• Depreme karşı gerekli ve yeterli önlemleri almayan iktidarın, ölümlerin sorumlusu olduğunu söyleyen HDP Eşbaşkanı Buldan, şunun altını çizdi: "Yerel yönetimlerin güçlü olduğu, Ankara’dan talimatın beklenmediği bir siyasal düzen ihtiyacı, açığa çıkmıştır.”
• Mevcut siyasi iktidarın yaşanan sorunlar karşısında kalıcı çözümler bulma noktasında yetersiz kaldığını vurgulayan Eşbaşkan Buldan, seçim sonrasında oluşacak yeni yönetimin depreme hazırlık ve kent hakları kapsamında atması gereken adımları sıraladı.

HDP Eşbaşkanı Pervin Buldan, depremin felakete ve katliama dönüşmesinde siyasi ve idari sorumluluğu olanların hukuk önünde hesap vermesi gerektiğini söyledi. 

Halkların Demokratik Partisi (HDP), 6 Şubat'ta Pazarcık ve Elbistan merkezli meydana gelen depremlerin ardından yaşananlara dair tespit ve çözüm önerilerini içeren tutum belgesini açıkladı. Taksim Hill Otel'de gerçekleştirilen basın toplantısında konuşan HDP Eşbaşkanı Pervin Buldan, depremlerde resmi verilere göre 50 bin yurttaşın yaşamını yitirdiğini, ancak gerçek verilerin açıklanandan çok daha fazla olduğunu söyledi. İktidarın depremler için hiçbir önlem almadığını ifade eden Buldan, daha önceki 1939 Erzincan, 1966 Varto, 1971 Bingöl, 1975 Lice, 1999 Marmara, 2011 Van, 2020 Elazığ depremlerinin ağır sonuçlarını hatırlattı.

Siyasal ve yönetsel yetmezlik

Yaşanan acı tabloların temel nedeninin siyasal ve yönetsel yetmezlik, öngörüsüzlük ve bilimden uzak kalınması olduğunu kaydeden Buldan, “Kaçak ve sağlam olmayan yapıların son 10 yıldaki imar afları dolayısıyla ruhsat alması, yasal kılıfa büründürülerek işlenen kent suçları sonucunda düzensiz bir kentleşmenin hakim kılınması; oy ve rant uğruna yapılmayan denetimler, yaşadığımız felaketin ve yaşam hakkı ihlalinin, kent suçlarının siyasi sorumlularına da işaret etmektedir. Son yaşanan depremle AKP-MHP iktidarının gerekli ve yeterli önlemleri almadığı, kamu kurumlarının hazırlıksız olduğu, büyük bir organizasyon ve koordinasyon sorunu yaşandığı açıkça görülmüştür” dedi. 

AFAD ve Kızılay rezaleti

Buldan, deprem sürecinde doğal afetlere müdahalede yetkili kurum olan AFAD’ın bütçesinin genel bütçenin yüzde 0,25’i oranında belirlendiğini, kurumun yönetim kadrosunun nepotizme teslim edildiğini belirterek, "Personel ve ekipman eksikliği açıkça ortaya çıkmış, asli görevi afetlere acil müdahale olan bu kurum iktidarın hırsızlık ve yolsuzluk kapısı haline getirilmiştir. Kızılay da kurum yönetimi açısından liyakatsizlikle malul ve arpalık olarak kullanılan, halka yardım ulaştıran değil, malzeme satan bir şirket durumuna getirilmiştir" diye konuştu.  

Dayanışmayı engellemeye çalıştı

Bu duruma karşılık siyasi iktidarın, deprem bölgesinde yaşanan muazzam toplumsal dayanışmaya adeta bir kâbus gibi çökmeye çalıştığını hatırlatan Buldan, "Mülki amirlerin, siyasi partiler ve sivil toplum örgütlerinin yardımlarını engellemeye çalışması ibretlik bir tablo oluşturmuştur” dedi. 

Ölümlerin sorumlusu iktidardır

Deprem değil, depreme karşı gerekli ve yeterli önlemleri almayan siyasi iktidarın ölümlerin sorumlusu olduğunun altını çizen Buldan, şöyle devam etti: "Sözüm ona bürokratik hantallıktan kurtulma iddiasına sahip Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin, yani tek adam yönetiminin, nasıl enkaz altında kaldığına bu toplum tanık olmuştur. Merkezi devletin hantallığı yüzünden yitirilen canlara şahit olmuştur. Yerel yönetimlerin güçlü olduğu, anında müdahale için Ankara’dan talimatın beklenmediği bir siyasal düzen ihtiyacı, bir kez daha bir zorunluluk olarak açığa çıkmıştır.” 

Yeni yönetimin yapması gereken

İktidarın yaşanan sorunlar karşısında kalıcı çözümler bulma noktasında yetersiz kaldığını belirten Buldan, seçim sonrasında oluşacak yeni yönetimin depreme hazırlık ve kent hakları kapsamında atması gereken adımları şu şekilde sıraladı: 

* Bina kusuruna bağlı meydana gelen yıkım ve ölümlerden inşaat, ruhsat, onay aşamasında birinci derecede sorumlu olan herkes için mevzuatta cezai yükümlülükler arttırılmalı ve kesinlikle uygulanmalıdır. 

