Sınırın biçimi, uçuşun anlamı

• “Ama her sınır, aynı zamanda bir biçimdir. Ve her biçimin içinde bir anlam saklıdır. Uçmak, sadece serbest olmak değil; sınırın ne olduğunu tanımak ve onu aşabilmektir.”

SİNAN HEZER

2024 yılının sonbaharında, içimde bir süredir yankılanan sorulara cevap ararken bu tabloyu yaptım. Adını "Kuş ve kilit" koydum. Ama içsel başlığım çok daha farklıydı: "Sınırın Biçimi, Uçuşun Anlamı."

Bu ifade, benim için yalnızca sanatsal bir düşünce değil, aynı zamanda felsefi bir yönelimi de temsil ediyor. Çünkü bir kuşu anlamlı kılan yalnızca uçabilmesi değil, o uçuşun nereye yöneldiğidir. Aynı şekilde bir kilidi anlamlı kılan yalnızca kapatması değil, içinde sakladığı potansiyeldir. Bu ikili zıtlık, sınır ile özgürlüğün, engel ile hareketin, bastırılmışlık ile üretkenliğin aynı düzlemde var olabileceğini gösterir.

Tablonun merkezine yerleştirdiğim kuş/kilit figürü tam olarak bu düşüncenin bir ifadesi. Form olarak bir kuşu andırıyor; kanatlarında hafif desenler, gövdesinde sert bir yüzey var. Ama dikkatli bakıldığında, bu kuş aynı zamanda paslı bir kilit. Göğsünde bir anahtar deliği yer alıyor — yani uçmaya hazır değil; bekliyor, içindeki anlamın çözülmesini.

Peki, neden bir kuş ağzında  kilit taşır?

Çünkü bazı uçuşlar engellenmiştir. Bazı özgürlükler yalnızca arzuyla değil, farkındalıkla mümkündür. Ve bazı sınırlar görünmezdir. Ben bu tabloyu yaparken, sadece bireysel sınırlardan değil, aynı zamanda toplumsal ve düşünsel sınırlarımızdan da söz etmek istedim. Kendi içimizdeki bariyerleri; korkularımızı, kabullenişlerimizi, sessizliklerimizi...

Sonbahar mevsimini özellikle seçtim çünkü bu mevsim, doğanın yavaşladığı, içe döndüğü bir zaman dilimidir. Kurumuş çalılıkların arasında bir kuşun anahtar taşıması, bana göre hem arayışın hem de direnişin sembolü. Doğa ölürken bile umut taşıyabilir. Bu tabloda kullandığım sıcak ama kasvetli tonlar -yanık turuncular, kahverengiler, sarıya çalan griler- özgürlüğün yalnızca neşeli değil, aynı zamanda sancılı bir süreç olduğunu vurgulamak için.

Eserin taşıdığı metafor yalnızca bir kişisel ifade değil; aynı zamanda kolektif bir çağrıdır. Çünkü inanıyorum ki sanat, bir toplumun vicdanıdır. Özgürlüğü, sosyalizmi, eşitliği anlatmanın belki de en etkili yolu sanattır. Manifestolar, bildirgeler ya da siyasi nutuklar geçici olabilir; ama bir resim, bir şiir ya da bir ezgi, halkların duygularına dokunur. Bu nedenle bu tabloyu yalnızca bir estetik arayış olarak değil, aynı zamanda bir toplumsal sorumluluk duygusuyla yaptım.

Bugün dünyada pek çok insanın kendi "uçuşu" kilitlenmiş durumda. Birçoğumuz, kilitli fikirlerde, sınırlı alanlarda yaşıyoruz. Ve bu sınırlar sadece dışsal değil; çoğu zaman içsel. Kimi zaman bir toplumun kültürü, kimi zaman bir bireyin geçmişi, kimi zamansa iktidarın gölgesi bu sınırları belirliyor.

Ama her sınır, aynı zamanda bir biçimdir. Ve her biçimin içinde bir anlam saklıdır. Uçmak, sadece serbest olmak değil; sınırın ne olduğunu tanımak ve onu aşabilmektir. İşte "Sınırın Biçimi, Uçuşun Anlamı" bu noktada devreye giriyor. Benim çalışmam , izleyiciye bu soruyu sordurmak için var: 

Senin sınırların neye benziyor? Ve sen nasıl uçuyorsun?

Eserin alt kısmında yere doğru inen çizgiler, toprağa bağlılığı ve yön arayışını temsil ediyor. O çizgiler içinde saklı olan sorular var: Yeni bir toplum hayalini nasıl kurarız? Demokrasi ,sosyalizm sadece fikirle mi, yoksa duygu ile mi inşa edilir? Bu soruların cevabını sanatla vermek istedim. Çünkü sanat, yalnızca göstermek değil, hissettirmektir. Ve bir toplumun duygusu değişirse, fikri de değişir.

"Kuş ve Kilit", hem bir içsel serüvenin hem de kolektif bir hayalin resmidir. Özgürlüğün sadece istenen değil, aynı zamanda hak edilen ve üretilen bir şey olduğunu anlatmaya çalıştım. Belki birileri için bu sadece bir tablo; ama bir başkası için uçuşa hazır bekleyen kilitli bir kuş olabilir.

Ve kim bilir, belki de o kuş, bu yazıyı okuyan birinin içinde kanat çırpmaya çoktan başlamıştır...