Zenginlerin iğrenç vampirliği

• “Birleşik Krallık’ta 50 ultra zengin aile ülkenin yarısından daha fazla servete sahip. Milyarderlerin serveti %1000’den fazla arttı. Eşitlik Vakfı, “vampirvari servet birikimi toplumun sırtına biniyor” uyarısında bulundu.

İngiltere merkezli Eşitlik Vakfı, milyarderlerin servetlerinin “akıl almaz” düzeyde arttığını, en zengin iki kişinin artık 1990 yılındaki tüm zenginler listesinden daha fazla servete sahip olduğunu ortaya koydu.

Birleşik Krallık’taki milyarder sayısı 1990’da 15 iken 2024’te 165’e fırladı; aynı dönemde ülkedeki servet dağılımındaki eşitsizlik de çarpıcı bir şekilde arttı. Araştırmaya göre milyarderlerin servetlerinin yüzde 1000’den fazla arttığını ve bu artışın “akıl almaz” olduğunu ortaya koydu.

Ülkedeki en zengin 50 aile, artık nüfusun en yoksul yarısından daha fazla servete sahip. 2024’te, ülkedeki en zengin iki milyarder, 1990’daki zenginler listesindeki tüm milyarderlerin toplam servetinden daha fazlasını elinde tutuyor.

The Guardian’a konuşan Eşitlik Vakfı’nın eş-yöneticisi Priya Sahni-Nicholas, “Analizimiz, aşırı servetin vampir benzeri doğasını da gösteriyor. Bu, ülkenin sağlığı ve refahıyla tamamen bağdaşmaz. Emlak, miras ve finans, şu anki milyarder servetinin yarısından fazlasını oluşturuyor: Bu servet kaynakları, gezegen ve topluluklar üzerinde büyük çaplı yıkıma neden oluyor” uyarısında bulundu.

İğrenç büyüme

Priya Sahni-Nicholas, Birleşik Krallık’taki en zenginlerin servetindeki büyümeyi iğrenç olarak tarif etti ve ekledi: “Bu iğrenç büyüme topluma daha fazla zarar veriyor. Aşırı servet meselesi gerçekten de varoluşsal bir sorun; hayatta kalmamız için ekonomik yapıları değiştirmeye ve milyarderlerin varlığını sona erdirecek politikalar tasarlamaya ciddi bir şekilde odaklanmalıyız.”

Bu serveti hak etmiyorlar

Patriotic Millionaires UK üyesi Julia Davies ise zenginler listesine girmenin bir utanç nişanesi olması gerektiğini söylüyor: “Servetin giderek daha az insanın elinde toplanması süreci, herkese doğrudan zarar veriyor. Bu insanlar bu düzeyde bir serveti hak etmiyor; sadece bazı insanlar inanılmaz miktarda parayı etraflarında toplarken, diğerleri, çocuklarımıza eğitim verenler ya da sağlık sistemimizi ayakta tutanlar, bunu yapamıyor.”

İş yaratıcıları değil, yok ediciler

Davies, zenginlere “iş yaratıcılar” demenin yanlış olduğunu düşünüyor. “Ben onlara iş yok ediciler diyorum, çünkü işletmeleri giderek daha az insanın elinde topladığınızda, daha küçük ve orta ölçekli işletmeleri yok ediyorsunuz; çünkü bunlar, fiyat kıran zincirlerle rekabet edemiyor.

Bu insanlar aynı zamanda öyle etkili vergi yönetimi yöntemleri kullanıyor ki, yerel ve ulusal ekonomiye, çalışan insanlardan ya da küçük ve orta ölçekli işletmelerden çok daha düşük vergi oranları ödüyorlar.”

Bunun böyle olmak zorunda olmadığını söylüyor Davies ve devam ediyor: “Servetinizi ya daha fazla servet biriktirmek için kullanabilirsiniz ya da toplumun mücadele ettiği pek çok sorunu çözmek için kullanabilirsiniz.

Zengin olmanın özünde, toplumun zararına olacak şekilde daha fazla servet çekme isteği yatmıyor. Bu, zengin olduğunuzda kendiliğinden olan bir şey değil ve bunu sadece kabul etmemeliyiz. Bu bir tercih.”

Politikacılar yalan söylüyorlar

Yeni Ekonomi Vakfı’nda siyasi ekonomist ve Aşırı Servet Çizgisini Keşfetmek kitabının yazarı Fernanda Balata ise Birleşik Krallık’ın ekonomik istikrarsızlık yoluna girdiğini ve hükümetin süper zenginleri herkesin önüne koyduğunu söylüyor. Bunun, “tesadüf olmadığını” belirtiyor.

“Artık zenginler ve güçlüler arasında o kadar çok bağlantı var ki, bu durum kamu kurumlarına da yansıyor. Bu, politikacıların sistemi sürdürebilmek için giderek daha fazla yalana bel bağlamak zorunda kaldığı anlamına geliyor.”

Ancak Balata, umut olduğunu düşünüyor. “Artık aşırı servet eşitsizliklerinin topluma çoklu zararlar verdiği konusunda geniş bir fikir birliği var.”

Balata, politikacıların aşırı serveti kendi başına bir sorun olarak görmeye başlaması gerektiğini söylüyor. “Bir aşırı servet çizgisine ihtiyacımız var: Aşırı servetin kabul edilemez zararlara yol açıyor” diyor.

Londra King’s College’da ekonomi ve servet eşitsizliği üzerine öğretim görevlisi olan Dr. Benjamin Tippet, 1990’ların ortasından beri zenginler listesinde olanlara %2’lik bir servet vergisi uygulansaydı ne kadar gelir elde edilebileceğini modelledi. “Zenginler listesinde vergi mükellefi olanlara %2’lik bir servet vergisi uygulansaydı, yılda yaklaşık 6 milyar sterlin, yani toplamda 155 milyar sterlin toplanabileceğini buldum. Bu para yatırıma dönüştürüldüğünde, bugünkü değeriyle yaklaşık 325 milyar sterlin olurdu; bu, hane başına 11.000 sterlinden fazla anlamına geliyor. Bu, önemli bir ulusal servet fonu olur. Ve bu vergiye rağmen, zenginler listesinde – yani en üst %0,001’lik kesimde – yer alanların servet payı hâlâ artmış olurdu” diyor. HABER MERKEZİ