• Tutsak kadınların kaleme aldığı kitapta kadınların direnişi hikayelerde hayat buluyor.

Cezaevinde bulunan 10 kadın tutsağın yazdığı 11 hikaye, “Çîrokên Jinên di Zindanan de” kitabında bir araya geldi. Aram Yayınları’ndan çıkan 112 sayfalık Kürtçe kitap, Roza Metîna ve Enîse Şîrîn tarafından hazırlandı. Kürt PEN Kadınlar Komitesi, MED-DER, Kürt Edebiyatçılar Derneği, Amed Kürt Enstitüsü ve Amed Tutuklu Aileleri Federasyonu’nun ortak çalışmasıyla yayımlanan eserde, kadınların el yazıları ve özgeçmişleri de yer alıyor. Kitabın editörlerinden Roza Metîna, kitaptaki her bir hikayenin bir direniş hikayesi olduğuna dikkat çekerek, sahiplenme çağrısında bulundu. 

Kadınların cezaevlerinde kötü şartlar altında edebiyat yaptığına dikkat çeken Roza Metîna, “O açıdan emekleri çok kıymetli ve bizim de sahip çıkmamız gerekiyor. Bu, vicdani ve toplumsal bir görev. Hikayelerini yazıp gönderen kadınların el yazılarının da kitapta yer almasını istedik. Bunun manevi bir anlamı var. Bu emeğe sahip çıkmak vicdani bir görev. Kadınların direnişi bu öykülerde hayat buluyor” dedi. 

Kitap, Kürdistan kentlerinde imza günleriyle tanıtılacak ve cezaevlerine gönderilecek. Metîna, Kürt halkına çağrıda bulunarak, “Bu eserlere sahip çıkalım. Bu, kadınlar için moral, yeni eserler için teşvik olacak” diye konuştu. AMED

 

* * *

Baskılara inat direnişin kalemleri

Kürt kadınlarının cezaevlerinde yaşadıklarını kaleme aldıkları kitaplara birçok örnek olduğu kadar cezaevlerinden yazılan edebi, sosyolojik, felsefik, siyasal kitaplara da birçok örnek bulunmakta. Bu eserler genellikle zor koşullarda, büyük bir direnç ve yaratıcılıkla ortaya çıktı ve Kürt edebiyatına, kadın mücadelesine dair önemli katkılar sundu.Cezaevlerinde yazılan bu eserler, genellikle Kürtçe kaleme alınmakta ve Kürt halkının tarihine, kültürüne ve mücadelesine dair önemli bir arşiv oluşturmakta. Bazı eserler bireysel olarak değil, toplu derlemeler halinde yayımlandı. Kadınların yazdığı bu eserlere birçok örnek verilebilir. Bazıları şöyle: 

 

 

Hep kavgaydı yaşamım

Sakine Cansız, Kürt Kadın Hareketi'nin öncülerinden biri olarak, 1980’lerde Diyarbakır Cezaevi’nde geçirdiği süre boyunca deneyimlerini kaleme aldı. “Hep kavgaydı yaşamım” kitabının birinci cildi, Cansız’ın çocukluk yıllarından ilk cezaevine giriş yıllarına kadar yaşadıklarını anlatıyor. 

 

 

Kürt siyasetinin mor rengi

Gültan Kışanak tarafından kaleme alınan kitap, cezaevinde tutuklu bulunan siyasetçi kadınların deneyimlerini aktarıyor. Siyasete atılmadan önce uzun yıllar gazetecilik yapan Kışanak, bu kitabı hapishanelerde bulunan Kürt kadın siyasetçilere mektuplar aracılığıyla yaptığı röportajlardan hazırladı. Mektupla gönderdiği sorulara gelen cevapları, aslına sadık kalarak anlatıya çevirdi.

Arzu Torun - Muhabet Kurt: İçimizdeki bahar

Kitap hem anı anlatı, hem de roman tadında tutsak kadınların işkencede, hapishane katliamlarında ve hapishanede yaşadıklarını anlatıyor.

Rojbin Perişan: Cezaevi koşularında birçok hikayeye hayat veren yazarın, “Kırık taşlar, Bakır sesli kadınlar, Toprağın şarkısı, Saçlar ve gölgeler” gibi eserleri bulunuyor. 

Tencerinin Dibi

Cezaevinde tanıştığı Dilber ananın öyküsünü kaleme alan Gülazer Akın’ın “Cinsiyetçiliğin yaratımı ve Elimdeki yirmi günlüğüm” gibi eserleri de bulunuyor.

 

 

5 Noluda Kadın Olmak

Rahime Karakaş’ın kaleme aldığı kitap, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra Diyarbakır 5 Nolu Cezaevi’nde kadın tutsakların yaşadıklarını konu ediniyor. Yazar, cezaevindeki ağır işkence, baskı ve insanlık dışı koşulları bir kadın bakış açısıyla anlatıyor.