Transfüzyon

• Kırmızı kan hücrelerinin, vücut fonksiyonlarının yerine getirilmesi için yeterince oksijen taşıyamayacak kadar azalması durumunda transfüzyonlar hayat kurtarıcıdır.

Kan veya kan ürünleri nakline transfüzyon denilir.

Transfüzyon ciddi kan kayıplarını (kaza, yaralanma sonucu, ameliyat esnasında, iç kanamalarda vb) telafi etmek veya kronik kan hastalıklarını (kansızlık, kan kanseri, kemik iliği hasarlarından dolayı kan hücrelerinde bozukluk, kan pıhtılaşmasında bozukluklar vb.) tedavi etmek için uygulanır.

Kırmızı kan hücrelerinin, vücut fonksiyonlarının yerine getirilmesi için yeterince oksijen taşıyamayacak kadar azalması durumunda transfüzyonlar hayat kurtarıcıdır. Duruma bağlı olarak kan ürünlerinin nakledilmesi yaşamı tehdit eden organ hasarını (kalp krizi, beyin hasarı vb) önleyebilir.

Transfüzyonun ciddi yan etkileri vardır. Bundan dolayı sadece dikkatli bir risk-fayda değerlendirmesi yapıldıktan sonra ve sırf gerçekten gerekli görüldüğünde gerçekleştirilir. Bu ihtiyaç hastanın durumuna göre belirlenir.

İnsan kanı kan hücrelerinden ve plazmadan oluşur. Kan hücreleri alyuvarlar (eritrositler), akyuvarlar (lökositler) ve kan pulcuğu (trombositler) içerir. Kan plazmasının transfüzyon açısından önemli bileşenleri özellikle pıhtılaşma ve bağışıklık sistemi ile ilgili faktörleridir.

Tam kan nakli günümüzde çok nadiren gerçekleştirilir. Çoğu zaman sadece belirli, somut gereken kan bileşenleri nakledilir. En çok nakledilen alyuvarlardan oluşan konsantrelerdir. Bunun yanı sıra kan pulcuğundan oluşan konsantreler (trombosit konsantreleri) ve taze donmuş plazma verilir.

Kan bileşenleri ve tam kan damla olarak bir kanal üzerinden bir damara verilir.

Olumsuz reaksiyon tehlikesini en aza indirgemek için her transfüzyondan önce kan grubunun uyuşup uyuşmadığı, yani hastanın kan grubu özelliklerine uyup uymadığı tespit edilir. Bunun için hastadan kan örneği alınır ve hem laboratuvarda hem de hasta yatağında bazı testler yapılır. 

Acil durumlarda veya hayati tehlikesi olan durumları önlemek veya tedavi etmek için, hastanın kan grubu özelliklerine uymayan fakat tolere edilebilir kan ünitelerinin verilmesi gerekli olabilir.

Haftaya da transfüzyonun risklerini aktaracağım.