Ukrayna'daki savaş yıllarca sürecek

• Bu savaşın 5 ya da 10 yıl daha sürmesi de muhtemel. Ne de olsa, savaşı Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki çatışmalardan başlatırsanız, neredeyse tam dokuz yıllık olduğunu görürsünüz. Ateşkes ihtimali bile zayıf. Bu, daha önce görmediğimiz türden çözülmemiş bir küresel çatışmaya, Avrasya'da kanayan açık bir yaraya dönüşebilir.

ANDREW MARR / Çeviri: Serap Güneş

Rusya ile uzun vadeli bir savaş, bildiğimiz anlamda küreselleşmenin ve dolayısıyla ucuz gıda ve ucuz tüketim ürünleri ekonomisinin kesin sonu anlamına geliyor. Dünya tedarik hatlarının 2020'de bizi şok eden kırılganlığı normal hale gelir. Batı Cephesinde Sessizlik, üzücü ve grafik, elbette bir savaş -korku filmi; ama aynı zamanda savaşların nasıl sona erdiğine dair bir film- ihanet hakkında hırlayan taş kafalı yaşlı adamlar, ezilen ve sakatlanan gençler. Ve "Büyük Savaş"ın acımasız sonunu neyin takip ettiğini biliyoruz: kimsenin söylemesine gerek yok.

Günümüzün savaşı, Ukrayna'da, medyayı Passchendaele dehşetiyle dolduruyor. Nasıl sona erecek? Bu konuda çok az ciddi tartışma var. Tony Blair'in özel kalem müdürlüğünü yapmış ve Kuzey İrlanda barış anlaşmasını müzakere etmiş olan Jonathan Powell, savaşın konvansiyonel bir zaferle sonuçlanmayacağı gibi temel ama bariz bir noktaya dikkat çekiyor. Kimse Moskova'ya yürümeyecek - Rusya ezilmeyecek, işgal edilmeyecek, dikte edilmeyecek. Ancak duyduğumuz tek şey "Rusya yenilmeli" şeklindeki anlamsız kıkırdamalar.

Savaş nasıl sona erecek?

Evet, hepimiz Ukrayna güçlerinin Batılı tanklarla bu yıl içinde bir noktada Rusya'yı sınırlarına geri püskürtebileceğini umuyoruz. Belki de. Belki de değil. Ama buna Kırım da dahil mi? Eğer öyleyse, o zaman ne olacak? Öfkeli, aşağılanmış, nükleer silahlara sahip Kremlin, Rus faşizminin dalgaları etrafını sarmışken, silik bir gülümsemeyle omuz silkerek tazminat ve savaş suçlarını tartışmaya mı oturacak? Yoksa bu, çok daha uzun ve genel bir Rus savaşında kısa bir duraklama mı? Ukrayna'nın pozisyonu, New Statesman'da Bruno Maçães'in Kiev'in ulusal güvenlik danışmanı Oleksiy Danilov ile yaptığı röportajda olduğu kadar net bir şekilde ortaya konamaz. Savaşın sona ermesiyle ilgili iki şey söyledi: Birincisi, Washington'un Ukrayna'nın fiilen bölünmesi konusunda gizli görüşmeler yaptığına inandığını ima etti. Danilov'un bölünme korkusu doğrulanırsa, Volodymyr Zelensky hükümetinin düşeceğini ve Ukrayna siyasetinin parçalanacağını varsaymalıyız. Bu bir Rus zaferi olacaktır. Danilov'un ikinci düşüncesi ise Rusya Federasyonu'nun bir "sömürge ülkesi" olduğu ve reforme edilmeden önce parçalanması gerektiğiydi. Bu çok daha büyük, çok daha tehlikeli bir savaş anlamına geliyor.

Ukrayna'nın NATO ile bağı

Başkan Joe Biden'ın önünde yapması gereken son derece zor bir dizi seçim var. Ukraynalı müttefikini kazara yok etmeden Vladimir Putin ile nasıl anlamlı müzakerelere girebilir? Batı'da geri kalan bizler ise herhangi bir barış görüşmesinde sorulmayacak ya da istenmeyecek olan seyirciler, tank tedarik eden amigolar ve nihai yeniden yapılanma bağışçıları olarak statümüzü kabul etsek iyi olur. Merak ediyor olabilirsiniz, neden hangi bakanın istifaya zorlanacağı ya da ekonominin geleceği yerine bu konuda yazıyorum? Çünkü tüm bakış açımız, bu yıl ya da gelecek yıl Ukrayna savaşının sona ereceği ve normalliğin yeniden başlayacağı (çoğunlukla dile getirilmeyen) varsayımına dayanıyor. Peki ya bu yanlışsa? Muhtemelen öyle olacak. Ne Moskova ne de Kiev barışa hazır olmanın yakınından bile geçmiyor. Her iki taraf da kendilerini uzun bir savaşa hazırlıyor Rusya seferberlikleriyle ve otokrasiye doğru ürpertici geri çekilişiyle, Ukrayna ise NATO ülkeleriyle bağlarını artık uzaklaşamayacakları ölçüde derinleştirerek.

Ateşkes ihtimali zayıf!

