Ekonomi kadınların ellerinde yükseliyor

• 78 kooperatifle kadın ekonomisinin güçlendirildiği Kuzey ve Doğu Suriye’de, 650’ye yakın kadın, ekonominin komünal ve ekolojik olmasına öncülük ediyor. Kuzey ve Doğu Suriye Kongra Star Kadın Ekonomisi Sözcüsü Gûlê Murad, kadın ekonomisi örgütlenmesi açısından bir ilke imza attıklarını söyledi.

Kadınlar, Rojava Devrimi ile birlikte siyasal, toplumsal, askeri, ekonomik yaşama katılmaya başladı. Buna öncülük eden Kongra Star, resmi bir şekilde 2015’te kadın ekonomisini örgütledi. Devrim kazanımlarından biri olan kadın ekonomisi, her geçen gün daha da gelişerek güçlendi. Dêrik, Tirbêspiyê, Girke Legê, Amûdê, Qamişlo, Hesekê, Dirbêsiyê, Şedadê, Til Temir, Kobanê, Şehba Tebqa ve Reqa’da tarım kooperatifinde yaklaşık 63 bin hektarlık arazide 500 kadın çalışırken ailelerle beraber sayıda artış oluyor. Fırın, restoran, terzihane ve mağaza gibi farklı farklı kooperatif projelerinde ise 131 kadın yer alıyor. 51 tarım kooperatifi, 2 konserve kooperatifi, 25 dükkân ve fırın kooperatifi olmak üzere 78 kooperatifte 631’i aşkın kadın yer alıyor. ANF’ye konuşan Kuzey ve Doğu Suriye Kongra Star Kadın Ekonomisi Sözcüsü Gûlê Murad, Rojava Devrimi kazanımlarından biri olan kadın ekonomisinin önemini anlattı.

Büyük emek sonucu

Devrim öncesi kadının ekonomi alanından uzaklaştırıldığını hatırlatan Gulê Murad, “Ekonomi sadece erkeğe ait bir alan olarak ele alınıyordu. Dolayısıyla kadınlar, ekonomi alanını kendilerine ait görmüyordu. Büyük mücadeleler sonucu kadınları ekonomi alanına çekebildik. Yeri geldi ev ev dolaştık, tek tek tartışmalar yürüttük ve bugünlere ulaştık. Kadınlar sadece evleri ile kendilerini sınırlamıştı, kendilerine belirlenen sınırlar dahilinde hareket ediyordu. Ekonomi alanı kadına ait bir alan fakat zamanla kadının en yabancı olduğu alan haline getirilmişti” dedi.

Kadın ekonomisi geliştirildi

Kadın ekonomisinin 2015’te resmi bir şekilde örgütlendiğini anımsatan Gulê Murad, şöyle devam etti: “Kadınlar artık projelerini üretiyor, kooperatifler kuruyor. Ekonomi alanında söz sahibi ve ekonomi alanında da öncülük yapıyor. Ekonomi kalkınmasıyla göç dalgasının önüne de geçebilmek hedeflerimiz arasındaydı ve bu hedefimizi gerçekleştirebildik. Kadının ekonomide yer alması, kadın ekonomisini geliştirmesi yeni yaşam alanlarına açılabilmesini teşvik etti. Kadınların kendi kendine yetebilme politikasını da esas aldık. Kadının, ekonomi alanına geçişiyle ekonomik özgürlüğünü de sağlamış olduk. Tarım kooperatifleriyle toprağa olan bağlılığını güçlendirdik. Tüm kadınlara ulaşarak, mükemmel bir ekonomi yarattığımızı söyleyemeyiz fakat büyük adımların atıldığı da görmezden gelinemez.”

Komünal ekonomi modeli

Kuzey ve Doğu Suriye’de yaşayan tüm kadınlara ulaşmak istediklerini, projelerini gerçekleştirmeleri için ellerinden geleni yaptıklarının kaydeden Gulê Murad, şunları söyledi: “Devrim öncesi de çalışan kadınlar vardı fakat devlet memurluğunu aşmazdı. Birkaç saat işini yapar tekrardan eve mahkûm olurdu. Ekonomik özgürlüğü yoktu, evinde söz sahibi değildi. Erkek egemen zihniyetin pençesindeydi. Yaşamın her alanında olduğu gibi ekonomi alanında da söz hakkına sahip olan kadın, ekonomik sahada öncülük etti, özgürce yaşama katıldı, topluma ekonomide model belirledi ve yaşama uyarlayarak komünal bir ekonomi inşa edebildi.”

 

 

Tarım kooperatifleri

Gulê Murad, kadın ekonomisine stratejik yaklaştıklarını kaydetti ve ekledi: “Kadın ekonomisi olarak tarım kooperatiflerine ağırlık veriyoruz fakat daha da stratejik yaklaşımın olması gerektiği kanaatine vardık. Daha gelişkin, kapsamlı ve kendi kendine yeterliliğe de önem verdiğimiz için güneş enerjisi sisteminin gerekliliğini fark ettik ve bu doğrultuda da örgütlenmemizi güçlendireceğiz. Ayrıca su kuyuları her şehirde açıldı, çünkü tarım kooperatiflerimiz geride kalırsa diğer projelerimizi de geliştirmekte zorluklar çekiyoruz. Tarımda geliştiğimiz sürece ekonominin temellerini sağlam atacağız.”

8 bin meyve ağacı

Kooperatiflerin geçen yıl güçlendirildiğini; Şedadê, Til Temir, Hesekê, Dirbêsiyê ve Cizîrê’de su kuyuları açıldığını söyleyen Gulê Murad, şunları paylaştı: “Yaklaşık 8 bin meyve ağacı dikildi. Var olan 25 fırın ve dükkanlar güçlendirildi. Ailelerin ekonomisine destek sunacak tarım kooperatifleri uygun yerlerde örgütlendirildi. Eğitim devresi açıldı.”

Savaş koşullarına göre

Türk devletinin bölgenin alt yapısının hedef alarak ekonomik çöküntüyü de amaçladığına işaret eden Gulê Murad, “Kadın ekonomisi olarak saldırılar şiddetlendikçe alternatif üretim oluşturuyoruz. Ekonomi modelimiz bir ilk değil fakat kadın ekonomisi örgütlenmesi açısından bir ilk. Kadın kazanımlarını korumak, savunmak ve ileri dönük adımlar atabilmek için kooperatiflerimizi savaş koşullarına göre uyarlamaya, geliştirmeye çaba harcıyoruz. Ekonomide kazanım, toplumun refah düzeyine arttıracak ve dışa bağımlılığı ortadan kaldıracak. Çok yönlü saldırılara rağmen ekonominin gelişmesi ve kadının öncülük ettiği ekonominin topluma fayda sağlaması için çalışmalarımızı devam ettireceğiz.” NÛJIYAN ADAR - ANF/QAMIŞLO