Uyuz

• Uyuz, Sarcobtes Scabei isimli parazitin neden olduğu bir cilt hastalığıdır. Bu hastalıkta parazit deri altına yerleşmektedir.

 Parazit çok küçük olduğundan dolayı ancak mikroskop yardımıyla görülebilmektedir. İnsanın derisine yerleşen parazitler tüneller şeklinde ilerleyip, delikler açar. Bu şekilde deri altında yumurtlayarak ürer. Vücuda girdikten 15 gün sonra bir çok yeri sarar ve deri yüzeyine çıkar. Deride kabarma, yaralara ve kıl köklerinde iltihaba neden olur.

Uyuzun yayılma ihtimali oldukça fazladır ve salgına yol açabilir. Çocuklarda ve aile içinde görülme ihtimali yüksektir. Yakın temasta bulunmak, el sıkışmak uyuzun diğer bulaşma yollarıdır. Hastanın yatak, kıyafet gibi eşyalarının başkaları tarafından kullanılması hastalığın bulaşmasına neden olabilir.

Halk arasında “gidişik” olarak da bilinen hastalık için pislikten dolayı meydana geldiği düşünülmektedir. Halbuki bu hastalığa neden olan parazit temiz ortamda da üreyebilir. Uyuz her yaşta ortaya çıkabilir. Kış aylarında ve sonbaharda daha fazla görülür. Okullarda, askeriyede, toplumun bir arada yaşadığı yerlerde görülme ihtimali fazladır.

Uyuzlu hastalarda en çok görülen belirti kaşınmadır. Kaşınma en çok gece hissedilir. Uyuz en çok parmak aralarında, ellerde, koltuk altlarında ve karın bölgesinde yara ve kaşıntıya neden olur. Bebeklerde genelde tüm vücudu kapsar. Kaşıntı sonucu iltihap oluşabilir.

Uyuzun tedavisi için genelde krem şeklinde ilaçlar kullanılır. Kremler uygulanmadan önce banyo yapılarak vücut temizlenir. Daha sonra özellikle geceleri krem sürülür ve sabah tekrar banyo yapılır. Krem sürerken cildin kuru olmasına dikkat edilmeli ve krem en az 8 saat vücutta kalmalıdır. Hastalık devam ediyorsa tedaviye devam edilir. Bu yöntemde kullanılan ilaçların yanma şeklinde yan etkisi olabilir. Tedaviden sonra ilk birkaç hafta kaşıntı devam edebilir. Bütün aile bireyleri tedavi edilmelidir. Hatta uyuz hastası olan bir kişiyle yakın teması olanlar da tedaviye dahil edilmelidir.

Uyuz hastalarının ve aile bireylerinin kıyafet, yatak, örtü gibi bütün eşyaları kaynar suda yıkanmalıdır. Evde yıkanması zor olan eşyaların ilaçlanması gerekir. Okul, yurt gibi bir arada bulunulan ortamlardan hasta uzaklaştırılmalıdır. Bütün kıyafetler banyodan sonra değiştirilmelidir. Tedavi için sadece doktorun tavsiye ettiği ilaçlar kullanılmalıdır. Yaralar için sabun ya da deterjan kullanmak hastalığın kötüleşmesine neden olur. Tedavi iki kere tekrar edildikten sonra hala geçmiyorsa tedavi yöntemi olarak hap seçilmektedir.