Covid-19 pandemisinde son durum

• Omikron şu an hakim olan coronavirüsüdür. Delta varyantı artık sık görülmemektedir. Fakat önümüzdeki süreçte tekrar önde gelen tür olabilir. Yeni varyantların ortaya çıkma riski de mevcuttur.

Şimdiye kadar dünya genelinde 427 milyon insanda SARS-CoV-2 virüsü tespit edildi. Covid-19 hastalığından dolayı 5 milyon 901 bin insan yaşamını yitirdi. Dünya genelinde 10 milyar doz aşı yapıldı. Bu rakam yüksek gözükse de ülkelere / kıtalara göre aşı dağılımına bakıldığında ciddi bir dengesizlik görülüyor. Ki bu rakam değerlendirilirken bazı ülkelerde, özellikle batı devlerinde üç aşının yapıldığı göz önünde bulundurulmalıdır.

Peki, üç aşı gerekli mi? Aşının koruma gücüne dönük yapılan araştırmalar iki aşıdan belli bir süre sonra hastalığa karşı bağışıklığın azaldığını gösteriyor. Üçüncü aşı ile bağışıklığın güç kazandığı görüldü. Bazı ülkelerde, örneğin İsrail'de 60 yaş üstü insanlara dördüncü aşı da yapılmakta. Ancak İsrail'de elde edilen veriler dördüncü aşının enfeksiyondan (belirtiler ile birlikte) koruma gücünün ancak yüzde 30-40 olduğunu gösteriyor. Üç defa aşı olan insanlara da coronavirüsü bulaşabilir. Bulaşı ile birlikte belirtiler de görülebilir yani üç doz aşı olanlar hastalanabilir. Ancak üç doz aşının hastalığın ölümcül seyri açısından koruma gücü yüzde 99 ile çok yüksek. Elbette bazı temel hastalıklar enfeksiyonun ölümcül seyretmesine neden olabiliyor. Bazı insanlar Omikron varyantına uygun bir aşının çıkmasını bekliyor. Ancak yeni türe karşı aşının çıkması Mayıs ayını bulabilir. Onun için kesinlikle beklenmemeli. 

Omikron şu an hakim olan coronavirüsüdür. Delta varyantı artık sık görülmemektedir. Fakat önümüzdeki süreçte tekrar önde gelen tür olabilir. Yeni varyantların ortaya çıkma riski de mevcuttur. Özellikle sayının yüksek olması buna zemin hazırlamaktadır.

Omikron varyantının da üç farklı çeşidi vardır (BA.1, BA.2 ve BA.3). Özellikle BA.1 çeşidinin delta varyantı karşısında daha hafif seyrettiği, özellikle de hastanede tedavi gerekliliğinin azaldığı görülüyor. Hindistan, Güney Afrika, Danimarka ve Avusturya gibi ülkelerde artık BA.2 türü hakim. Diğer ülkelerde de, örneğin Almanya'da, bu tür yayılıyor. BA.2 türü daha kolay bulaşabiliyor. Omikron dalgasının böylelikle uzayacağı tahmin ediliyor. Ancak BA.2'nin BA.1'den daha tehlikeli olup olmadığı henüz bilinmiyor.

Omikron enfeksiyonu sonrası tekrar Omikron'a yakalanma riski mevcut. Hastalığın diğer varyantlara göre daha hafif seyretmesi vücudun antikor üretimine de yani bağışıklığına da etki ediyor. Ancak ikinci enfeksiyon genelde çok hafif belirtiler ile seyrediyor. Daha önce delta varyantı enfeksiyonu geçirmiş insanların Omikron varyantına yakalanması da mümkün.