Afganistan: yakın tarih ve gerçeklik

• Afganistan’da, ”Etnik, tarihsel, dini ve kültürel açılardan düşünüldüğünde, doğru ve gerçekçi olan çözüm Demokratik esaslara uygun Özerk Demokratik ulus perspektifi olmaktadır.

İrfan Sabri AHMED

Denize kıyısı olmayan, Orta Asyanın güneyinde yer alan, karasal iklimin egemen olduğu, sert iklim koşullarının yaşandığı Afganistan’da, işgalci, sömürgeci politikaların boşa çıktığı, yenilgiyle sonuçlandığı bir gerçeklik ortaya çıkmıştır.

19.yüzyılda, İngiliz sömürgeciliğinin ömrü kısa geçti, İngilizler başarısız oldu ve rejim bir monarşiye teslim edildi.
50 yıllık monarşi ve totaliter yönetim sürecinden sonra, Reel Sosyalizmin etkisiyle 1978 de Afganistan ‘Sosyalist’ Cumhuriyetine geçildi.

Sovyetler Birliği, 300 bin askeri güçle Afganistanı işgal ettiği halde 1989-90 yıllarında Reel Sosyalizmin çözülmesiyle Sovyet Rusyası başarısız oldu ve soğuk savaş koşullarında Afganistanı terk etmek zorunda kaldı.

‘Sosyalist’ Afganistan çözüldü ve 1996 sonrası Köktenci ‘İslam Emirliği’ biçiminde Taliban, Afganistan’ı 2001 yılına kadar yönetti.

El Kaide örgütünün 11 Eylül 2001 de ABD’ye, Dünya Ticaret Merkezi, Pentagon ve İkiz Kulelere yaptığı saldırılarını gerekçe göstererek, dönemin ABD başkanı George W. Buch, dünya kamuoyuna açıklama yaparak ‘Şer İttifakı’-Afganistan, Irak, İran”ı hedef gösterip, adına da ‘Uluslararası Terörizm’ diyerek, herkesi buna karşı mücadeleye çağırdı ve hegemonyasını yaymak için savaşı başlattı.

Esasta  9 Eylül 2001’de bu saldırının başlatılması planlanmış, 11 Eylülde El Kaide harekete geçirilerek saldırı zeminini ve uluslararası meşrutiyet ve desteği sağlamak için planlamalarını 7 Ekim 2001 kadar sürdürmüş ve tarihin bir çok döneminde kendisine düşman bildiği güç ve devletlerle geniş ittifaklar kurarak Afganistan’a, İşgal saldırılarını başlatmıştır.

Rusya, cephesinden destek alarak Özbekistan,Türkmenistan ve Tacikistanda askeri üsler kurmuştur.

‘Kuzey İttifakı’ olarak yağmalama ve talancılıkla ün yapan ve tarihe ”Halı Hırsızları” olarak geçen Özbek Reşit Dostum ve Ahmet Şah Mesut, yine İran ile Taliban karşıtlığı ve Şii Müslümanlar kartını kullanarak ittifak yapıldı. Çin dahi bu işgal ittifakında yer aldı.

ABD, teknik donanımı yüksek ve gelişmiş teknolojilerle, kara gücü modernleşmiş etkin yapısıyla saldırı ve işgal hareketini başlatmış, Afganistanı işgal etmişti.

20 yıl sonra, Temmuz 2021 de yapılan NATO zirvesi sonrası ABD yönetimi, savaştığı Taliban ile anlaşarak tümden Afganistan’dan çekileceğini kamuoyuna açıklamış,  ABD ve ittifak yaptığı güçler 20 yıl sonra başarısız olup yenilerek  çıkmıştır.

15 Ağustos 2021 de Taliban zaferini ilan etti. 15-25 Ağustos arası 10 günlük zaman diliminde Taliban, Pençşir eyaleti dışında tüm Afganistan’da hakimiyetini kurduğunu bildirdi. 19 Ağustos günü Taliban sözcüsü, İslam Emirliği Beyannamesini kamuoyuna deklere etti.

Afganistan yakın tarihinde anlaşıldı ki, ne Uzun bacaklı İngiliz sömürgeciliği, ne Kapitalizmin sol mezhebi Reel Sosyalizm, ne de Kapitalist Modernitenin başat gücü ABD ve Koalisyon güçlerinin hegemonyası Afganistan halklarına adalet, eşitlik, özgürlük ve insan hakları getirmedi. Aksine tüm işgalciler, sömürgeciler, hegemonistler ve emperyalistler kaos, kriz, katliam ve soykırım-kültür kırıma yol açtılar, milliyetçilik, dincilik ve mezhepçiliği derinleştirdiler.

“Terörizm” siyasetinin çöküşü 

Bunun anlamı şudur: Milliyetçilik, Dincilik, Mezhepçilik siyaseti çökmüştür, dolayısıyla ABD, İngiltere, Rusya ve diğer hegemonistlerin Orta Asya ve Ortadoğuyu işgal politikaları çökmüştür.

Meşhur ABD’li Ulusal Güvenlik Danışmanı Brezenski’nin Satranç  Tahtası adlı kitabındaki argümanları önce Irak, şimdi de Afganistan şahsında anlamsız hale gelmiştir.

ABD’li yetkililerin, ’Dokusuna uygun proje geliştiremedik’ itirafı yenilginin beyanıdır. Afganistan’da, ne işgalcilerin ne de İslam Emirliğinin halkları yönetme durumu olamaz.

Nüfusun çoğunluğu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbeklerden oluşuyor. Az sayıda Aymak, Türkmen ve Beluç da vardır. %99 u din olarak Müslüman, bunların %80 sünni,%20’de şii müslüman olan bir Ülkedir.

Çözüm demokratik ulus birliğidir

Afganistan’da, ”Etnik, tarihsel, dini ve kültürel açılardan düşünüldüğünde, doğru ve gerçekçi olan çözümün Demokratik esaslara uygun Özerk Demokratik ulus perspektifi olmaktadır.

Hegemonist ve işgalci güçlerin  politikalarına, köktenci radikal yönetim gruplarına alternatif olabilecek, Afganistan halklarının Demokrasi Kültürü ile  yoğrulması ve demokratik ulusların, demokratik Cumhuriyet ile yönetilmesi dolayısıyla Afgan Halklarının kendi kendilerini yönetmesi olmaktadır.

Devrimci, yurtsever ve özgürlükçülerin görevi bu projenin hem fikri, hem eylemsel ve programsal  hem de mücadele perspektifi olarak harekete geçmeleri ve Afgan Halklarına göç yolu değil, kendi Anavatanlarında üretim, çalışma ve direnme yolunu göstermekten geçer.