Felcin komplikasyonları, tedavisi ve önlenmesi

• Vücudun bir bölgesinde felç gelişebilir. İnmenin etkilediği vücut kısımlarında uyuşma veya ağrı yaşanabilir. Belirli kasların kontrolünü kaybetme, yani kas hareketi kayıbı tehlikesi de mevcuttur. Felç boğaz ve ağız bölgesindeki kasları da etkileyebilir.

Birkaç hafta önce tıp dilinde inme olarak adlandırılan felç konusunu işledim ve inmenin komplikasyonlarını ve tedavisini bir sonraki yazıda paylaşacağımı söyledim. Ancak güncelliği itibariyle Covid aşılanmasındaki son durumu ve Omicron varyantını işledim.

Vücudun bir bölgesinde felç gelişebilir. İnmenin etkilediği vücut kısımlarında uyuşma veya ağrı yaşanabilir. Belirli kasların kontrolünü kaybetme, yani kas hareketi kayıbı tehlikesi de mevcuttur. Felç boğaz ve ağız bölgesindeki kasları da etkileyebilir. Böylelikle yutmada, yemede ve net, yani anlaşılır şekilde konuşmada sorun çıkabilir. Dille ilgili konularda da (yazma, okuma vb) zorluklar çıkabilir. İnme geçiren insanların büyük kısmı hafıza kaybı yaşayabilir. Kavramları anlamakta, fikir üretmekte ve düşünmekte zorlama da sık görülmektedir. Duyguların kontrol edilememesi sorunu da yaşanabilir. Bu depresyona kadar götürebilir. 

İnmeyi önlemek için stratejiler mevcuttur. Bunlar riski sıfırlamasa da ciddi anlamda azaltmaktadır. Hipertansiyonu, yani yüksek tansiyonu önlemek/kontrol altında tutmak en önemlisidir. Kandaki yağ oranının (kolesterolun) düşük tutulması da önleyicidir. Bunun için perhiz yeterli değilse kolesterol düşürücü ilaç kullanılmalıdır. Şeker hastalığı varsa kontrol altında tutulması önemlidir. Aşırı kilodan kalp hastalıkları, tansiyon yüksekliği ve şeker hastalığı gibi inmenin diğer risk faktörlerini de tetiklediği için kaçınılmalıdır. Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizler (hareket) de önemlidir. Sigaradan/tütün ürünlerinden uzak durulması gerekir. Alkol kullanımından da vazgeçilmeli, en azından en asgari düzeye indirilmeli.

İnmenin tedavisi inmenin türüne göre değişir. İskemik inmede beyne kan akışı hızlı şekilde tekrar sağlanmalıdır. Bu, ölümün önüne geçme ve komplikasyonları azaltmak için elzemdir. Belirtilerin başlamasından 5 saat sonrasına kadar oluşan pıhtıyı parçalamak için verilecek ilaç tedavisine başlanmalıdır. Doğrudan tıkalı kan damarı içinde tedavi yoluna da başvurulur. Bu yöntem ne kadar erken yapılırsa o kadar etkili olur. Damara bir stentin yerleştirilmesi de tedavi yöntemidir. Kanama alanının geniş olması durumunda kanı almak ve beyindeki basıncı azaltmak için ameliyat da gerekli olabilir.