• HDP'ye mevcut ittifak dışında Kürdistani ittifak önerisinde bulunan Sinan Çiftyürek: "Türkiye geniş demokrasi cephesi, bir ortak mücadelede hedef birliği sağlanmalı. HDP ikisinin de ortak paydası konumundadır. Buluşmayı sağlayabilecek HDP'dir" dedi.
• Mustafa Özçelik, Emek ve Özgürlük İttifakı'nın Kürt meselesine nasıl baktığının önemli olduğunu söyledi. Mesut Tek ise ittifakın Kürt vurgusunun zayıf olduğuna dikkat çekti. Ayetullah Aşitî ise özgürlük mücadelesi veren her ittifakı destekleyeceklerini kaydetti. 
• Kürt sorununda atılacak her adımın Türkiye'nin demokrasi gelişmesine hizmet edeceğini belirten Bayram Bozyel, "Kürtler topyekun bir saldırıyla karşı karşıyadır. İnkâr ve asimilasyon politikasının hedefi oluyorlar. Dolayısıyla bu sorunun çözümü ulusal demokratik geniş bir ittifak olmadan olmaz" dedi.

MUSTAFA  DOĞAN/AMED

Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) çağrısıyla bir araya gelen Emek Partisi (EMEP), Türkiye İşçi Partisi (TİP), Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP), Sosyalist Meclisler Federasyonu (SMF) ve Emekçi Hareket Partisi (EHP) tarafından kuruluşu ilan edilen Emek ve Özgürlük İttifakı, 24 Eylül’de İstanbul’da halk buluşmasıyla ‘Yol Haritası’nı açıkladı. Kuruluşu ilan edilen Emek ve Özgürlük İttifakı'na dair Kürdistan Komünist Partisi’nin (KKP) Genel Başkanı Sinan Çiftyürek, Kürdistan Özgürlük Partisi'den (PAK) Mustafa Özçelik, HDP Amed İl Eşbaşkanı Zeyyat Ceylan, Azadi Partisi'den Ayetullah Aşitî ve Kürdistan Sosyalist Partisi Genel Başkanı Bayram Bozyel ile konuştuk.

 

'Seçim gündeme alınmalı'

Kürtlerin yüzyıllardır Türkiye'de demokrasinin dinamiği olduğunu ve demokrasinin yükünü hep Kürtlerin taşıdığını kaydeden Sinan Çiftyürek, "Ama yönetimden yararlanmazlar. Bir başka gerçek ise Türkiye sol ittifakı ile kurulacak olan demokrasi ittifakı açısından önemli bir mihengi noktasıdır. Kürtler hem demokrasinin dinamiği hem de aynı zamanda demokrasinin bariyeridirler. İkincisi Kürdistan açısından baktığımız zaman Kürdistan Komünist Partisi olarak hep şöyle baktık, güncel gelişmelerden, seçimlerden bağımsız Kürtlerin kalıcı bir ittifaka yönelmeleri lazım. Yani, ortak bir paydada buluşulursa Kürt meselesini çözmek için yola çıkarken tabii ki yüzleştikleri bir seçim meselesini gündemine almak gerekir" dedi.

'Kürtler açısından 3 nokta önemlidir'

Ulusal ittifak, sokakta güçlü bir muhalefet ve Meclis'te güçlü bir grup olarak Kürtler açısından üç noktanın önemli olduğunu vurgulayan Çiftyürek, "Meclis’te güçlü olursan, sokakta güçlü olmazsan olmaz. Sokakta varsan Meclis'te güçlü olmasan da olmaz. İttifaklar meselesine Kürdistan ve aynı zamanda Türkiye’deki demokrasi cephesine buradan bakmak lazım. Niye güçlü bir parlamento lazım bize? Türkiye muhalefeti seçimler yaklaştığı zaman Diyarbakır'a geliyor ve yarım doğrular söylüyorlar. Yarım doğrular tehlikelidir. 'Kürtlerin anadili analarının sütü gibi helâldir' diyorlar. Tamam da evinde konuş mu diyorsun. Anadilde eğitim mi diyorsun? Fakat Ankara'ya döndükleri zaman bu yarım doğruyu da unutuyorlar" ifadelerini kullandı.

