Yağmur yağsa bile çok geç

• Arazi kuru, tozlu ve çorak. Kenya’nın kuzeyindeki Turkana’daki ıssız bir köyde köylüler yağmur için dua ediyor ama yağmur bir türlü yağmıyor. Jacinta Atabo Lomaluk, “Ebeveynler, çocuklarını besleyebilmek için, bir şey yemiyor. Burada dört yıldır yağmur yağmıyor. Yağsa bile artık çok geç’’ diyor.

Joice Etutu /Alexandra Ostasiewicz

Kenya’nın kuzeyindeki Turkana’daki ıssız bir köyde köylüler yağmur için dua ediyor ama yağmur bir türlü yağmıyor.

Ardı ardına dört yıldır yağmur yağmaması, Doğu Afrika’nın on yıllardır gördüğü en kötü kuraklıklardan birine neden oluyor ve 3 bin 600 aileye ev sahipliği yapan bu köy, en çok etkilenen bölgelerden biri.

Arazi kuru, tozlu ve çorak.

Geride kalan çiftlik hayvanları, araziyi kaplayan solmuş, gri çalıları; insanlar ise, çoğu zaman fazla olmasa da, ne bulurlarsa onu yemekte.

Hiç olmadığı kadar kötü

Jacinta Atabo Lomaluk, Lomoputh Köyü’nde yaşıyor.

En büyük oğlu Eylül ayından beri yetersiz beslenmeden mustarip olan beş çocuk annesi bir kadın. 12 yaşındaki çocuğu zayıf, yürüyemez hatta tek başına ayakta duramayacak halde. Lomaluk, daha önce bu kuraklık kadar kötü koşullar yaşamadığını söylüyor.

"Kötüleşiyor, hiç olmadığı kadar kötü. Bu yüzden burada kıtlık belirtileri görebilirsiniz."

Kıtlık yoldaşımız oldu

Bu son kuraklık geçen yıl başladığından beri, sayısız yetersiz beslenme vakası meydana geldi.

Bayan Lomaluk, ailesinin günde sadece bir öğün yemek yediğini söylüyor. Etrafta dolaşmak için yeterli yiyecek olmadığı için çocuklara ve yaşlılara öncelik veriliyor.

“Keşke açlıktan ölenleri, özellikle de tehlikede olan çocukları kurtarmak için acil yardım olsaydı” diyor. "Aksi takdirde daha fazla insanın ölmesini bekliyoruz."

Lomaluk yağmur yağmamasının etkilerini hisseden milyonlarca insandan sadece biri. 

Topluluğun bir araya geldiği toplantılardan birinde, yerel kadınlardan Narogai Long durumlarının iyiye gitmeyeceğini düşünmeye başladıklarını söyledi. 

“Üç yıldır müdahale olmadı. Kıtlığın bizim için yaratıldığına inanmaya başladık” dedi. “Bizim yoldaşımız oldu.”

“Yiyecek yok. Biz, anneler, kendimizi feda etmek ve sahip olduklarımızı çocuklarımıza ve yaşlılara vermek zorundayız” diye ekledi. 

Yirmi milyon insan tehlikede

Aileler yiyecek ve su için çaresiz hale geldi. Milyonlarca çocuk yetersiz besleniyor. Besicilik yapan ailelerin gıda ve geçim kaynağı olarak bel bağladıkları çiftlik hayvanları öldü.

Kuraklık bu küçük Kenya köyünün çok ötesine uzanıyor ve BM’nin Dünya Gıda Programı, Doğu Afrika’da 20 milyon kadar insanın şiddetli açlık riski altında olduğunu söylüyor.

Etiyopya neredeyse son yarım yüzyıldaki en kötü kuraklıkla mücadele ediyor ve Somali’de nüfusun %40’ı açlık tehlikesiyle karşı karşıya.

En savunmasız kıta

Bu uluslararası krizin nedenleri karmaşık ve hiçbir azalma belirtisi göstermiyor.

İklim değişikliği başlıca endişe kaynağı olmuştur.

Birleşmiş Milletler’e göre Afrika, küresel karbon salımının sadece %4’üne katkıda bulunmasına rağmen, iklim değişikliğinin etkilerine karşı en savunmasız kıtadır. 

Etiyopya ve Somali’de devam eden çatışmalar, hâlihazırdaki istikrarsızlık, koşulları daha da kötüleştiriyor.

Uzakta olmasına rağmen, Ukrayna’daki çatışmalar da gıda fiyatlarının yükselmesine neden olarak, kendi gıdalarını yetiştiremedikleri zaman gıda satın almak zorunda olan topluluklar için kıtlık korkularını artıracak bir rol oynadı.

Ukrayna dünyanın dikkatinin ve kaynaklarının çoğunu da ele geçirdi. Sonuç olarak, yardım bütçeleri esnetiliyor ve Doğu Afrika’ya ne zaman ve hatta yeterli yardımın geleceğine dair hiçbir bilgi yok.

Dünya bu tarafa bakmıyor

Bu, BM’nin İnsani İşler Dairesi Başkanı Martin Griffiths’in değiştirmek istediği bir durum.

Kuraklıktan etkilenen kuzey Kenya’yı ziyaretinde BBC’ye verdiği demeçte, "Dünyanın buradaki duruma dikkat etmesini sağlamak için çok çalışmak istiyorum" dedi.

"Dünyanın dikkati tamamen korkunç bir kriz olan Ukrayna’ya odaklanmış durumda ve ben her iki yerde de bulundum ama burada gördüğüm ıstırabın eşi benzeri yok."

Ziyareti bölgeye acil yardım getirmese de -bağışçılar fonları artırırsa- yine de biraz rahatlama sağlayabilmeyi umuyor.

"Birleşmiş Milletler’de, Kenya’yı da içeren Afrika Boynuzu için tam da bu gereksinimlere yönelik bir programımız var" dedi. "Düzgün bir şekilde finanse edilirse hak ettikleri yardımı alabilirler ve bu uzun sürmeyecek."

Yağmur yağsa bile…

Lomoputh Köyü sakinleri dayanıklılık gösterdi. Sahip oldukları az miktarda yiyeceği komşular arasında paylaşıyor ve yaşam tarzlarını korumaya kararlılar.

Burada yaşayanların durumu hakkında farkındalık yaratmak küresel ilgi ve yardım sağlayabilir ama kuraklık sürdüğü sürece, en savunmasız olanlar daha fazla bekleyemeyebilir. 

Sabah güneşinden evinin yanındaki ağacın altına saklanarak korunmaya çalışan Lomaluk, “yağmur yağsa bile bir faydası olmayacak. Yardım gelse bile bir faydası olmayacak. Uzun vadeli planlara gereksiniyoruz” dedi. 

“Aksi halde birkaç ay sonra buraya geldiğinizde burada kimse olmayabilir. Buradan göç etmiş olabiliriz.”

Çeviri: Mestan Dilbilmez

Kaynak: www.bbc.com