Cesetler üzerinde futbol

• Dünya Kupası'na 10 yıl önce ev sahipliği yapma hakkını kazandığından bu yana Katar'da Hindistan, Pakistan, Nepal, Bangladeş ve Sri Lanka'dan 6500'den fazla göçmen işçi hayatını kaybetti.

NİAMH MCINTYRE

 

Doha sokaklarının Katar'ın zaferini kutlayan coşkulu kalabalıklarla dolu olduğu Aralık 2010 gecesinden bu yana, her hafta ortalama 12 göçmen işçinin yaşamını yitirdi.

Bangladeşli 29 yaşındaki Mohammad Shahid Miah, odasındaki sel suyunun açıkta kalan bir elektrik kablosuyla temas etmesi ve ona elektrik vermesi sonucu öldü.

Filipinler ve Kenya da dahil olmak üzere Katar'a çok sayıda işçi gönderen bazı ülkelerden olan ölümler bu rakamlara dahil olmadığından, toplam ölü sayısı çok daha yüksektir. 2020'nin son aylarında meydana gelen ölümler de dahil edilmemiştir.

Geçtiğimiz 10 yılda Katar, büyük ölçüde 2022'deki futbol turnuvasına hazırlık olarak eşi görülmemiş bir inşaat programı başlattı. Yedi yeni stadyuma ek olarak, Dünya Kupası finaline ev sahipliği yapacak yeni bir havaalanı, yollar, toplu taşıma sistemleri, oteller ve yeni bir şehir de dahil olmak üzere düzinelerce büyük proje tamamlandı veya devam ediyor.

Körfez'de işçi hakları konusunda uzmanlaşmış bir savunma grubu olan FairSquare Projects'in direktörü Nick McGeehan, ölüm kayıtları mesleğe veya işyerine göre sınıflandırılmasa da, ölen birçok işçinin bu Dünya Kupası altyapı projelerinde istihdam edildiğini söylüyor.

 

Ölenlerin çoğu genç işçi

Dünya Kupası stadyumlarının inşası ile doğrudan bağlantılı işçiler arasında 37 ölüm meydana geldi, bunların 34'ü organizasyon komitesi tarafından "işle ilgili değil" olarak sınıflandırıldı. Uzmanlar, terimin kullanımını sorguladılar çünkü bazı durumlarda, stadyum şantiyelerinde yere yığılıp ölen işçiler de dahil olmak üzere, aslında işte meydana gelen ölümleri tanımlamak için kullanıldı.

Bulgular, Katar'ın 2 milyonluk göçmen işgücünü korumada, hatta büyük ölçüde genç işçiler arasında görünen yüksek ölüm oranının nedenlerini araştırma konusundaki başarısızlığını ortaya koyuyor.

Nepal'den Ghal Singh Rai, Eğitim Şehri Dünya Kupası stadyumunu inşa eden işçilerin kampında bir temizlikçi olarak işe girmek için yaklaşık 1000 sterlin ödemişti. Geldikten bir hafta sonra kendini öldürdü.

Bangladeşli bir başka işçi Mohammad Shahid Miah, açıkta kalan elektrik kablolarıyla su temas ettikten sonra işçi barınağında elektrik çarpması sonucu öldü.

Hindistan'da Madhu Bollapally'nin ailesi, 43 yaşındaki sağlıklı oğullarının Katar'da çalışırken nasıl “doğal nedenlerden” öldüğünü asla anlamadı. Cesedi, yatakhane odasının zemininde yatarken bulunmuştu.

 

Katar'ın acımasız ölü sayısı

Katar'ın acımasız ölü sayısı, ölüm nedenlerini listeleyen resmi verilerin uzun e-tablolarında ortaya çıkıyor: Yüksekten düşme nedeniyle çok sayıda künt yaralanma; asılı kalma nedeniyle asfiksi; çürüme nedeniyle belirlenemeyen ölüm nedeni.

Ancak nedenler arasında en yaygın olanı, genellikle akut kalp veya solunum yetmezliğine atfedilen sözde “doğal ölümler”.

Guardian'ın elde ettiği verilere göre, Hintli, Nepalli ve Bangladeşli işçiler arasındaki ölümlerin %69'u doğal olarak sınıflandırılıyor. Tek başına Hintliler arasında bu oran %80.

Guardian, daha önce, genellikle otopsisiz yapılan bu tür sınıflandırmaların, bu ölümlerin altında yatan nedene yönelik meşru bir tıbbi açıklama sağlamada başarısız olduğunu bildirmişti.

2019 yılında, Katar'ın yoğun yaz sıcağının birçok işçi ölümünde önemli bir faktör olmasının muhtemel olduğunu buldu. Guardian'ın bulguları, BM'nin Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından yaptırılan ve yılın en az dört ayında işçilerin dışarıda çalışırken önemli bir ısı stresi yaşadığını ortaya çıkaran araştırma tarafından desteklendi.

 

Katar hükümetinin otopsi oyunları

Katar hükümetinin kendi avukatlarının 2014 yılında hazırladığı bir rapor, göçmen işçilerin kalp krizi sonucu ölümlerine ilişkin bir araştırma yaptırmasını ve yasayı "tüm beklenmedik veya ani ölüm vakalarında ... otopsilere izin verecek" şekilde değiştirmesini tavsiye etti. Hükümet ikisini de yapmadı.

Körfez İnsan Hakları İzleme Örgütü araştırmacısı Hiba Zayadin, Katar'ın "işçilerin yaşamını göz ardı ederek bu kritik ve acil meselede ayak sürümeye devam ettiğini" söyledi. "Katar'ı, otopsi yasasını ani veya açıklanamayan tüm ölümler için adli soruşturma gerektirecek şekilde değiştirmeye ve tüm ölüm belgelerinin tıbbi olarak anlamlı bir ölüm nedenine atıfta bulunmasını zorunlu kılan bir yasa çıkarmaya çağırdık" dedi.

Katar hükümeti, itiraz etmediği ölü sayısının göçmen işgücünün büyüklüğüyle orantılı olduğunu ve rakamların Katar'da uzun yıllar yaşadıktan sonra doğal olarak ölen beyaz yakalı işçileri de içerdiğini söylüyor.

Hintliler, Nepalliler ve Bangladeşliler arasındaki diğer önemli ölüm nedenleri yol kazaları (%12), işyeri kazaları (%7) ve intihardır (%7).

 

Kayıtlar açıklanmıyor

Guardian'ın araştırması, Katar'daki ölümlerin kayıt altına alınmasında şeffaflık, titizlik ve ayrıntı eksikliğini de vurguluyor. Doha'daki büyükelçilikler ve işgücü gönderen ülkelerdeki hükümetler, muhtemelen siyasi nedenlerden dolayı verileri paylaşma konusunda isteksizler. Uluslararası Af Örgütü'nün Körfez araştırmacısı May Romanos, "Bu ölümler konusunda gerçek bir netlik ve şeffaflık yok" dedi.

Katar'da Dünya Kupası'nı düzenleyen komite, stadyum projelerinde yaşanan ölümler sorulduğunda şunları söyledi: “Tüm bu trajedilerden çok pişmanlık duyuyoruz ve derslerin alınmasını sağlamak için her olayı araştırdık. Bu konudaki şeffaflığı her zaman koruduk ve projelerimizde hayatını kaybeden işçi sayısıyla ilgili yanlış iddialara karşı çıktık."

 

Çeviren: SERAP GÜNEŞ

Kaynak: Theguardian.com