Böbrek taşı

• Vitamin D oranının yükselmesiyle beraber kalsiyum ve benzeri mineraller artıyor. Bu artış taş oluşmasına yol açabiliyor. Gün içerisinde yeterince sıvı almama, az hareket veya hareketsizlik ve diyet de böbrek taşının oluşması için risk faktörleridir.

Böbrek taşı, böbrek kanalları içerisinde oluşan sert kitlelerdir. Bu kitleler çoğu zaman minerallerden oluşmaktadır. Taşların oluşum mekanizmaları tam olarak bilinmemektedir. Hangi etkenlerin taş oluşumuna yol açtığı da henüz net araştırılamamıştır. Taş, idrarın olduğu tüm böbrek kesimlerinde oluşabilir. Doğuştan idrar yolları anomalileri ve bazı sistemik hastalıklar/metabolizma bozuklukları böbrek taşının oluşmasında etkili olmaktadır. Ailevi yatkınlık yani genetik faktörler de böbrek taşı sebepleri arasındadır. İnsanları taş oluşumundan koruyan bazı maddeler vardır. Bunlar vücut tarafından eksik üretildiğinde taş oluşabilmektedir. Vücutta Vitamin D oranının yükselmesiyle beraber kalsiyum ve benzeri mineraller artıyor. Bu artış taş oluşmasına yol açabiliyor. Gün içerisinde yeterince sıvı almama, az hareket veya hareketsizlik ve diyet de böbrek taşının oluşması için risk faktörleridir.  

Böbrek taşı erkeklerde kadınlara oranla üç kat daha fazla görülmektedir. Böbrek taşı hastalığına 30 ile 50 arası yaş grubunda daha sık rastlanılmaktadır. 

Değişik şiddette ağrı, bulantı, kusma ve idrarda kan böbrek taşı belirtileridir.

Böbrek taşı tanısı ultrason ve röntgen gibi görüntüleme yöntemleri ve laboratuar testleriyle (idrar incelemesi dahil) konulur. Bazı taşlar röntgen ile görüntülenemediği için bilgisayarlı tomografi gerekli olmaktadır. 

Böbrek taşı tedavisi için değişik olanaklar mevcuttur. Taşın yapısı, sayısı, büyüklüğü, bulunduğu yer tedavi metodu seçiminde belirleyicidir. 5 mm’ye kadar olan taşların büyük çoğunluğu verilen ağrı kesici, antispazmodik (spazmları çözen) ilaç tedavisi ve bol sıvı alımı ile düşürülebilir. Taşın boyutu büyüdükçe müdahalesiz düşürme olasılığı azalır. İlaçlar ile düşürülemeyen taşlar için vücut dışından şok dalgaları (ESWL) ile taş kırma yöntemi uygulanmaktadır. Taş 2 cm’den büyük olduğunda veya şok dalgalar ile kırılamadığında ameliyat ile alınması gerekir. Bunun için genelde bel kısmında küçük bir kesik yapılır ve böbreğin içine girilerek taş alınır. İdrar yolundan üreteroskop denilen aletler yardımıyla girilerek de taş alınabilinir.  

Böbrek taşı hastalığını geçirmiş insanların bol su tüketmesi, çay, kahve ve kola gibi içeceklere mümkün olduğunca kısıtlama getirmesi ve tuz tüketimini kısıtlaması önemlidir.