‘Reddediyoruz’

• ‘Başörtüsüne anayasal güvence’ yasa teklifi kadınların yaşamını tehlikeye attı. Değişiklik öngörülen 41. ve 24. maddeleri değerlendiren kadın avukatlar, yasa teklifinin çok eşlilik, “çocuk evliliği, yasal hak ve hukuk yerine dini hukukun önünü açacağını" söyledi.

CHP’nin gündeme getirdiği ve AKP-MHP iktidarının fırsata dönüştürdüğü "başörtüsüne anayasal güvence" olarak tanımlanan Anayasa değişikliği teklifi, Büyük Birlik Partisi’nin (BBP) de desteğiyle 9 Aralık 2022 tarihinde 336 milletvekili imzasıyla TBMM Başkanlığı'na sundu. Anayasa’nın “din ve vicdan hürriyeti” başlıklı 24’üncü ile “ailenin korunması ve çocuk hakları” başlıklı 41’inci maddelerine ilişkin değişiklik içeren yasa teklifine kadınlar örgütleri ilk günden bu yana karşı çıkıyor.

171 kadın ve LGBTİ+ örgütü, 28 Aralık’ta yayımladıkları açıklamayla muhalefet partilerini, Anayasa değişikliği teklifine “hayır” demeye çağırdı. Bu çağrıdaki örgüt ve kurum sayısı ise daha sonra emek ve meslek örgütlerinin de katılımıyla 500’ü aştı. Kadınlar Birlikte Güçlü’den avukat Esma Çağlak ve Kadının İnsan Hakları- Yeni Çözümler Derneği’nde savunuculuk danışmanlığı yapan avukat Ezel Buse Sönmezocak, teklife dair değerlendirmelerde bulundu. 

Çok eşlilik ve "çocuk evliliğinin” önü açılacak

 

AKP iktidarının son 20 yıldır yürüttüğü kadın düşmanı politikalarla “makul kadın” yaratmaya çalıştığını belirten Esma Çağlak, Meclis’e sunulan Anayasa değişikliği talebin doğrudan kadınların yaşam alanlarına yönelik bir girişim olduğunu söyledi. Çağlak, özellikle 41’inci maddenin bu doğrultuda hazırlandığının altını çizdi. Her iki maddede de kadının, aile içinde tanımlandırılmak istendiğini kaydeden Çağlak, “Bu kanun değişikliği aslında çok eşliliğin ve çocuk yaşta evliliklerin önünü açacak olan bir uygulama. Bu açında çok tehlikeli” dedi.

Muhalefet “sağcı” bir pozisyon aldı 

Meclis’te kendini muhalefet olarak nitelendiren bugün ki 6’lı Masa’nın da bu öneriye karşı iktidar gibi “sağcı” bir pozisyon adlığını kaydeden Çağlak, bu partilere yaklaşan seçimleri hatırlatarak kadınların sandıktaki gücüne işaret etti. Çağlak, “Muhalefet, kadın örgütleriyle, kadın mücadelesinin kazanımlarıyla hareket etmek zorunda. CHP bu önergeyi verirken herhangi bir kadın örgütüyle temas kurmadı. Kadınların onayı alınmadan yaşamımız hakkında karar verilmiş oluyor” diye belirtti.  

Çağlak ayrıca söz konusu değişikliğin LGBTİ+ları doğrudan hedef alan ve nefret suçunu güvence altına alan bir değişiklik olduğunu da vurguladı.

Yasal haklara dini düzenleme yapılabilecek 

Yasa teklifinin getirdiği farklı tehlikelere de dikkat çeken Çağlak, “Bu Anayasa değişikliğiyle beraber Medeni Kanun ve diğer kanunlarda yasal haklarımıza yönelik dini düzenlemelerin önünü açılabilecek. Mücadele ilkemiz laikliğin savunulmasıdır. Çünkü hem bedenimiz hem emeğimiz üzerindeki dini tahakküme, bunun yarattığı erkek şiddetine karşı yüzyıllardır mücadele ediyoruz” ifadelerini kullandı. 

Amaç kutuplaştırma ve ayrıştırma

 

Avukat Ezel Buse Sönmezocak ise, erkeklerin kadın bedeni üzerinde tahakküm kurmaya çalıştığını belirterek, 41’inci maddenin içeriğinin evrensel insan hakları normlarına ve Anayasaya açıkça aykırı olduğunun altını çizdi. Yine 24’üncü maddenin kadınlar arasında “başörtülü-açık” gibi bir ayrıma yol açacağına dikkat çeken Sönmezocak, bununla birlikte kadınlar arasında kutuplaşmanın yaşanacağını kaydederek, “Bu durum ise son derece tehlikelidir” dedi. 

Yasa teklifini temelden reddediyoruz

Ülkedeki kadın örgütleri ve sivil toplum kuruluşlarının bu önergeye karşı olduğunu hatırlatan Sönmezocak, şöyle devam etti: “Her fırsatta toplumsal cinsiyet eşitliğine ve kadınların kazanılmış haklarına saldırıldığı, LGBTİ+’lara yönelik her gün nefret suçunun işlendiği bir siyasi ortamda Anayasa değişikliği yapılamaz. Kadınların bedenleri, LGBTİ+ların onurları, insan hak ve hürriyetleri siyasi malzeme yapılamaz. Dolayısıyla bu Anayasa değişikliği teklifini temelden reddediyoruz.” 

ESRA SOLİN DAL / MA-İSTANBUL