İlkokuldan itibaren eğitim

* Afet bilinci ve kültürünün gelişmesi için ilköğretimden itibaren coğrafya ve jeoloji dersleri müfredata alınmalı; afet öncesi, afet anı ve sonrası için eğitimler verilmeli, afet esnası ve sonrasında yapılacaklara dair eğitimler, ilkokul seviyesinden başlatılmalıdır.

Güçlü yerel yönetimler

* Afet dönemlerinde merkezin karar alma süreçlerini beklemeyecek, halkla beraber hareket eden güçlü demokratik yerel yönetimlerin inşası gereklidir. Yatay örgütlenme tarzı ve merkezi kurumlarla koordineli halde hareket edecek yerel yönetimler her bir mahallede oranın ihtiyaçları doğrultusunda afet gönüllüleri örgütlenmesini hazırlamalıdır. 

* Mevcut 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Yasa yürürlükten kaldırılarak yeni bir düzenleme yapılmalı, 3194 Sayılı İmar Yasası ve bağlı yönetmelikler de kent suçları tanımlaması kapsamında yeni mevzuata uyumlu hale getirilmelidir. 

Planlı ve sağlıklı kentler

* Doğayla çatışmadan, planlı ve sağlıklı kentleşmeye gidilmelidir. Başta imar afları olmak üzere tüm kent suçları anayasal hüküm altına alınarak imar ve yapı mevzuatına uygun yapılaşma, kamu yararı ve halk katılımı dikkate alınarak gerçekleştirilmeli, bilimsel içerikli imar planları şehirlerin anayasası niteliğini taşımalıdır.

* Kentlerde afetlerden korunmak ve zararlarından en az etkilenmek amacıyla "Afet Risk Yönetimi" anlayışı benimsenmeli, öncelikle başta deprem olmak üzere afet riski olan bölgeler tespit edilmeli ve söz konusu riskleri azaltacak önlemler ivedilikle alınmalıdır. Özellikle İstanbul başta olmak üzere tüm kentlerimizde kapsamlı afet yönetim planları hazırlanmalı ve gecikmeksizin uygulama olanakları yaratılmalıdır.

* Gelecek 5 yıllık planlamada depreme dayanıklı ve dirençli kentler projesi ilan edilmeli ve uygulanmalıdır. 

* Tarım alanları, nehir dere yatakları, kıyılar, fay zonları, heyelan, çığ gibi riskli alanlar imara açılmamalı, mevcut olanlar bir planlama doğrultusunda boşaltılmalıdır. 

* Barınma hakkı anayasal bir haktır ve demokratik sosyal devletin bir görevidir. Kent planlaması, merkezi üst plan ilkeleri altında yerel yönetimlerin bilimsel, ekolojik dengeyi dikkate alan, katılımcı, sosyo kültürel, çevresel ve jeolojik kriterlere göre yapılmalıdır. 

* Kent ve mekan planlamaları, kent hakkı kavramı çerçevesinde, imar kanunları, bina ve yapı yönetmelikleri, yapı denetim sistemi uzman kurumlar, üniversiteler, TMMOB ve benzeri STK’lar ile bilimsel gerçekler ışığında yeniden düzenlenmelidir.  

* Afet ve Kentsel Dönüşüm Bankası kurulmalıdır. 

AFAD ve Kızılay'da değişim

* AFAD kesinlikle özerk bir kimliğe kavuşmalı, liyakat temelinde atamalar yapılmalıdır. AFAD’ın teşkilat yapısı yerel ve bölgesel düzeyde yeniden düzenlenmeli, illerde AFAD danışma kurulları oluşturulmalı, ilgili STK’lar ve yerel yönetimler bu kurullarda yer almalıdır. 

* Afet anlarında halka yardım anlayışını kaybeden ve iktidarın arpalığına dönüşmüş olan Kızılay bu çarpık anlayıştan ivedilikle arındırılmalı ve yeniden yapılandırılmalıdır. 

HDP Eşbaşkanı Buldan, açığa çıkan haklı öfkenin ise halkların iktidara yönelik demokratik değişim isteğini netleştirdiğini vurgulayarak, şunları ekledi: "Artık bir canımızı bile depremlerde yitirmek istemiyoruz, siyasi ve idari sorumluluğu olanların da hukuk önünde hesap vermesi gerektiğini bir kez daha önemle belirtiyoruz.” İSTANBUL

*****

Maraş ve Malatya'da deprem

Maraş'ta dün 5.3 büyüklüğünde, Malatya'da önceki akşam 4.4 büyüklüğünde depremler meydana geldi.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı (AFAD) Mereş'te 5.3 büyüklüğünde yeni bir depremin meydana geldiğini duyurdu. Göksun merkezli depremin derinliği 7 kilometre olarak açıklandı. 

AFAD. önceki gün saat 22.43'te de merkez üssü Malatya'nın Yeşilyurt ilçesinde 4.4 büyüklüğünde deprem meydana geldiğini açıkladı.