• Gültan Kışanak, arkadaşı Gurbetelli Ersöz’ü anlattı: “Savaşın tüm yıkıcılığına ve şiddetine karşı hakikatin amansız takipçisi olan Gurbetelli’nin ufku geniş, yorumu derin, pratiği güçlüydü.”

Özgür basın tarihine kadın bakış açısıyla öncülük eden Gurbetelli Ersöz, özgür basın ve kadın haberciliği mücadelesiyle tarihe damga vurdu. 8 Ekim 1997’de Güney Kürdistan’da şehit düşen Gurbetelli Ersöz’ü, birlikte çalıştığı Kürt siyasetçi Gültan Kışanak, Jinnews’ten Rozerin Gültekin’e anlattı. Gültan Kışanak, Ersöz’ün “özgür basının önemine yürekten inandığını” vurgularken, onun çok yönlü, disiplinli ve derinlikli kişiliğine dikkat çekti.

Özgür Gündem’deki yoldaşlık

Gültan Kışanak, Gurbetelli Ersöz ile tanışma sürecini şu sözlerle anlattı: "31 Mayıs 1992’de yayın hayatına başlayan Özgür Gündem gazetesi, karşılaştığı baskılar nedeniyle 15 Ocak 1993’te yayınına ara vermek zorunda kalmıştı. Yayın kadrosunu güçlendirerek yeniden okuyucuları ile buluşmak için toplantılar yapılıyor, birçok kişi ile görüşülüyordu. Gurbetelli Ersöz de Özgür Gündem’in yayın kadrosuna dahil edilmek istenen kişilerden biriydi. Gurbetelli ile bu hazırlık çalışmaları aşamasında tanıştım. İlk günden itibaren büyük bir heves ve heyecanla işlere sarıldı. Gerçeklerin açığa çıkartılmasının ne kadar önemli olduğunu biliyordu. ‘İnanmak, bir işte başarı için en temel şarttır’ derler ya; Gurbetelli de özgür basının önemine yürekten inanıyordu. Üç ay süren hazırlıktan sonra, 26 Nisan 1993’te gazete ‘Yeniden Merhaba’ manşetiyle yayın hayatına kaldığı yerden devam etti. 10 Aralık 1993’te, Dünya İnsan Hakları Günü'nde, gazetenin merkez binası ve büroları eş zamanlı olarak basılıp hepimiz gözaltına alınıncaya kadar Gurbetelli ile çok yakın çalıştık. On beş gün gözaltında kaldıktan sonra biz serbest bırakıldık; Gurbetelli ve idari sorumlu Ali Rıza Halis tutuklandılar.”

 

 

Çok yönlü ve derinlikli bir kişilik

Gurbetelli Ersöz’ün çok yönlülüğünü vurgulayan Gültan Kışanak, şöyle devam etti: “Disiplinli, titiz ve işin peşini bırakmayan bir kişiliği vardı. Günlük gazete çıkarmak, hele ki o yılların kısıtlı teknolojik imkânlarıyla, büyük bir çaba gerektiriyordu. Dijital yayıncılık olmadığı için haberleri zamanında baskıya yetiştirmek zorundaydık. Özgür basında çalışmak hem keyifli hem de büyük emek ve fedakârlık isteyen bir işti. Gurbetelli, haber toplantılarında herkesin gözünden kaçan öneriler sunar, çok yönlü ve derinlikli bakış açısıyla fark yaratırdı.”

Kadınları haberlerde özne kıldı

Gültan Kışanak, o dönemde ‘kadın haberciliği’ kavramının yaygın olmadığını belirterek, şunları söyledi: “Haberlerdeki cinsiyetçi dil ve yaklaşım, yalnızca feminist hareketlerde eleştiri konusuydu. Ancak bunu değiştirmeye yönelik bir çaba yoktu. Gazetelerde ‘üçüncü sayfa haberleri’ diye anılan cinayet, kavga, hırsızlık gibi adli vakalar ve magazin haberleri, kadınları özne değil nesne olarak yansıtırdı. Şiddet uygulayanların her zaman bir ‘gerekçesi’ olurdu. Özgür Gündem’de, Gurbetelli’nin yayın yönetmenliği döneminde ‘kadın haberleri’ yapmaya başladık. Kadınları politik bir özne olarak gören, görüşlerine yer veren ve cinsiyetçi dilden arınmış bir habercilik süreci başlatıldı. Aynı dönemde Kürt kadın hareketindeki gelişmeler de gazeteye yansıdı. Gözaltında taciz ve tecavüz iddiaları gibi daha önce gündeme gelmeyen konular artık kamuya mal edilmeye başlandı.”

