Ruanda; Fransa'nın soykırım tarihi!

• Fransa, 1994'te yaşanan Ruanda soykırımına ilişkin 8 bin belgeden oluşan arşivi, katliamın yıldönümü 7 Nisan'dan itibaren erişime açtı. Ruanda arşivlerinin açıldığı bugünlerde ülkede Fransa'nın soykırımı yapanlara desteği en çok tartışılan konulardan biri oldu.

 

Fransa, soykırımı yapan Hutu hükümetine desteği nedeniyle soykırımdan en fazla sorumlu tutulan ülkeler arasındaydı. Ülkeye dönük yürütülen bu tartışmalar nedeniyle Fransa Cumhurbaşkanı, Emmanuel Macron'un talimatıyla 2019'da 15 tarihçiden oluşan bir komisyon Ruanda soykırımı üzerine çalıştı. Söz konusu tarihçilerin oluşturduğu komisyonun hazırladığı rapor ise Mart sonunda Macron’a sunuldu.

Basına yansıyan rapora göre, Fransa'nın soykırıma doğru Raporda, ya katıldığı ya da işbirlikçi olduğu konusunda bir kanıt bulunmadığı ancak, Fransa'nın bir dizi "ciddi" sorumluluk taşıdığının altı çizildi. Bu açıklamayla birlikte raporda, "Fransa Tutsilere yönelik soykırımda işbirlikçi midir? Bu noktada soykırım niteliğinde bir operasyona katılma iradesini kastediyoruz. Taradığımız arşivlerde bu yönde hiçbir veriye rastlamadık. Bununla beraber Fransa uzun bir süre ırkçı katliamları teşvik eden bir rejimle yakın ilişki içindeydi. Bu rejimin en radikal unsurları tarafından soykırım için yapılan hazırlıklara kör kaldı" ifadelerine yer verildi.

Raporda Mitterand yönetiminin dönemin Cumhurbaşkanı Habyarimana'yı, "Tutsi düşmanlara karşı Hutu kabilesinden bir müttefik" olarak gördüğü için soykırıma engel olmak için Fransa'nın askeri müdahale teklifi konusunda geç hareket ettiği ifade edildi. Aynı şekilde, Fransa'daki karar alıcıların sömürgecilikten etkilenen bir anlayışa yakalanarak "ırkçı, yolsuz ve zalim" bir rejime destek verdiği belirtilerek, Mitterand'ın Ruanda Cumhurbaşkanı ile "güçlü, özel ve doğrudan bir ilişki" içinde olduğunun altı çiziliyor. 

Komisyonun kurulması talimatını 2019 yılının Mayıs ayında veren Macron, hazırlanan raporun sunulmasının ardından yaptığı açıklamada, raporu memnuniyetle karşıladığını belirtti. Neden memnun olmasın ki! Çünkü ülkesinin sorumluluğunu geriye alarak, Mitterand ve ekibini soykırım konusunda öne çıkaran ve söz konusu raporla Fransa'nın Ruanda'da 1990-1994 yılları arasında oynadığı rolün yeniden yazıldığını bir rapor! Macron memnuniyetiyle birlikte Ruanda ile yeniden ilerleyen ilişkiler kurmayı umuyor. Peki Macron’un beklediği ilerleme ne?

Ruanda ile yeniden ilişkileri geliştirmek istediğini ifade eden Macron, yıl içerisinde Ruanda’ya ziyaret de planladığını belirterek, Fransa'nın Ruanda ve Afrika'yla ilgili yeni bir diyalog arayışına girdiğini gösteriyor. Macron aynı zamanda söz konusu raporla aslında belleklerden üç ay içerisinde Fransa ve Belçika yüzünden ölen 1 milyon insanın soykırıma uğradığı Ruanda gerçeğini siliyor.

Kimse bizden neoliberalizmin sembol başkanı olan Macron’un Ruanda için vicdanının sızladığı yalanına inanmamızı beklemesin! Çünkü neoliberalizmin vicdanı görecelidir. Arşivleri açarak Ruanda soykırımı ile yüzleşme adı altında "gösterilen kadar bileceksiniz, yazılan kadar tarih okuyacaksınız" deniliyor. Raporla hazırlanan tarihe inanmamızı sağlama ve bunu da kendi tarihleriyle yüzleşen medeniyet olarak pazarlamaya devam edecekler. Kapitalizm Macron şahsında, barış eli uzatarak Ruanda’da katledilen yaklaşık 1 milyon ölümü hiçleştirme operasyonunun startını vermiş oldu!