Buluşmayı sağlayabilecek HDP'dir

"Kürdistan Komünist partisi olarak, Türkiye sosyalist hareketiyle, HDP'nin ya da başka bir Kurdistani partinin ittifak kurmasından yanayız" diyen Çiftyürek, şunları dile getirdi: "Çünkü Türkiye'de demokrasi meselesini, Kürt meselesini, Kürdistan meselesini çözmek gerekir. İttifak, çözümün zeminini olgunlaştırır. Türkiye demokrasi güçleri ile geniş bir ittifakın kurulmasından yanayız. Kurdistani ittifak ile Emek ve Özgürlük cephesinin ortak paydası HDP'dir. Biz diyoruz ki, bu cepheyle Türkiye geniş demokrasi cephesi bir ortak mücadelede hedef birliği sağlanmalı. HDP ikisinin de ortak paydası konumundadır. Buluşmayı sağlayabilecek HDP'dir. Türkiye demokrasi güçleriyle en geniş bir demokrasi paydasında Kurdistani ittifak olarak katılırsak buluşmamız mümkün olur."

'Kaçamak söylemler güven vermiyor'

Partileri açısından, Emek ve Özgürlük İttifakı'nın Kürt meselesine nasıl baktığının önemli olduğunu belirten PAK’tan Mustafa Özçelik, "Emek ve Özgürlük deklarasyonunu inceledik. Öne çıkan üç cümle gördük. Kürt sorununun demokratik ve barışçıl yoldan çözülmesi, anadil hakkı ve evrensel kimlik hakları... Verilen bu kadar bedel, yaşanan dram ve trajediden sonra halen Kürt milletinin varlığını, Kürtçe anadil eğitim hakkını, Kürtçenin ikinci resmi dil olmasını, Kürtlerin milli demokratik hak ve özgürlüklerini programına almayan bir ittifakın hangi sorunu çözeceğini sormak istiyorum. Anadil hakkını CHP de, DEVA partisi de söylüyor. Bunu bile aşamayan bir söylem söz konusu. Evrensel kimlik hakkı ne demektir; 'Demokrat Türkiyeli bir parti ya da blok, Kürt milletin varlığını ve kendi geleceğini belirleme hakkını tanımalıdır, diyoruz. Bugün için ise Kürt milletinin varlığını, Kürtçenin resmi dil olmasını, Kurdistan sözcüğü ve Kurdistan partileri üzerindeki yasakların kaldırılmasını, Kürtlerin düşünce ve ifade, örgütlenme özgürlüğünü programlarına almalıydılar. Emek ve Özgürlük cephesi ne yazık ki bu konuda kaçamak söylemlerle, yuvarlak söylemlerle bu meseleye değinmiş. Ve bu da güven vermiyor" diye konuştu. 

'Önemli bir adım'

Kürdistan Sosyalist Partisi eski Genel Başkanı Mesut Tek, Emek ve Özgürlük İttifakı’nın seçime yönelik bir ittifak değil, uzun vadeli bir ittifak olduğunu deklere ettiğini ancak bu ittifakta Kürt vurgularının zayıf olduğunu söyledi. Tek, şöyle devam etti: "Artık Türkiye'deki demokrasi güçleri ve Türk halkı şunu anlamalıdır, 'Kürt sorunu çözülmeden onlara ekmek yok. Onlara özgürlük yok. Onlara barış yok, onlara demokrasi yok. Huzur ve güven yok.' Halkın da, demokrasi güçlerinin de bunu anlaması lazım. O nedenle HDP ve demokrasi cephesinin ittifakı olumlu ve iyi bir adımdır. Demokrasi güçlerinin derlenip toparlanmasına da hizmet edecektir bu ittifak." 

