Şam’da çıplak model yasaklandı

• Şam Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nin mezuniyet projelerinde çıplak model kullanımını yasaklayan genelgesi, öğrenciler ve öğretim üyeleri arasında tartışma başlattı.

Şam Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi tarafından yayınlanan bir genelge, heykel, resim, baskı resim ve gravür bölümlerindeki öğrencilerin mezuniyet projelerinde “çıplak model” kullanımının yasaklanmasını öngörerek, bu kararı “ahlaki ve toplumsal değerlere uyum” gerekliliğiyle gerekçelendirdikten sonra fakülte içinde büyük bir tartışmaya yol açtı. Aniden alınan karar, birçok öğrencinin projesini doğrudan etkiledi ve karara tamamen karşı çıkanlarla daha mesafeli olanlar arasında tartışmaların başlamasına neden oldu.

Çıplak heykele kıyafet

North Press’in haberine göre genelge, özellikle Heykel Bölümü’nü etkiledi; çünkü bu bölümün eğitimi, çıplak bedenin sanatsal ve estetik bir ifade aracı olarak incelenmesine dayanıyor. Dördüncü sınıf öğrencisi Ahmad Balam, “bekleme” kavramını temsil eden çıplak erkek bedeni temalı mezuniyet projesini kıyafetle uyarlamaya çalışabileceğini, ama böyle bir uyumun imkânsız olduğunu belirterek meslektaşlarıyla dayanışma içinde olduğunu vurguladı.

Sıfır not almaya hazırım

Kadınların toplumsal kısıtlamalardan kurtuluşunu simgeleyen heykelinde herhangi bir değişiklik yapmayı tamamen reddettiğini belirten sanat öğrencisi Rima, sanatsal mesajına bağlı kalması karşılığında "sıfır not" almaya hazır olduğunu belirtti.

Cinsel değil toplumsal çağrışım

Resim Bölümü öğrencisi Muhammad Touban ise  eserlerindeki çıplaklığın cinsel bir çağrışım taşımadığını aksine, obez ve çıplak bir adamı bir grup zayıf çocukla çevreleyerek otorite ile halk arasındaki ilişkiyi sembolize ettiğini belirtti. Ayrıca, fikrinden vazgeçmediğini de vurguladı.

Mesele sadece çıplak model değil

Öğretim üyeleri ise karara karşı daha temkinli bir duruş sergiledi. Heykel Bölümü profesörü Samir Rahmeh, metnin açıkça "çıplak model"i yasakladığını, ancak bunun aynı zamanda çıplak sanatın her türlüsüne yönelik daha geniş bir yasak olarak da anlaşılabileceğini söyledi.

Fakültenin 1974'ten bu yana canlı çıplak model kullanımını yasakladığını hatırlatan Öztürk, son genelgenin sanatın kendisini de zan altında bıraktığını söyledi. Rahmeh, öğrencilere düşük notlar verilerek cezalandırılmayı reddettiğini belirterek, meslektaşlarıyla birlikte sanat eserlerinin özünü zedelemeden bu kararı aşmalarına olanak sağlayacak yaratıcı çözümler arayacaklarını söyledi.

‘Ahlak dışı uygulamalar’ bahanesi

Öğrenciler aniden gelen talimata açıklama getirmeye çalışırken, fakültede, birinci sınıf öğrencisi olan bir diş hekiminin annesinin, kızını Heykel Bölümü'nden Grafik Bölümü'ne nakletme talebinin, not ortalamasını tutturamadığı için reddedilmesi üzerine yaptığı şikâyet üzerine genelgenin çıkarıldığı yönünde söylentiler yayıldı. Öğrencilerin anlatımına göre anne, Heykel Bölümü'nde "ahlak dışı uygulamalar" yapıldığını ileri sürerek Yükseköğretim Bakanlığı'na başvurdu. Bakanlık da bunun üzerine harekete geçerek genelge yayınladı.

Denge kurulmaya çalışılmış

Genelgenin sınıf içi eğitimi etkilemediğini, ancak farklı sosyal geçmişlere sahip öğrenci ailelerinin katıldığı kamuya açık mezuniyet savunma töreniyle sınırlı olduğunu söyleyen Fakültenin dekanı Fouad Dahdouh, sanatsal özgürlük ile toplumsal değerlere saygı arasında bir denge kurmaya çalıştıklarını vurguladı. Dahdouh, şöyle devam etti:

"Velilerin çoğunluğu çıplak model olmamasını talep etti. Ben de buna yanıt verdim ve Bakan Yardımcısı'nın direktifleri doğrultusunda mezuniyet projelerinde çıplak model olmaması yönünde karar alındı. Karar, mezuniyet projeleriyle sınırlı. Fakültedeki tüm sanatsal ifade araçlarını kapsamıyor. Güzel Sanatlar Fakültesi'nde birçok ifade aracımız var." HABER MERKEZİ