• Almanya’nın başkenti Berlin’de 28 yıl önce kurulan ve açtığı Kürtçe-Almanca kreşler ile örnek olan Almanya Kürdistanlı Veliler Birliği (Yekmal), ülkenin Essen, Mainz, Bielefeld ve Herford kentlerinde yeni merkezler açtı. Hedef, bu sayıyı daha da arttırmak ve kreşle kalmayıp iki dilli ilkokul da açmak. 

FEHMİ KATAR

BERLİN

 

Almanya Kürdistanlı Veliler Birliği (Yekmal), 1993 yılında Berlin’de aileler, öğretmenler ve eğitimciler tarafından, özellikle göçmen ve mülteci aileler ile Kürt aileleri arasında katılımı ve eğitimi güçlendirmek amacıyla bir sosyal dernek olarak kuruldu. Dernek, 28 yıllık deneyimlerini Almanya geneline yaymanın ilk adımı olarak Essen, Mainz, Bielefeld ve Herford şubelerini açtı. Yekmal’ın çalışmaları ve yeni şubelerini genel müdürü Günay Darıcı ile görüştük.

 

28 yıllık bir deneyim

Yekmal olarak 28 yıldır Berlin merkezli bir çalışma yürüttüklerini ve bunun bir sisteme oturduğunu söyleyen Darıcı, kurum olarak kendilerini sürekli geliştirdiklerini ve özellikle son 15 yıldır büyük bir gelişim sağladıklarını ifade etti. Aileler ve dil alanındaki çalışmalarını güncellediklerini dile getiren Darıcı, “İstihdam alanı olarak birçok insan ile çalıştık. Her yeni gelen kişi, Yekmal kurumuna bir şeyler kattı. Başarılar çoğaldıkça ekonomik olarak da güçlendik. Yani Yekmal artık belli bir olgunluğa ulaştı“ dedi. Darıcı, bu konuda bilgi ve deneyimlerini aktarmaya hazır olduklarını da söyledi.

 

Çok dilli 

Esas aldıkları noktanın çok dilli çalışma olduğunu belirten Darıcı, Yekmal’ın çalışmaları arasında “Kürtçe-Almanca dilleri, aileler ile diyalog, farklı yasal ve sosyal konular ile ilgili başta Kürtçe olmak üzere farklı dillerde  danışmanlık, Kürtleri ve Kürt dilini merkezine alan akademik calişmalar, iki dilli kreşler, çocuk eğitim alanında ailelerle ortak çalişma, Kürt dilini, edebiyatını ve kültürünü temsil etme ve yaşatma”nın yer aldığını belirtti.

 

Kreş ile ilgi çektik

“Özellikle birinci kreşi açtıktan sonra bu başarımız Kürt ailelerinin dikkat ve ilgisini çekti” diyen Darıcı, Yekmal bünyesinde 70’e yakın çalışanın olduğu bilgisini verdi ve devam etti: “Uzun dönemdir kreşlerde ve kurumlarda çalışanlar olarak kendimize ait bir kurum tecrübemiz ve yeteneğimiz oluştu. Bir yuva, okul, kurum açmak, uzun bir hazırlık süresi, sistemli ve uzun soluklu bir  çalışmayı gerektiriyor. Bu projeler, detaylı ve çok zor. Fakat sonuçta bizler başka kurumlarda, alanlarda eğitimciydik, pedagogtuk, sosyal hizmet uzmanı olarak kurumsal çalışandık ve buradan gelen deneyimlerimiz de böyle bir çalışmanın önünü açtı.”

 

İki dillilik mümkün!

İkinci ve çok ilgi çeken bir diğer başarılarının iki dilli çalışma olan Kürtçe-Almanca’yı resmi alana taşımaları olduğunu ifade eden Darıcı, “Bunu çocuk kitaplarından eğitim materyallerine, edebiyat etkinliklerinden Kürt kültür haftalarına, bilimsel araştırma kitaplarına kadar birçok çalışma ile mümkün kıldık. Sonuçta iki dilli calışmanın mümkün olduğunu kendi pratiğimiz ile gösterdik” diye belirtti.