'Kürtler arası ittifak zorunlu'

Kürtler geçmişte siyasal nesne olarak görüldüğünü, şimdi ise oyun kurucu olduğunu söyleyen Tek, Kürt sorununun çözümünün Kürtler arası ittifaka dayandığını belirterek, "Onun içindir ki, Kürtler ittifak yapmak zorundalar. İşbirliği yapmak zorundalar. Aralarındaki doğal olan ayrılıkları korumak koşuluyla ortak noktalarda bir araya gelip birlikte mücadele etmelidirler. Bu aynı zamanda Kürtler arası ittifak ve işbirliği, Kürt siyasetinin değişmez gündem maddeleri arasındadır" dedi. 

'Kürtlerin desteği iktidar yapar'

Kamuoyu yoklamaları ve yapılan anketlerde, Cumhur ve Millet ittifakının oylarının birbirine yakın olduğunu ve Kürtlerin hangi tarafı desteklerse, o tarafın iktidara geleceğini belirten Tek, şunları söyledi: "Bu durum Kürtler için büyük bir nimettir. Bir fırsattır. Bu kazanıma çevrilebilinir. Bunun için Kürtlerin hepsini bir araya getirecek, tüm Kürtlerin sağcısı, solcusu, İslamcısı, liberali, demokratıyla siyasi partileriyle bir araya getirilip ortak noktalar tespit edilirse ve ortak noktalar konusunda Kürt işbirliği oluşturulup kendisini ilan ederse  o zaman taraflar bunu dikkate alırlar. Kurdistan ve Kürt kimliğinin Anayasa'da tanınması, anadilde eğitim, Kurdistani siyasi parti, sivil toplum örgütlerinin çalışmasının serbest olması, Türkiye'nin uluslararası anlaşmalara koyduğu çekincelerin kaldırılması ve Kürtlerle ilgili demokratik talepler. Hangi taraf taleplerimizi kabul ederse, uluslararası alanda deklere ederse biz onunla ilişki geliştiririz. Bunlar tüm Kürtleri bir araya getiren taleplerdir."

'Özgürlük mücadelesini destekleriz'

İttifaklarda önemli olanın mutabakatın içeriği ve kazanımları olduğunu ifade eden Ayetullah Aşitî, "İttifak yapılırken, ittifakın ittifak yapan partilere ne kazandıracağı üzerinde durulmalıdır. Biz, hak ve özgürlük mücadelesi olan her ittifaka, sağa veya sola bakmadan, destekleriz ve taraftarız. İkincisi, 2019 yerel seçimlerden beri yapılan bir Kurdistani ittifak var. Ve bunun genişletilerek kalıcı hale getirilmesi çalışmaları devam ediyor. Toplantılarını yapıyoruz, toplantılarda Kurdistani ittifakın daha geniş, daha kapsayıcı, kalıcı bir hale getirilmesi için çalışmalar devam etmektedir. Kurdistani ittifak, ideolojiler üstü, Kürt halkının öncelikleri üzerine kurulmalıdır. Bunun için de ortak tarafların kararıyla bir yol izlenmeli. Yoksa şu anda kime dersen Kurdistani ittifaktan yanadır, savunuyor, taraftarıdır. Fakat asıl sıkıntı ve sorun, Kurdistani ittifak nasıl olmalıdır? Herkes kendisi gibi olmasından yanadır. Böyle olmaz" dedi. 

