Esad Erdoğan’la görüşür mü?

• Erdoğan/Esad görüşmesinin alt yapısı hazırlanmaya başlandı. İlk önce Türkiye Gazetesi ile başlayan süreç şimdilerde bütün havuz medyasının katılımı ile artarak devam ediyor.

Çok uzun bir süredir AKP Genel Başkanı Erdoğan Rojava’ya operasyonu dilinden düşürmüyor; her gittiği ülkeden Rojava’ya operasyon yapabilmek için destek istiyordu. Burada en kilit ülke Rusya’ydı ama Erdoğan Rusya’dan da istediği açık desteği alamadı.

Rusya Devlet Başkanı Putin, Erdoğan’ın bütün ısrarlarına rağmen “bu kararı kendi başına veremeyeceğini ve bu noktada Türkiye’nin Suriye ile doğrudan görüşmelere başlaması gerektiğini” söyledi.

Aslında el altından görüşmeler çoktan başlamıştı; ama yaşanan onca rezillikten sonra Erdoğan ve ekibi kamuoyu önünde Suriye ile resmi görüşmelere başlayamıyordu. Hem Türkiye iç kamuoyu bunu hoşgörü ile karşılamazdı; hem de Esad’ı devirip iktidara gelme umuduyla Türkiye ile çalışan birçok Suriyeli çevre olası bir Erdoğan/Esad görüşmesine kuşku ile yaklaşırdı.

Bunun için önce bir dizi psikolojik bariyerler aşılmalıydı ve havuz medyası hemen devreye girerek olası bir Erdoğan/Esad görüşmesinin alt yapısını hazırlamaya başladı. İlk önce Türkiye Gazetesi ile başlayan süreç şimdilerde bütün havuz medyasının katılımı ile artarak devam ediyor.

Suriye savaşının gerçek mağlubu olan Erdoğan rejimi Esad yönetimi ile görüşmeye istekli olduğunu kamuoyu ile paylaşmış durumda. Erdoğan Rejimi bir an önce görüşmelere başlayarak süreci en az zararla kapatmak istiyor.

Fakat burada soru şudur! Acaba Suriye yönetimi Erdoğan rejimi ile doğrudan görüşmelere hazır mı, eğer hazırsa koşullarda görüşmek istiyor?  

2019 yılında İtalya Devlet Televizyonu Rai’ye mülakat veren Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad kendisine bu anlamda sorulan bir soruya “Bir gün Erdoğan’la görüşmek zorunda kalırsam bundan gurur duymam; bu türden fırsatçı İslamcılarla iş yapmaktan tiksinirim! Fakat mesele benim duygularım değil, Suriye’nin çıkarları, bu yüzden çıkarlarımız nereye gitmemi gerektiriyorsa oraya giderim!” yanıtını vermişti.

Koşullarını, kimin ne alıp ne vereceğini şimdiden bilmemiz mümkün değil; fakat her iki tarafından söz konusu olan çıkarları ise birbirleriyle görüşmekten kaçınmayacaklarını öngörebiliriz.

Muhtemelen Rusya yönetimi, Erdoğan ve Esad rejimlerinin doğrudan görüşmelere başlamasını teşvik ediyor; bu noktada her iki rejime de telkinlerde bulunuyor. Fakat Suriye’de yaşayan halkların tepkileri bu türden doğrudan görüşmeleri kısa vadede hoş karşılamayacakları yönünde!

Her fırsatta Erdoğan’ı hırsızlıkla suçlayan Esad; “Erdoğan ve adamları fabrikalarımızı, buğdayımızı ve petrolümüzü çaldı, şimdi de topraklarımızı çalıyor!” diyordu. Bütün bunları yok sayıp Erdoğan’la görüşmek Esad için de muhtemelen hiç kolay olmayacak!

Fakat her iki tarafın da çıkarları için yapamayacakları hiçbir şey olmadığını biliyoruz; aslına bakarsanız olası bir görüşmede masada nelerin olacağını da önemli ölçüde biliyoruz.

Ancak son on yılda bölgede o kadar çok şey değişti ki; Esad ve Erdoğan çok isteseler de Suriye sorununu artık tek başlarına çözemezler. Hatta o kadar ki; sürece Putin’i bile dahil etseler, diğer aktörlerin rızasını almadan Suriye’de bir çözüm mümkün olmaz.

En başta da Kürtlerin ve müttefiklerinin rızası alınmadan bölgede kalıcı bir barış mümkün olmaz. Son on yılda Rojava’da her ulustan ve inançtan insan özgür bir yaşamın mümkün olduğunu yaşayarak deneyimledi.

Ayrıca dünyanın geri kalanı da; Rojava örneğinde bölgenin ılımlı veya radikal İslamcılara mecbur olmadığını deneyimlemiş oldu. Hiç kimse bu noktada bir daha Esad veya İslamcılar ikilemine dönmek istemez.

Evet, olası bir Erdoğan/Esad görüşmesi oldukça önemli bir gelişme olur; fakat hiç kimse bu ikilinin Suriye halklarının iradesine rağmen bölgede istedikleri gibi bir düzen kurabileceklerine inanmamalıdır.

Olası bir çözüm için Erdoğan/Esad görüşmesinden medet ummak nafiledir; Suriye’de çözüm bütün Suriye’nin Rojava’laşması ile mümkün olacaktır.