 

Almanya merkezli çalışma

Berlin merkezli çalışmaların yanında Almanya genelinde bir açılım yapmak için hedef belirlediklerini de sözlerine ekleyen Darıcı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Temel hedefimiz diğer kentlerde de iki dilli bir kreş açmak oldu. Bu konuda eyaletler ne düşünüyor? Yereldeki kitleler ve aileler ne düşünüyor? Bunun için Almanya genelinde iki dilli (Kürtçe ve Almanca) hazırlanan ve sunulan bir anket çalışması yaptık. Bu çalışmaları başlatmak ve bu alanı düzenli organize ve koordine edebilmek için kurumumuzda ‘Yekmal Aktiv’ isimli yeni bir bölüm açtık ve bu bölümden sorumlu bir takım kurduk.”

 

İlgi yoğunluğuna göre

Yaklaşık dört ay boyunca 20 sorudan oluşan anketi çeşitli sosyal medya kanallarından ailelere ve ilgililere ulaştırdıklarını ifade eden Darıcı, bu anketi Almanya genelinde olabildiğince fazla insana ulaştırmak ve mümkün olduğu kadar farklı yerelleri katmak için için bir Almanya ağı kurduklarını söyledi. Darıcı, “sanal toplantı” şeklinde başlattıkları Yekmal’in Almanya ağı ile akademisyenlere, öğretmenlere, kurum çalışanlarına, dil bilimcilere, sosyal alanda görev yapanlara ve Kürtçe diline ilgili olan insanlara kadar birçok kentte farklı meslek grubundan kişiye ulaştıklarını söyledi. “Neyi hedefliyoruz, neye ihtiyaç var, ne tür çalışmalar yapabiliriz” gibi sorulara cevap bulmak istediklerini ve bu doğrultuda bir yol haritası çizmek istediklerini ifade eden Darıcı, ekledi: “Bu toplantılar 6 ay boyunca sürdü ve her toplantıya 40’a yakın insan katıldı. Sonra şubeler açma düşüncesi üzerinden kentlerde bulunan ve Yekmal Almanya ağımızda yer alan insanlarımız ile ayrı ayrı görüşmeler başlatıldı. Bu anketin sonuçları da bize Almanya’nın diğer şehirlerinde nerede, nasıl bir çalışma yapabileceğimiz ile ilgili veriler sağladı. Mesela hangi kentte daha çok ilgi ve ankete katılım var ise o kentte şube açmayı düşünmek gibi bir kriterimiz oldu.”

 

4 yeni Yekmal

Çalışma arkadaşlarının bilgilerini ve birikimlerini başkalarına aktaracak kadar geliştiğini ve deneyimlerinin çoğaldığını dile getiren Darıcı, bu deneyimlerini başka kentlere yayacaklarını söyledi. Uzun zamandır böyle bir adım atmak istediklerini sözlerine ekleyen Darıcı, konuşmasını şu ifadelerle sürdürdü: “Bu yılın başlangıcından itibaren Yekmal olarak Essen, Mainz, Bielefeld ve Herford şubelerimizi açtık. Bu şubelerimize Berlin’de edindiğimiz tecrübeleri aktarmak istiyoruz. Essen ve Mainz kentlerinde şu an birer resmi ofisimiz var ve her iki ofis faaliyete geçti. Diğer iki şubemize de ofisler arıyoruz. Bu ofislerin yanında her eyalette iki dilli (Kürtçe-Almanca) kreş açmak gibi bir hedefimiz var. Bunu yapma şansımız var ve gereken potansiyel de var. Yekmal olarak 2014 yılından beri bu deneyimimiz de var. Belki biraz geç bir açılım oldu, bunun farkındayız fakat ana merkezin güçlü olması, yeni açılacak alanları güçlendirecek ve ekip olarak artık güçlü bir ekibiz. Bundan cesaret alarak şubelerimizi açtık.”