'İkili ittifak anlayışına sahibiz'

İlkesel olarak Türkiye'de Kürt meselesi ile demokrasi sorununun iç içe geçen sorunlar olduğunu, Kürt sorununda atılacak her adımın Türkiye'nin demokrasi gelişmesine hizmet edeceğini belirten Bayram Bozyel, demokratikleşme yolunda her çabanın Kürt sorununun çözümünü kolaylaştırdığını düşündüklerini söyledi. Bozyel, "PSK olarak yaklaşımımız budur. Onun için biz ikili bir ittifak anlayışına sahibiz. İkili ittifak; bizim önerdiğimiz bütün Kürdi çevrelerin ortak bir program etrafında birleşmeleri. Kürt tarafı olarak Türkiye siyasal sürecine katılmaları ve sorunun çözümünde taraf olarak yer almalarıdır. Kürt ulusal demokratik ittifakı diyoruz. Birincisi bu. İkincisi ise demokrasi ittifakı. Hem Kürtlerin hem Türklerin ortak sorunları var. Mevcut otorite Kürtlere olduğu kadar Türkiye halklarına da zarar veriyor. Dolayısıyla mevcut otoriter rejimin aşılması, hukuk üstünlüğünün inşa edilmesi, evrensel demokratik standartların hayata geçirilmesi bakımından bizim geleceğimiz birbirine bağlıdır. O nedenle biz ilkesel olarak Türkiye halkları kesimiyle, demokratik güçleriyle, değişim güçleriyle ittifakı olumlu buluyoruz. Bizim demokrasi ittifakından kastımız sadece sol güçler değildir. Daha geniş bir çerçevede ittifak düşünüyoruz. Değişimden yana tüm toplumsal kesimleri içeren bir ittifak anlayışımız vardır. HDP'nin veya PSK'nin tek başına gidip ittifak yapması değil, öncelik Kürdi talepler etrafından bir araya gelen ulusal demokratik Kürdi ittifak, bu ittifakın da Türkiye'de değişimden yana olan tüm kesimlerle ittifak yapmasıdır düşüncemiz" dedi.

'Ulusal ittifak siyasetimizin parçasıdır'

Ulusal ittifakın çok stratejik değerde bir süreç olduğunu, siyasetlerinin de bunun bir parçası olduğunu kaydeden Bozyel, şunları söyledi: "Kürtler topyekun bir saldırıyla karşı karşıyadır. İnkâr ve asimilasyon politikasının hedefi oluyorlar. Dolayısıyla bu sorunun çözümü ulusal demokratik geniş bir ittifak olmadan olmaz. Kürt meselesi sadece bir sınıfın, sosyalistlerin, liberallerin, solcuların değil, Tüm Kürtlerin sorunudur. Bu politikadan herkes zarar görüyor. Onun için PSK olarak Kurdistani ittifakın kurulmasını siyasetimizin ilkesi olarak görüyoruz. Stratejik bir değer biçiyoruz. Ulusal ittifak olmadan Kürtler özgürlüğüne kavuşamaz. Ulusal ittifak için birincisi Kürt kimliğinin tanınması Kürdistan gerçekliğinin kabulünün Anayasa güvence altına alınması. İkincisi Kürt meselesinin çözümünde çok temel bir faktör dil melesedir. Bunun da iki boyutu vardır. Kurdistan'da hem eğitim dili olmalı, hem de ikinci resmi dil olmalıdır. Üçüncüsü Kürtlerin kendi isimleriyle her alanda özgürce Kürt ve Kürdistan ismiyle örgütlenme hakkının sağlanmasını istiyoruz. Kurdistan ismiyle parti, oda, yayın kurabilmeli. Dördüncüsü Kürtlerin kendi bölgelerinde kendi kendilerini idare edebilecek bir statüye kavuşması. Bugün Kürtlerin karşı karşıya bulunduğu durum nedeniyle statü talebinden daha çok acil sorunlar ortaya çıkmış durumda. Binlerce insan cezaevinde, kayyum, askeri ve siyasi operasyonlar bu sürecin yumuşaması lazım öncelikle. Bu talepler bugün için acil taleplerdir. Öncelikle Kürtlerin nefes alacak duruma gelmesi lazım."

