Nurhak’a HES operasyonu

• Nurhak’ta Göksu Deresi üzerinde üçüncü HES yapımı için başvuruların yapıldığını belirten Nurhak ve Çevre Köyleri Doğal Hayatı Koruma ve Kültür Derneği Başkanı Ali Bidik, "Nurhak’ı maden ocakları ve HES’lere teslim etmeyeceğiz” dedi.  

EMRULLAH ACAR-MA/MARAŞ

 

Maraş’ın Nurhak ilçesi kırsal Umutlu Mahallesi sınırlarında bulunan Göksu Deresi, Hidroelektrik Santralleri (HES) projelerinin kıskacı altında. Dere üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından, Nur-en Enerji şirketi tarafından yapılacak ilk HES için 10 Mayıs 2018 tarihinde ÇED olumlu kararı verildi. Olumlu karardan sonra 21,181 MWm/20,541 MWe kurulu güce sahip santral faaliyete geçti. Bakanlık tarafından aynı dere üzerinden Zifana Enerji Üretim şirketi tarafından 6,892 MWm/6,550 MWe kurulu güce sahip HES yapımı için 10 Ekim 2021 tarihinde ÇED olumlu kararı verildi. Bu karar ile henüz kurulumu tamamlanmayan HES'in yanında, aynı dere üzerinde üçüncü HES için özel bir firma tarafından ÇED başvurusu yapıldığı, değerlendirme aşamasında olduğu öğrenildi. 

HES ile sınırlar değiştirildi 

Tek geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olan Nurhaklı yurttaşlar, HES ve bölgede doğaya zarar veren her türlü girişime karşı oldukları için, ilçenin sınırları değiştirilmişti. HES’in kurulmak istendiği Göksu Deresi'nin yer aldığı Nurhak ilçesi kırsal Umutlu Mahallesi’nde bulunan Ayranpınar Yaylası, 2019 yılında yapılan değişiklik ile Çağlayancerit ilçesine bağlanmıştı. CHP’li Nurhak Belediyesi, değişiklikten yaylada MHP’li Çağlayancerit Belediyesi’nin 29 Mayıs 2022 tarihinde festival yapmak istemesi ile haberdar oldu. 

Bölgeyi talan edecekler 

Göksu Deresi’nin HES, bölgenin topyekun maden ocağı kıskacında olduğunu söyleyen Nurhak ve Çevre Köyleri Doğal Hayatı Koruma ve Kültür Derneği Başkanı Ali Bidik, maden ocakları ve HES’lere karşı ortak mücadeleyi büyüteceklerini söyledi. Derneği doğayı talana karşı korumak için halk ile yapılan istişareler sonucu 2012 yılında kurduklarını söyleyen Bidik, “HES ve madenler ile daha aktif ve bilinçli mücadele etmek için dernek kurmak istedik. Bölgede yaşayan insanlar doğayı seven koruyan insanlar. Dernek üyeleri Nurhak, çevre köyler ve Avrupa'da yaşayan yurttaşlardan oluşuyor” dedi. 

 

 

Canlı popülasyonu yok oldu

Bölgede HES kurmak isteyen şirketlerin yurttaşlara “yalan” vaatlerde bulunduğunun altını çizen Bidik, “Bölgede ilk HES kurulduğunda bölgede yaşayan insanlara bu şirketler yalan vaatlerde bulundu. Biz bunların yalan olduğunu anlattık, ancak az kişi olduğumuz için birinci HES kuruldu. Göksu Çayı’nda birinci HES yapıldıktan sonra birçok canlı popülasyonu yok oldu. Göksu Çayı debisi normalde bir tane HES’i kaldırmaz. Neden hedef alınıyor denildiğinde, HES’ten ziyade farklı amaçlar olduğunu düşünüyoruz. Bunun bir nedeninin tarihçesi olduğunu düşünüyoruz. Göksu Çayı tarihten bu yana birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. İnsanlar orada hayvancılık yapıyor, ancak ikinci bir HES ile bu artık mümkün olmayacak” diye konuştu. 

Üçüncü HES için başvuru

Göksu Deresi üzerinde üçüncü bir HES için başvuru yapıldığı duyumunu aldıklarını dile getiren Bidik, HES için ilçe sınırlarının değiştirildiğini hatırlattı. Ayranpınar'ın uzun yıllardır Nurhak Umutlu Mahallesi’ne bağlı olduğunu belirten Bidik, “Ancak geçtiğimiz aylarda bir sınır değişikliği yapıldığı öğrenildi. Çağlayancerit ilçesine bağlandı. Sınır değişikliği yapılan yerde HES kurulmak isteniyor. Maden ocağı açılacağından halktan rıza istenir, böylece Nurhak yerine Çağlayancerit’ten rıza istenecek. Nurhak halkı madene karşı olduğu için böyle bir şeye başvuruldu diye düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.  

Tehdit edildik

Nurhak’ta yurttaşların temel geçim kaynaklarının hayvancılık ve tarım olduğunun altını çizen Bidik, sözlerini şöyle sürdürdü: “Daha önce binlerce hayvanın beslendiği ovalarda şu an yüzde 75’e varan bir azalma söz konusu. Nedeni ise madenler. Madden ocaklarının yarattığı hava ve çevre kirliliği nedeni ile hayvan beslemek zorlaşıyor. Nurhak’ta birkaç kişiye madenler peşkeş çekilirken geçimlerini hayvancılık ile yapan yurttaşlar göz ardı ediliyor.” HES ve madenlere karşı mücadele eden mahalle muhtarlarının tehdit edildiklerini söyleyen Bidik, “Bugüne kadar geri adım atmadılar. Onlar bize destek oluyor, bizde onlara destek olmaya devam edeceğiz” dedi. 

Nurhak’ı HES’lere teslim etmeyeceğiz

Nurhak kırsal Tatlar Mahallesi’nde altın aramak için sondaj çalışmalarının yapıldığını bölgede yaşayan yurttaşlardan öğrendiklerini belirten Bidik, şu an ilçe kırsalında 3 maden işletmesi ve 1 taşocağının aktif olduğunu sözlerine ekleyerek şunları söyledi: “Çalışmaların başladığı yönünde duyumlar var. Altın siyanür ile aranıyor. Siyanür toprağı öldürüyor. Doğaya karşı savaş kazanılsa yiyecek yemeğimiz içecek suyumuz kalmaz. Nerede olursak olalım doğanın talanına karşı duralım. Birlikte mücadele etmezsek doğamız yok olacak. Nurhak’ı maden ocakları ve HES’lere teslim etmeyeceğiz.”