Savaş bütçesi kabul edildi

• Kayıt dışı hariç yüzde 10'u savaşa gidecek olan 2024 yılı bütçesi, Meclis’te iktidar ortaklarının çoğunluğuyla kabul edildi. 

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzası ile “2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi” 17 Ekim’de Meclis Başkanlığına sunuldu. Giderin 11 trilyon 89 milyar lira olduğu bütçenin geliri ise 8 trilyon 437 milyar 100 milyon lira olarak hesaplandı. Buna göre bütçe açığı yaklaşık olarak 2 trilyon 6 milyar civarına yükseldi. Oran olarak ise 6,4 civarında açık verildi. Bütçe teklifinde, “Savunma ve Güvenlik” adı altında savaşa 1 trilyon 133 milyar 500 milyon lira harcama yapması öngörüldü. Eğitim için 1 trilyon 615 milyar lira, sağlık için 1 trilyon 650 milyon lira ve sosyal yardımlar için 497 milyar lira bütçe ayrıldı. Tarım sektörüne ise sadece 384 milyar lira ödenek planlandı. 2024 yılında personel giderleri için toplam 2 trilyon 865,9 milyar lira, mal ve hizmet alım giderleri içinse 669,8 milyar lira öngörüldü. Bütçe giderleri dağılımında 1 trilyon 254 milyar lira ise “faiz” kalemi için hesaplandı.
Plan ve Bütçe Komisyonu’na 26 Ekim’de inen dev bütçe, muhalefetin itirazlarına rağmen hiç değişmeden 24 Kasım’da kabul edildi. Verilen iki haftalık aranın ardından ise 11 Aralık’ta Meclis Genel Kurulu’nda görüşmeleri başlanan bütçe, önceki akşam itibarıyla son buldu. Elektronik oylamaya sunulan bütçeye ilişkin 566 milletvekili oy kullandı. Bütçeye 317 milletvekili evet, 249 hayır dedi.

Aynı zamanda seçim bütçesi
Bütçeyi değerlendiren Kamu Emekçileri Sendikalar Konfederasyonu (KESK) Eşbaşkanı Mehmet Bozgeyik, AKP döneminde hazırlanan tüm bütçe kanun tekliflerinin bir birine benzerliğine dikkat çekerek, hazırlık aşamasında işçilerin, emekçilerin ve Meclis’te grubu bulunan siyasi partilerin yer almadığını hatırlattı. Bu durumun “halkın bütçe yapma hakkının” ihlali anlamına geldiğini kaydeden Bozgeyik, böyle bütçelerin demokratik olmadığını ifade etti. Bu yıl ki bütçenin, “seçim bütçesi” niteliği de taşıdığını söyleyen Bozgeyik, “Bu bütçe, AKP iktidarının bekasına hizmet etmek içindir. Biz 2023 yılı bütçesinin de bir seçim bütçesi olduğunu ifade etmiştik. 14-28 Mayıs seçimlerinde de bunu gördük. İşçilerden, emekçilerden, halktan yana değil, sadece kendi iktidarlarının bekası için kullanan bir bütçe süreciyle karşı karşıya kaldık. 2024 bütçesi de önceki bütçeden farklı olmayan yeni bir seçim bütçesi olarak değerlendiriyoruz. Çünkü Mart'ta yerel yönetim seçimleri olacak ve doğal olarak bu bütçenin de ana karakterine baktığımızda sermayeden ve yandaşlardan yanadır. Halkı ve yoksulları görmeyen bir bütçedir. Aynı zamanda güvenlikçi, militarist, eril, toplumsal cinsiyete duyarlı olmayan bir faiz bütçesiyle karşı karşıyayız” şeklinde konuştu.
 
Eğitim ve sağlığa yok
Bozgeyik, “Halka kaynak aktarılsaydı bir nebze olsun krizden etkilenmeyecektik. Eğitim, sağlık ve ulaştırma bakanlıklarının bütçelerine ve kamusal hizmetlere yeterince pay ayrılmadığını görüyoruz. Mesela eğitime yeterince pay ayrılmadığı için öğrenciler barınma sorunu yaşıyorlar. Yoksul ailelerin çocukları cemaat ve tarikat yurtlarına mahkum ediliyor. Sağlıkta ve eğitimde özelleştirme politikaları nedeniyle çocuklarımızın kamusal, bilimsel, ana dilde eğitime kavuşmaları önünde birçok engel oluşuyor” dedi.
 
Kaynaklar savaşa
Savaşa ayrılan bütçeye de işaret eden Bozgeyik, bütçenin militarist niteliği ile Kürt sorununda çözümsüzlük politikası arasındaki ilişkiyi vurguladı. Bozgeyik, şöyle devam etti: “AKP’nin Kürt sorununda savaştan yana, militarist ve antidemokratik politikaları esas alıp çözümü ve müzakereyi esas almıyor olması nedeniyle bütçe kaynaklarımız büyük bir oranda askeri harcamalara ve silahlanmaya ayrılıyor. İçişleri Bakanlığının destek fonu aldığını ve biriktirilen kaynakların da bu savaş harcamalarına ayrıldığını görüyoruz. Türkiye neredeyse bütçesinin büyük bir bölümünü buralara aktarıyor ve bununla da yetinmeyerek, Ortadoğu'da, Kafkasya’da ve Asya’da bu emperyalist savaş politikalarına harcıyor ve buralarda yürütülen savaşın bir parçası olmak için de bütçeyi savaş politikalarını esas alarak hazırlıyor. Tüm bunlara karşı bizim savaş, barış, bütçe ve demokrasi ilişkisini birlikte kurmamız gerekiyor. Eğer bir ülkede barış yoksa sürekli bir savaş hali ve güvenlikçi politika sürdürülüyorsa doğal olarak bu halkın ve emekçilerin yoksullaşmasına neden oluyor. Çünkü emekçilere, halka, çiftçilere, öğrencilere ve kadınlara ayrılması gereken kaynakların büyük bir kısmı topa, mermiye, silaha, F-16’lara ve uluslararası sermaye ile yapılan askeri anlaşmalara aktarılıyor. Bu nedenle de barış politikasının da doğrudan bütçe ile bağının olduğunu ifade etmek gerekiyor.” 

İdeolojik hegemonya
AKP’nin bütçe kaynaklarıyla ideolojik hegemonya kurmaya çalıştığını belirten Bozgeyik, Milli Eğitim Bakanı’nın, tarikatları sivil toplum kuruluşu olduğunu belirtip, onlarla protokol yapmaya devam edecekleri itirafını hatırlattı. 2024 yılı bütçesinden Diyanet'e ayrılan kaynaklara değinen Bozgeyik, son üç dört yıldır neredeyse 390 milyar TL'ye yakın bir kaynağın ayrıldığının altını çizdi. 
Bozgeyik, iktidarın sokakta baskıyı sürdürdüğü ve Meclis’te çoğunluğu kendi yasa planlarına uygun olarak kullandığını belirterek, “Burada hem meslek örgütlerine hem de siyasi partilere önemli görev ve sorumluluklar düşüyor. Her ne kadar muhalefet Meclis’te çoğunluk olmasa da sokakta çoğunluk var. Birlikte ortak bir mücadelenin yürütülmesi, AKP iktidarının bütçe ve baskı politikalarına karşı ortak ses çıkarılması gerekiyor” diye konuştu. ANKARA