Masayı devirmenin karşılığı 850 milyar dolardır

• Ekonomik krizin esas belirleyici dinamiklerinden birinin savaş ekonomisi olduğunu kaydeden HDP Milletvekili Sezai Temelli, masayı devirmenin karşılığının 850 milyar dolar olduğunu söyledi.

HDP Grubu’ndan Van Milletvekili Sezai Temelli, Cumhurbaşkanlığı bütçesine dair konuştu. “Üzerinde konuştuğumuz şey Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi gibi gerçeklikten uzak bir sistemin akıl dışı hesap bültenidir. Bütçe yok, çünkü hukuk, ekonominin gerçekliği, demokratik siyasetin izi yok. Demokratik siyaseti ve onun kurumlarını yok sayan, örtülü OHAL anlayışıyla hukuku askıya alan, istisna halini normalleştiren ve otoriterliği yaygın bir şiddetle dayatan bu iktidar, iktisadi gerçeklikten de o denli kopmuştur ki ekonomik model diye bir zırvalığı dayatarak hem ekonomiyi hem ülkeyi büyük bir çöküşe sürüklemiştir” diyerek konuşmasına başladı. 

İki temel-yapısal meselenin; Kürt meselesi ve yoksulluk meselesi olduğunu belirten Temelli, bu iki meselenin birlikte ve bütünlüklü çözümü sağlanmadıkça çöküş döngüleri içinde yaşamaya devam edileceğini vurguladı. Yapısal nitelikteki bu sorunları çözmek yerine, bu sorunların çözümsüzlüğünden beslenen bugünkü iktidarın bütçeyi bir kez daha savaş ve rant bütçesi olarak tasarlamasının, sistemin kronikleşmiş hastalığının bir sonucu olduğunu vurgulayan Temelli, ‘Çöktürme Planı’ndan bugüne ülkenin baş aşağı gidişi hızla sürdüğünü söyledi. 

Ekonomik krizin esas belirleyici dinamiklerinden birinin aslında çözüme karşı üretilen savaş ekonomisi olduğunu kaydeden Temelli, özetle şunları ifade etti: 

* 2013’te 2014 kişi başına düşen milli gelir tahmini 12 bin dolardı. Her yıl ortalama yüzde 5 büyüseydik, ki bu Türkiye ortalamasıdır, 2023’te bu rakam 20 bin dolar olacaktı. Bugün 2023 tahmini 10 bin dolar. Aradaki fark 10 bin dolar. Kaç kişiyiz? 85 milyon. Çarparsanız 850 milyar dolardır ortaya çıkan maliyet. Bu savaşın toplumsal maliyetidir. Bu masayı devirmenin karşılığıdır. Uluslararası kuruluşların son 40 yıllık maliyet hesapları bunun neredeyse dört katına işaret ediyor. 

* 2022 yılı için ayrılan militarist harcamaların tutarı 246,4 milyar TL’yi buluyor. Tümü dahil edildiğinde güvenlik için ayrılan toplam kaynak 350 milyar TL’yi bulurken, bütçenin toplam ödeneklerine oranı yüzde 20’yi aşıyor.

* Israrla savaş sanayi ve inşaat-emlak sektöründe yaratılan rantları korumaya ve büyütmeye dönük faiz indirimi politikasının sadece 8 milyona varan bir işsizliğe ve yüzde 45 gibi tarihsel olarak düşük bir istihdama değil, aynı zamanda yüzde 40’ı aşan yüksek bir enflasyona, dolar kurunun 14,20 liraya çıkmasına ve derin bir yoksulluğa neden olduğu artık açıkça görülüyor.

* Bütçenin militarist harcamalardan sonra bir başka büyük harcaması da 240 milyar TL’yi aşan faiz ödemesidir. Toplanan her 100 TL’lik verginin 19 TL’si faize gidecek. 

* Dolar 9,2 lirayken hazırlanan bütçe daha şimdiden yüzde 35 küçülmüştür. Dolayısıyla, ek bütçeye gidilmesi tercih değil yasal bir zorunluluktur.