevreci önlemlerle ilgili tartışmalar genellikle insanlar yerine gezegene odaklanıyor ve başka alanlarda kazanılmış ilerlemelerin geriye sarılması riskini göz ardı ediyor. 2016'da Ulusal İstatistik Ofisi, evde ücretsiz çalışmanın tahmini maliyetini hesaplamıştı: O yıl “sadece çamaşır… yaklaşık 90 milyar sterlin değerinde” idi. Bu ücretsiz işlerin çoğu kadınlar tarafından yapılıyor. Cinsiyet eşitliği kazanımlarını yeşil gündeme feda etmeden önce iki kez düşünmeliyiz.

Özellikle kadınlar için, tek kullanımın getirdiği kolaylık ve rahatlığın önemine karşı gerçek bir isteksizlik var. Örneğin tamponlar, kadınların regl dönemindeyken her şeyi yapmalarına izin veriyor – benim gibi hevesli bir yüzücü onlarsız yapamazdı – ancak sürdürülebilir menstrüel ürünler övüldüğü için onlar da çevrecilerin ateş hattında.

Bize kırsal Sligo'da adet bezi yıkamak zorunda kalmanın utancını anlatan büyükannem, kadınların tek kullanımlık hijyenik pedler kullanmak yerine (adet döneminde giyilen paçası lastikli) “adet donlarına,” yani iç çamaşırlarını fırçayla yıkamak zorunda oldukları günlere geri dönülebileceği fikrine akıl sır erdiremiyor.

İş kadınların tercihlerini denetlemeye geldiğinde, çevre dostu tedbirler almak adına onlara münasip görülen sefilliğin bir sınırı yokmuş gibi görünüyor.

2019 tarihli bir Stilist makalesi, kadınların, “çevre dostu bir hamilelik” geçirmek için hamile kıyafetlerini satın almak yerine kiralamasını önermişti. Dahası da var: BirthStrike (doğum grevi/doğurmama eylemi) organizasyonu, kadınları bebek sahibi olmaktan vazgeçmeye teşvik ediyor, çünkü osuran, geğiren, kaynak tüketen bu sevgi yumakları, tekrar kullanılabilir ikinci el bebek bezi kullansalar bile gezegeni yiyip bitiriyorlar onlara göre.

Gezegeni korumak hepimiz için önemli, ancak karbon üretimini düşürmeye yönelik kestirme çözümler bulma arzusu uğruna insan yaşamının kalitesini feda etme hamlelerine direnmeliyiz.

Bağlam kilit önemde; gelecek kuşakların poposunu silen ve bebek bezlerini satın alan hala kadınlar ve ev işlerinin çoğunu yapan da hala kadınlar. Gove ve Linden gibi adamların bizi daha fazla emek-yoğun yöntemlere sevk etme fikri, kendisine feminist diyen her kadının öfkesini ateşlemeli.

Ha bir de, hükümetin gündeminde demokratik olmayan bir sonraki yeşil politikanın ne olduğunu öğrenmek için Westminster'ın ahşap panelli odalarından gelen fısıltılara güvenmek zorunda kalmamalıyız.

Çeviri: Serap GÜNEŞ
* Kaynak: https://www.newstatesman.com