 

İki dilli ilkokul hedefi

Günay Darıcı: “İki dilli (Kürtçe ve Almanca) bir ilkokul açma hedefimiz var. Bu proje için şu an yoğun bir çalışma yürütülüyor. Böylesi bir projenin altını, içini doldurmak çok zaman alıyor. Bunun için çok düzenli toplantılar yapıyoruz, insanlar ile görüşüyoruz. Pedagojik alt yapısını oluşturuyoruz. Dille ilgili bilimsel yapısını oluşturuyoruz, dil bilimcileri çağırıyoruz. Okula uygun bir yer bulmaya çalışıyoruz; Alman partileri, devlet daireleri, belediye başkanları ve belediye başkan yardımcıları ile tek tek, ayrı ayrı görüşüyoruz.”

 

Kürtçeyi savunmak, siyasi bir duruş

Diasporada yaşayan Kürtlerin siyasi nedenlerden dolayı Almanya’ya geldiğini ifade eden Yekmal Genel Müdürü Darıcı, devam etti: “Çok azı işçi veya öğrenci olarak gelmiş. Dolayısıyla buraya gelen siyasi göçmen kitlesi, fokusunu da bu yöne doğru tutmak zorunda oldu. Ülkemizde bir savaş var ve insanın yüreği, düşünceleri bu sorun ile yoğunlaşıp kendi gündemini belirliyor. Tabii bununla birlikte pedagojik yönü gelişkin olan herkes, bireysel karar ile böyle eğitim ve bilim alanına yoğunlaşma girişiminde bulunmadı. Geçmişte bir takım denemeler olmuş; Kürtler kendi dilleri ile ilgili taleplerde bulunmuş ama ‘Talebimin altını nasıl doldurabilirim’ düşüncesi eksik kalmış. Bundan dolayı da pratikte birçok tıkanma yaşanmış. Alman devletinin sorumlu makamları ile görüşmeler de yapılmış ve bazı haklar elde edilmiş; fakat yoğunlaşma gerektiren bu alanda fazla emek ve sabır gösterilmemiş.”

 

Kürdistanlı ailelerin kurumu

Hedef kitlelerinin Kürdistanlı aileler olduğunu da sözlerine ekleyen Darıcı, “Hizmet ettiğimiz kitle Kürdistanlılar, yani büyük oranda Kürt aileleridir ve konuştukları dil de Kürtçedir” dedi ve ekledi: “Kürt aileler ile Kürtçenin Soranî, Kurmancî ve Kirmanckî lehçeleri ve Almanca olmak üzere iki dilli çalışıyoruz. Bunun da tabii sıkıntıları var. Örneğin Kuzey Kürdistan’dan gelen bazı aileler, Türkçeye daha hakim ve hemen o dile kaymaya çalışıyor. Biz, bir siyasi duruşu olan bir kurumuz. Yekmal bir Kürt kurumu ve Kürdistanlı ailelerin kurumu. Kürt dilini savunmak, geliştirmek ve yaşatmak da siyasi bir duruş. Dolayısıyla buna dikkat ediyoruz fakat Yekmal, parti siyasetleri üzerinden de çalışmıyor.”

 

Bize ‘Burada kreş açma imkanı var’ denilirse… 

Yekmal Almanya ağının çalışmaları ve buluşmalarının devam ettiğine işaret eden Darıcı, ilgililerin “www.yekmal.com” internet sitesinden ayrıntılı bilgi alabileceğini ve iletişime geçebileceğini söyledi. Tanışıp fikir alışverişinde bulunmak, deneyimlerinden faydalanmak isteyenlere her zaman açık olduklarını belirten Darıcı, ekledi: “Örneğin bir insanımız bizimle iletişim kurup, ‘Kaldığım kentte kreş açma imkanı olan bir yer var’ derse, biz de bunu inceler ve imkanlar doğrultusunda hayata geçirebiliriz. Bu konuda ilgisi olanlar bizimle iletişime geçerse seviniriz.”