***

'HDP, klasik bir parti değildir'

HDP Amed İl Eşbaşkanı Zeyyat Ceylan, Emek ve Özgürlük İttifakı’nın mücadele birliği olduğunu ve hedeflerinin bunun kalıcı olması gerektiğini belirterek, "HDP, klasik bir parti değildir. HDP bir kongre partisidir ve içinde onlarca bileşen vardır. HDP bir çatı örgütüdür. Bu perspektifle mücadele yürüten partinin tek bir amacı vardır. Demokrasi, barış, insan hak ve özgürlükleri mücadelesi için, Kürt sorunun barışçıl çözümü için, kronikleşmiş sorunları çözümü için demokratik perspektifi esas alan, tüm çevrelerle mücadele birliğini önüne hedef koymuş bir partiyiz" dedi.

 'Bu bir seçim ittifakı değildir'

İttifak, büyüme ve gelişme çalışmalarını yürüttüklerini, dönem dönem seçimlerden bağımsız ittifaklar örgütlendiği gibi, dönem dönemde seçim ittifaklarının söz konusu olduğunu kaydeden Ceylan, "HDP'nin Emek ve Özgürlük İttifakı'yla geliştirdiği, seçimle alakalı süreç değildir. Şu an da deklere edilen mücadele ile alakalı bir süreçtir. Seçim sürecinde elbette ki bir seçim ittifakından da söz edilebilir. Bu bileşenler artarak seçim ittifakında yer alabileceği gibi sayılar azalabilir de. Yani mücadele birliği etmiş partilerin hepsinin illa ki seçim sürecinde ittifak kuracağı diye bir kaide olmadığı gibi, çoğalmayacaklarına dair bir durum da söz konusu değildir. Hedeflenen, mücadele birliğidir. Hedefimiz ittifakın kalıcı olmasıdır. Hedefimiz başta Kürt sorunun barışçıl çözümü olmak üzere, Kürdistan ve Türkiye'nin toplumsal sorunlarını çözmeye yönelik kurulmuş ittifaklardır. Seçimde de beraber yürümenin, ortak hareket etmenin imkanları yaratılırsa elbette ki bunlar seçim sürecinde de ittifaklarını koruyarak sürece dâhil olurlar. Ama şu anki mücadele birliğidir. Mücadele ittifakıdır. Eş Genel Başkanlarımız bir çok kez bu durumu ifade etti" şeklinde konuştu.

'Ulusal birlik olmazsa olmazı'

HDP'nin demokratik parti, sivil toplum örgütü, gençlik hareketi, kadın hareketi gibi tüm kesimle diyaloga girme çabası içerisinde olduğunu belirten Ceylan, "Türkiye'de tüm demokratik güçlere gitme, aynı demokratik çatı altında buluşmanın iradesi, eskiden olduğu gibi şimdi de yürütülüyor. Emek ve Özgürlük İttifakı da bu çalışmanın sonucu ortaya çıkmış bir kazanımdır. Hedefimiz, demokrasi mücadelesi yürüten güçlerin büyümesidir. Bu büyüme ancak bizi başarıya götürür. Kendimizi bununla da sınırlı tutmuyoruz. Kürdistan ayağında bir önceki seçimde bazı Kürdi partilerle seçim ittifakına gidildi. Bu ittifak, artısıyla eksisiyle halen devam ediyor. HDP'nin Kürdi ittifak  hayali çalışması vardır. Kürt ulusal birliği ile ilgili hem HDP'nin hem her Kürdün  birlik vardır. Ulusal birliği olmazsa olmaz olarak görüyoruz. Başımıza bir musibet gelmişse, bunun da nedeni ulusal birliği sağlayamamızdan kaynaklıdır. Ulusal birlik olsaydı Şeyh Sait, Dersim, Halepçe belki yaşanmazdı. Ulusal birliği Kürtlerin özgürlüğüne giden yol olarak görüyoruz. Yan yana gelebilmenin mecburiyeti vardır. Bunu başarabilirsek Kürtlerin yüzyılı olacaktır. Kürt ulusal birliğine giden yollarda her zaman sorumluluk üstleniriz, üstlenmişiz de. Kürtler arasındaki ittifak, tehlikelerin önüne de geçmiş olacaktır' dedi.