ATK tekeline son!

•  Türk cezaevlerindeki ihlaller ve hasta tutsaklarının sağlığa erişim haklarının gaspıyla yaşamlarına kastedilmesine dikkat çeken Amed'deki hak savunucuları, "Adli Tıp Kurumu sağlık sebebiyle infazın ertelenmesi raporlarında son ve tek merci olmaktan çıkarılmalıdır" diye seslendi. 

 

İHD, THİV, ÖHD ve Diyarbakır Barosu’unun aralarında olduğu sivil toplum örgütleri, hasta tutsakların tahliyesini istedi.

Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma Dayanışma Derneği (TUHAYDER), Amed Barosu, İnsan Hakları Derneği (İHD), Tabip Odası, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (THİV) ile Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Şubesi, hasta tutsakların durumuna dikkati çekmek için Diyarbakır Adliyesi önünde ortak açıklama yaptı. Açıklamayı, Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Yaşa, okudu. 

Sağlığa erişilemiyor

Cezaevlerinde sağlığa erişim hakkının engellenmesi, revire geç çıkarılma, hastane sevklerinin geç yapılması ya da yapılmaması gibi sorunların, tutsakların durumunu kötüleştirdiğini; bunun da yaşam hakkı ihlali olduğunu belirten Yaşa, “Birçok mahpusun sağlık hizmetlerine erişemediği için ağır hasta aşamasına geldiği bir gerçektir. Kapasitenin üstünde mahpusun kaldığı Türkiye hapishanelerinde; üç öğün için yetersiz iaşe, sağlıklı gıdaya ulaşamama, birkaç saat ile sınırlandırılmış havalandırma imkânları ve sağlıklı yaşama uygun olmayan hapishane mimarisi, çeşitli hastalıkların oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Kelepçeli muayene dayatmaları ise bir işkence yöntemi olarak mahpusların sağlık hizmetine erişimini kısıtlamaktadır. Kolluk güçlerinin baskısı, hastanelerde muhafazalı muayene odalarının olmaması sağlığa erişimi engellemektedir” dedi. 

Cinayet işleniyor

Hasta tutsaklar sorununun uzun bir süredir gündemde olmasına rağmen çözülemediğini hatırlatan Yaşa, “2022 yılı içerisinde, aralarında hasta mahpusların bulunduğu 42 kişi hapishanelerde yaşamını yitirmiş, bir hasta mahpus tahliye edilmesinden kısa bir süre sonra hayatını kaybetmiştir” diye konuştu.

Gerçeklikten uzak raporlar

İHD’nin tespitlerine göre cezaevlerinde halen 651’i ağır olmak üzere toplam bin 517 hasta tutsak olduğunu hatırlatan Yaşa, şöyle devam etti: “Hapishanelerde yaşlı mahpuslar, ağır kalp ve kanser hastaları, çoklu kronik rahatsızlıkları bulunanlar, ağır psikolojik rahatsızlıkları olanlar ve yaşamını tek başına devam ettiremeyen yüzlerce ağır hasta mahpusun sağlığa erişim hakları ihlal edilmekte, tedavileri engellenmekte ve infaz erteleme talepleri reddedilmektedir. Hapishanede yaşamını tek başına idame ettiremeyecek derecede ağır hasta olan mahpuslar hakkında Adli Tıp Kurumu tarafından hazırlanan taraflı ve bilimsel gerçeklikten uzak raporlar nedeniyle hasta mahpusların hapishanede geçirdikleri süreler uzamakta ve hastalıkları ilerlemektedir.” 

Sivil toplum örgütlerinin ihlallerin önlenmesine dair başvurularının cevapsız kaldığına değinen Yaşa, şu talepleri sıraladı:

* Mahpusların sağlık hakkına erişim hakkının tam ve eksiksiz uygulanabilmesi için hapishanelerdeki kronik hale gelen sorunlar giderilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır.

* Halen hapishanelerde tutulan ‘ölümcül risk altında’ veya ‘sürekli rahatsızlığı ve hastalığı’ bulunan ağır hasta mahpuslar, tam teşekkülü herhangi bir hastane raporuna istinaden derhâl salıverilmelidir.

* Adli Tıp Kurumu sağlık sebebiyle infazın ertelenmesi raporlarında son ve tek merci olmaktan çıkarılmalıdır.

* Sağlık sebebiyle infazın ertelenmesi kararlarında Cumhuriyet Savcılarının takdir yetkisi kaldırılmalı, hastanelerin verdiği raporlar esas alınarak cezaların infazları ertelenmelidir.

* Hasta mahpusların infazlarının ertelenmesi önündeki ‘toplum güvenliği bakımından tehlike’ kriteri kanundan çıkarılmalıdır.

* Cumhurbaşkanının sağlık sebebi ile mahpusları af yetkisini düzenleyen genelgesi değiştirilmeli, Adli Tıp Kurumu tek belirleyici olmaktan çıkarılmalı, Cumhurbaşkanı ağır hasta mahpuslar ile ilgili yetkisini ayrım gözetmeksizin kullanmalıdır.   AMED