Donanımıyla fark yarattı

Gurbetelli Ersöz’ün kadın gazetecilerin yetişmesine verdiği önemi vurgulayan Gültan Kışanak, şöyle devam etti: “Gurbetelli, kadın özgürlüğü ve eşitliği konusunda net bir duruşa sahipti. Yaşamında demokratik ilkelere bağlıydı. Kadın gazetecilerin yetişmesi, emeklerinin görünür olması ve gazete yönetimlerinde etkin rol alması için çaba gösterirdi. Gazetede çalışan kadınlarla tek tek ilgilenir, sorunlarını çözmek için hızlıca harekete geçerdi. Onun döneminde toplum ve çevre haberleri de önem kazandı. Savaş ve şiddetin yoğun olduğu yıllarda, gazeteciliğe böylesine geniş bir perspektiften bakmak kolay değildi. Ancak Gurbetelli, donanımı ve ısrarcılığıyla bu alanda fark yarattı. Savaşın tüm yıkıcılığına karşı hakikatin amansız takipçisiydi; ufku geniş, yorumu derin, pratiği güçlü bir arkadaştı.” AMED

 

* * *

İzinde kalem tutmaya devam edeceğiz

 

 

Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG) ve Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG), Gurbetelli Ersöz’ün yıl dönümüne ilişkin yaptıkları açıklamalarda, kadın gazeteciliği ve hakikat mücadelesindeki öncü rolünü andı. Gurbetelli Ersöz’ün kaleminin direniş ruhuyla birleştiği ve mirasının kadın haberciliğini bir özgürleşme pratiğine dönüştürdüğü vurgulandı.

MKG: Kadın gazeteciliği direniş alanına dönüştü

MKG, Gurbetelli Ersöz’ün yalnızca bir gazeteci değil, özgür basın tarihinin vicdanı ve direnişin kadın sesi olduğunu belirtti. Açıklamada, Gurbetelli Ersöz’ün gerçeği savunmayı temel etik saydığı, erkek egemen medya düzenine karşı kadınların, yoksulların ve ezilenlerin sesini yükselttiği ifade edildi. “Gurbetelli, kalemini özgürlük yolunu açmak için kullandı. Gazeteciliği, toplumun vicdanını diri tutmak ve yalanın iktidarına karşı hakikatin sözünü kurmaktı” denilen açıklamada, kadın gazeteciliğinin onunla bir direniş alanına dönüştüğü vurgulandı. MKG, Gurbeteli Ersöz’ün ardılları olarak, hakikat peşinde kalem tutmaya devam edeceklerini ifade etti.

DFG: Hakikat mücadelesine ışık tutuyor

DFG, Gurbetelli Ersöz’ün Türkiye ve Kürdistan’da ilk kadın genel yayın yönetmeni olarak tarihe geçtiğini ve eril medya düzenine karşı algıları yıktığını belirtti. Onun mirasının, kadınların haber müdürlüklerinden genel yayın yönetmenliğine kadar aktif rol aldığı bir farkındalık yarattığı ifade edildi. DFG, Kürt kadın gazetecilerin Gurbetelli Ersöz’ün yolunda kadın haber ajansları, servisleri ve TV’ler kurarak mirasını büyüttüğünü vurguladı. Bu yıl Gurbetelli Ersöz anısına düzenlenen ve sadece kadın gazetecilerin başvurabildiği ödül gecesinin, onun etkisini gösterdiği belirtildi. DFG, “Gurbetelli’nin hakikat ve özgürlük için atan yüreğini, özgür basın mücadelemize nakşediyoruz” dedi. AMED