15 saat emeğe sadece 60 TL

Kayıt dışı çalışan tarım işçisi kadınlar emek sömürüsüyle karşı karşıya. Tarlaya ilk tohumun düşmesinden hasat dönemine dek günde 15 saate kadar çalışmak zorunda bırakılıyorlar. Emeklerinin günlük karşılığı ise sadece 60 TL.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Mayıs 2020 verilerine göre, işsiz kadın sayısı 1 milyon 224 bin. 2015’in aynı döneminde ise işsiz kadın sayısı 1 milyon 76 olarak kayıtlara geçti. Kayıt dışı ve geniş tanımlı işsizlik oranını da göz önünde bulunduran Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) gerçek işsizlik boyutunun TÜİK verilerine yansımadığına işaret ediyor. Ekonomik kriz ve koronavirüs salgını ile birlikte işsizliğin daha çok arttığı görüşü hakim.
İşsizlik nedeniyle kayıt dışı çalışan kadınlar ağır iş yükü ve düşük ücretle çalışmaya mecbur bırakılıyor. Wan’ın İpekyolu ilçesine bağlı Bostaniçi Mahallesi’nde çoğu akraba olan kadınlar, Erciş yolu üzerinde bulunan tarlalarda 60 TL yevmiye karşılığında 13-15 saat çalıştırılıyor. Baharın gelmesiyle birlikte toprağa düşen ilk tohum ile başlayan ve hasat dönemine dek süren emek sürecinde kadınlar, mesai dışı ücretsiz de çalıştırılıyor. 

Mesai dışı çalışma ücretsiz

Emek sömürüsüne maruz bırakılan kadınlardan biri Fatma Artim. Sabah saat 05.00 sıralarında güne başladıklarını söyleyen Fatma, aldıkları düşük ücretin yanında yemek ihtiyaçlarını da kendilerinin karşıladığını dile getiriyor. Tarlada domates, patlıcan toplayan Fatma, “Normalde 18.00’de mesainin bitmesi gerekirken, çoğu zaman 20.00’a sarkıyor. Patlıcanların hasat dönemi olmasından kaynaklı günde en az 500 civarında kasa sebze teslim etmek zorundayız. Bunu çıkaramadığımız günler, ayrıca iki ya da üç saat çalışıyoruz” diyor.
 
Yükleme işi de sırtlarında

Ekonomik sorunlar nedeniyle kızıyla birlikte aynı tarlada çalışan Muhabbet Artim ise şunları söylüyor: “Tüm gün belimiz bükük şekilde çalışıyoruz. Önce kasaları doldurarak bir yerde topluyoruz. Yükleme işini de biz yapıyoruz. Ben ve kızım gün boyunca burada 60 TL’ye çalışırken, eşim de akşama kadar taş doğrama işine gidiyor. Aldığımız parayı yeme içmeye mi yoksa giyime mi verelim, şaşırıyoruz. Diğer çocuklarım evde kalırken biz akşama kadar tarladayız. Bazen iki, üç saat mesai dışı çalışıyoruz. Bunun parasal olarak bir karşılığı da yok.”
 
Eğitim masrafları için çalışıyor

Liseden bu yıl mezun olan Gülşen Artim de eğitim masrafları için çalışmak zorunda olduğunu belirtiyor. Dersane parasını çıkarabilmek için tarlaya geldiğini ifade eden Gülşen, “Emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Başka bir iş imkanım yok, mecburum. Daha doğrusu günlük bu parayı verebilecek başka bir iş yok” sözlerine yer veriyor. 

JINNEWS/WAN