Bu savaşın 5 ya da 10 yıl daha sürmesi de muhtemel. Ne de olsa, savaşı Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki çatışmalardan başlatırsanız, neredeyse tam dokuz yıllık olduğunu görürsünüz. Rand Corporation Ocak ayında yayınladığı bir raporda savaşın uzun sürmesinin ABD için çok tehlikeli olduğu sonucuna vardı -tırmanma, NATO- Rusya çatışması olasılığı ve ekonomik zarar açısından. Rapora göre barış görüşmeleri ve hatta ateşkes ihtimali bile zayıf. Düşüncelerimizi değiştirmemiz gerekiyor. Bu, daha önce görmediğimiz türden çözülmemiş bir küresel çatışmaya, Avrasya'da kanayan açık bir yaraya dönüşebilir. Bu İngiltere iç politikasından ve sonu gelmiş bir yönetimdeki bakanların popülaritesinden çok daha önemli. Enerji ve gıda fiyatları hayatımızın geri kalanında çok yüksek kalabilir. Öfkeli bir Rusya ile karşı karşıya kalan Batılı devletler, tüketim yerine güvenliğe öncelik vermek zorunda kalabilir. Bu yüzyılın başlarına, sağ popülizm yılları olarak değil de, daha zor zamanlar başlamadan önce tüketim düşkünlüğünün son çırpınışları olan gaflet yılları olarak bakabiliriz.

Milliyetçiliğin modası geçer!

Muhafazakârlar hâlâ vergi indirimlerinin er ya da geç geleceği varsayımıyla hareket ediyor. İşçi Partisi ise sağlık ve diğer kamu hizmetleri için daha yüksek düzeyde kamu harcamalarının on yıl içinde geri döneceğine inanıyor. Ancak tüm bunlar bir yanılsama olabilir. Sürekli, iyi huylu büyüme olacağı beklentisi, bu savaşın altüst ettiği bin yıllık iyimserlik sepetine ait olabilir. Otokrasinin sonuna, milliyetçiliğin modasının geçtiğine ve aslında siper ve tank savaşının modasının geçtiğine olan inançla birlikte. Rusya ile uzun vadeli bir savaş, bildiğimiz anlamda küreselleşmenin ve dolayısıyla ucuz gıda ve ucuz tüketim ürünleri ekonomisinin kesin sonu anlamına geliyor. Dünya tedarik hatlarının 2020'de bizi şok eden kırılganlığı normal hale gelir.

'Çevrimiçi güvenlik'

Eğer Avrupa bu on yılın sonuna doğru hala büyük bir savaşla bölünmüş durumdaysa, bunun silah, gözetim ve "güvenlik" harcamaları, hem enerji güvenliği hem de çevrimiçi güvenlik için ne anlama geldiğini bir düşünün. Çok garip bir şekilde -bu konuda bu kadar çok konuştuğumuza göre- sanki Rusya savaşını hala ciddiye almıyormuşuz gibi bir durum var. Ordunun eski başkanı Richard Dannatt geçtiğimiz günlerde bana, Birleşik Krallık'ın artık üst düzey bir savaş gücü olmadığına inanan isimsiz Amerikalı generallerle aynı fikirde olduğunu söyledi. Savunma Bakanı Ben Wallace'ın da itiraf ettiği gibi: "İçimiz boşaldı ve yetersiz finanse ediliyoruz." Gelecek ay Rishi Sunak ve Jeremy Hunt'ın bu konuda ne yapmaya hazır olduklarını öğreneceğiz.

Karanlık başka sonuçları da var

Keir Starmer'a, başbakan olması halinde savaşı "devralmayı" beklemesi özel olarak söylendi bile. Gölge savunma bakanı John Healey yönetimindeki İşçi Partisi, iktidara geldikten sonraki bir yıl içinde kendi stratejik savunma gözden geçirmesini planlıyor. Daha fazla harcama için birbiriyle yarışan meydan okumalar arasında, Britanya'nın zayıflamış, nispeten önemsiz silahlı kuvvetlerini görmezden gelmek imkansız hale geliyor. Ancak bunun ötesinde, nükleer saldırı korkusu da dahil olmak üzere, uzun bir çatışma boyunca yaşamanın daha karanlık başka sonuçları da var. En iyi paralellik Soğuk Savaş'ın daha soğuk dönemleri ile kurulabilir. Bu, devletin rolünü hafif baskıcı, uğursuz yollarla arttırdı.

Batı daha eski döneme doğru mu itiliyor?

Toplumlarımızın çok daha az açık olduğu ama belki de daha güçlü bir sosyal dayanışma duygusuna sahip olduğu bir dönemdi. Avrupa birlikçiliğini doğurdu. Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından savunma harcamalarının azaldığı 1990'ların kükreyen "barış temettüsü" tüketimciliğinden sonra, Batı sessizce daha eski bir siyasi döneme doğru geri mi itiliyor. Daha gri, daha korkak, daha az bireyci? Devlete daha fazla, kişisel kimliğe daha az mı odaklanılacak? Bunu henüz bilemiyoruz; ancak bu ihtimal üzerinde düşünmeye değer, çünkü neredeyse hiç kimse bu konu hakkında konuşmuyor. Bir kültür olarak dikkatimizi dağıtmakta, sabit bir şekilde başka yöne bakmakta hala biraz fazla iyiyiz. Boris Johnson'a göre Başkan Putin bir telefon görüşmesi sırasında kendisini öldürebileceği tehdidinde bulunmuş: "Boris, sana zarar vermek istemiyorum ama bir füze ile bu sadece bir dakika sürer." Kremlin bu hikayenin yalan olduğunu söylüyor. Ancak iki ünlü "hakikat anlatıcısına" büyük saygı duymakla birlikte, Rusya Devlet Başkanı'nın İngiliz siyaseti üzerindeki etkisi bundan çok daha büyük.

Kaynak: www.newstatesman.com